فرشاد مومنی: سودی که به سپرده گذاران بانکی پرداخت می شود معادل پرداخت ماهیانه یک میلیون تومان به سی میلیون ایرانی است/ اینها معاف از مالیات هستند اما از کارگران مالیات گرفته می شود!

گروه اقتصاد و درآمد جی پلاس: نشست رونمایی از کتاب  «فساد در نظام سرمایه سالار»  در موسسه مطالعاتی دین و اقتصاد برگزار شد. 

در این نشست فرشاد مومنی عضو هیات علمی دانشگاه علامه و اقتصاددان با بیان اینکه کتاب مذکور می تواند برای نشان دادن فریب های نیروی محرکه سیاست گذاری های نابخردانه و فسادزا به علاقه مندان کمک کند، گفت: از منظر قاعده گذاری های اقتصادی این کتاب می تواند به عنوان یک دانشنامه در نظر گرفت که حدیث سال های 1369 تا امروز ایران را به شکلی مستند شرح داده است. 

سهم دستمزد کارگر در هزینه های تمام شده واحد تولیدی 5 درصد است

مومنی در ادامه افزود: امروز که نمایندگان مجلس گوشه هایی از دردهای مردم را بازگو می کنند باید به آنها بگوییم که این سرنوشت محتوم مردم ما نبود. ما هم در دوره احمدی نژاد و هم در دوره روحانی و هم در دوره دولت فعلی دائما تذکر داده ایم که مالی سازی اقتصاد بازی در زمین آمریکا است. گزارش های رسمی می‌گوید سهم دستمزد نیروی کار مولد در هزینه تمام شده فعالیت های تولیدی در ایران از حدود 17 درصد در سال 84 به حدود 5 درصد در سال 1398 رسیده است. برای اینکه این فریب کاری ها را درک کنید کافی است بدانید از تابستان 1399 اندازه سپرده های مدت دار از مرز 2000 هزار میلیارد تومان عبور کرده است یعنی اگر کسی در تولید سرمایه گذاری کند کارگر به آن شکل استثمار می شود و برای صاحب سرمایه گذار هم هزار جور بحران پیش می آید ولی به آنهایی که بدون زحمت پول شان را در بانک می گذارند ماهیانه حدود 30 هزار میلیارد تومان در این اقتصاد به شدت مالی شده سود سپرده پرداخت می شود. یعنی روزی هزار میلیارد تومان معادل پرداخت ماهیانه یک میلیون تومان به سی میلیون نفر به یک عده پرداخت می شود. در شرایطی که فقط در سال های 97 و 98 اقتصاد ایران حدود 15 درصد کوچکتر شده است از نیروی کار خود دریغ می کنیم و می گوییم اگرچه با تورم 45 درصدی از جیب کارکنان زده ایم اما اگر بخواهیم ده درصد افزایش حقوق داشته باشیم تورم ایجاد خواهد شد.جالب است که گزارش های رسمی می گوید حداقل دستمزد یک کارگر دوسوم خط فقر را پوشش می دهد اما از آن کارگر مالیات اخذ می شود و کسانی که در بانک سپرده گذاری می کنند معاف از مالیات هستند. 

مومنی با بیان اینکه «مالی سازی» موثر ترین نقش در تشدید نابرابری های منطقه ای در ایران ایفا می کند، گفت: مالی سازی مانند موتوری منابع را از مناطق مختلف به سمت کانون های اصلی بازتولید ثروت های رانتی پمپاژ می کند. طبق اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان برنامه و بودجه ما  در سرزمینی زندگی می کنیم که 60 درصد نیازمندان دهک اول جامعه تحت پوشش دریافت مستمری از نهادهای حمایتی نیستند و طنز تلخ این است که 22 درصد مستمری بگیران که در 6 دهک بالای درآمدی قرار دارند از این مستمری ها استفاده می کنند. 

سهم سود سپرده گذاران از جی دی پی بیش از سهم تولید و کشاوزی است

مومنی افزود: در دوره ای که سهم حقوق و دستمزد نیروی کار تولیدی سقوطی 70 درصدی را تجربه کرده است، سهم سود پرداختی به سپرده های مدت دار از جی دی پی، به بیش از 16 رصد رسیده است یعنی این سود اندازه اش از کل بخش صنعت در ایران بیشتر است. این سود بی زحمت و معاف از مالیات از کل ارزش افزوده بخش کشاورزی هم بیشتر است و در اثر توجیه آن سیاست هایی که کارگران تولیدی را به فلاکت می اندازد و سپرده داران را برخوردار می کند، به شکل فریب کارانه ای نام  آن را نقدینگی در اختیار مردم گذاشته اند در حالیکه طبق گزارشات رسمی 74 درصد این نقدینگی متعلق به یک درصد از سپرده گذاران است یعنی مردمی در کار نیست! از طرف دیگر صاحبان سپرده های بزرگ، بزرگترین فعال در سوداگری های مربوط به مسکن، طلا و دلار هستند و در بورس نیز فعال هستند. 

بازدهی فعالیت های سوداگرانه در بازارهای مذکور از بهمن 1396 تا نیمه دوم بهمن 1398 در بخش مسکن، 165 درصد افزایش سود به همراه داشته، شاخص بورس 260 درصد، قیمت دلار 190 درصد و قیمت طلا 250 درصد رشد کرده است. اگر کسانی همچنان در این سرزمین قادر هستند در سطح سیاست گذاری ها فکر کنند به این نکته دقت کنند که سخت گیری ها برای گزینش معلم در آموزش و پرورش از سخت گیری ها برای گزینش وزرا سنگین تر است اما وقتی می خواهند مقداری دستمزد معلمان را افزایش دهند می گویند منابع نداریم اما طبق گزارشات دیوان محاسبات در واگذاری ها تخفیف های چند هزار میلیارد تومانی به افراد نااهل می دهند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه در ادامه خاطرنشان کرد: تعریف مدرن فساد این است که فساد بازتاب پشت کردن سیاست گذاران به قاعده گذاری های مشوق تولید و ناکامی آنها در جلب اعتماد سرمایه گذاران مولد است. همین نکته را اگر مسئولین ما بفهمند و بگویند مرکز پژوهش ها و سازمان برنامه فقط بگویند لایجه بودجه 1401 چه بار مالی را به تولید کنندگان تحمیل می کند، کافی است. وقتی شما ضربه های مهلک به تولید وارد میکنید و به نام حمایت از تولید، رانتی معدنی های ضدتوسعه ای را مورد تشویق قرار می دهید کشور صدمه می بیند. تحت عنوان دروغی به نام اینکه نیرومحرکه تورم، کسری مالی دولت است، طرز عمل بانک های خصوصی در بحران آفرینی هایی مانند شوک درمانی و افزایش نرخ ارز را لاپوشانی می کنند. تمام گزارشات داخلی و بین المللی که منتشر شده است می گویند در دوران کرونا دولت ایران غیرمسئولانه ترین برخورد ها را با شهروندان خود کرده است. 

در چنین شرایطی طیف بازارگرایان افراطی نقش شوک درمانی، نقش بانک های خصوصی، نقش 10 برابری نرخ بهره برای تولیدگنندگان نسبت به میانگین جهانی و ... در ایجاد تورم را کتمان می کنند و مرتبا می گویند کسری مالی دولت مسئله اصلی است. اینکه اینها به حقوق و دستمزدها حمله می کنند و به مسئولیت شناسی دولت در قبال شهروندانش حمله می کنند به این دلیل است می خواهند اقتصاد ایران را به جایی تبدیل کنند که در آن قانون جنگل حکمفرما باشد.

من امیدوارم در جریان بررسی لایجه بودجه لااقل نمایندگان شرافتمندی که جسته و گریخته اظهاراتی می کنند فریب رانتی ها را نخورند وبه حکومتگران گوشزد کنند که در شرایط خطیر منطقه ای کسی که از کشور پاسداری می کنند محرومان و مستضعفین هستند و رانتی ها در موقع خطر به کمک شما نخواهند آمد. 

تجربه حکومت پهلوی را نگاه کنید و ببینید کسانی که با اولین تلنگر اعتراضات مردمی سرمایه های خود را خارج کردند چه کسانی بودند. 

مومنی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: چرا در سند لایحه بودجه 1401 بیشترین گشاده دستی ها روی مالیات بر ثروت است و وحشتناک ترین فشارها روی مالیات بر مصرف گذاشته اند؟ دولت محترم که این بار مالیاتی را روی مصرف گذاشته است می خواهد چه چیز دیگری بر سر فقرا بیاورد؟ آیا نظر دولت این است فرودستان کسری خدمت به کشور داشته اند؟ در جنگ کم کمک کرده اند که باید تحت چنین فشارهای غیرعادی باشند؟ 

روند سقوط بنیه تولیدی و توان مالی دولت و کیفیت زندگی مردم را ببینید. فقط در فاصله بهار 97 تا بهار 98 که بی سابقه ترین شوک های تضعیف ارزش پول ملی را داشتیم، رابطه مبادله در ایران 22 درصد سقوط کرده ات یعنی شوک نرخ ارز مهلک ترین ضربه را به اقتصاد ملی وارد کرده است. در 9 ماهه اول سال 1397 مسئولین کمیته امداد و بهزیستی گفته اند میزان مراجعه به ما 60 تا 70 درصد افزایش پیدا کرده است. 

مومنی درپایان گفت: از مسئولان و دلسوزان کشور در رسانه ها خواهش می کنم گزارش های سالانه موسسه اقتصاد و صلح که به عنوان شاخص جهانی صلح منتشر می شود را در معرض دید حکومتگران قرار بدهند. وقتی شما به سمت آزادسازی های افراطی، شوک درمانی، خصوصی سازی های فاسد، حذف سوبسیدهای حیاتی مورد نیاز مردم می روید و فقر را افزایش می دهید، آثار آن بر ناهنجاری اجتماع ظاهر می شود. گزارش شاخص جهانی صلح می گوید در سال 2018 که این افتضاحات پیش نیامده بود ایران در حوزه نزاع های خیابانی جزو بدترین کشور ها است. چه می شود که مردم انقدر در آستانه تحریک قرار دارند که با کوچکترین چیزی با همدیگر درگیر می شوند. بالغ بر شش میلیون نزاع خیابانی در آن سال گزارش شده است. این یعنی این بازی سرمایه سالارانه ی فسادزا فقط در اقتصاد ظاهر نمی شود و در تمام حیطه های زندگی ما ظاهر می شود.