شهید مطهری در گفتار خود به این نکته اشاره می کند که عادت ندارد از یک شخص زنده معاصر تعریف و تمجید کند اما مرحوم محمد ابراهیم آیتی کسی بود که ایشان او را خطیبی متقن می دانست که می شود به آن اعتماد کرد و وی را افتخار عصر و زمان می دانست.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، آیت الله محمد ابراهیم آیتی از چهره های برجسته در زمینه تاریخ به شمار می رود. استاد مطهری که خود بر این موضوع اذعان دارند که از کسی تعریف نمی کنند درباره ایشان اینگونه گفته اند:
من هرگز عادت ندارم و به یاد ندارم از یک آدم زندۀ معاصر و از کسی تمجید و تعریف کرده باشم. شما هم از من نشنیده اید که در منبر از کسی تعریف کرده باشم. من که هرگز یادم نمی آید که چنین کاری کرده باشم. ولی نمی دانم یک حس درونی من را وادار کرد که در سه چهار پیش در شب یازدهم محرم که در انجمن اسلامی مهندسین سخنرانی می کردم، از یک نفر خطیب متقن و سیّد القوم که می شود به آن اعتماد کرد، افتخار عصر و زمان است، از مرحوم آقای آیتی اسم بردم. خوشبختانه آن سخنرانی ها در همان وقت در کتابی به نام «گفتار عاشورا» چاپ شد که دو سخنرانی از او و دو سخنرانی هم از من دارد.
من در آنجا آن وقتی که زنده بوده این حرف را زدم که در تاریخ صد سالۀ اول اسلام مرحوم آیتی نظیر ندارد. در تمام کسانی که من تاکنون دیده ام و می شناسم، کسی که تاریخ صد سالۀ اول اسلام را مثل مرحوم آیتی بداند وجود ندارد. الآن هم که این مرد فوت کرده است، باز همین را می گویم. تازه من خیلی احتیاط کردم و کم گفتم که تاریخ صد سالۀ اول و شاید بیشتر.
این مرد یکی از موضوعاتی که در آن بینظیر بود، همین اطلاع در تاریخ صد سالۀ اسلام بود. قضایای کربلا را کسی مثل آیتی درست و متقن نمی داند. من امروز کتاب مرحوم آقای شیخ عباس قمی رضوان الله علیه «نفس المهموم» در وقایع کربلا و نوشتۀ مرحوم آیتی را نیز مطالعه کردم. من احساس خودم را عرض می کنم. گفتم: ای روحت شاد، روحت شاد. راستی کسی مثل او ننوشته است. ای افسوس که تا هستند قدر چنین افرادی را نمی دانیم.
من این افتخار را دارم که قدرش را می دانستم و بارها هم گفته ام، یکی از مراجع من در تاریخ اسلام مرحوم آیتی بود. هر وقت در یک نکتۀ تاریخی مربوط به صدر اسلام گیر می کردم، شمارۀ تلفن آقای آیتی را می گرفتم. آقای آیتی فلان قضیه در تاریخ چگونه است، من نتوانستم آن را پیدا کنم؟ آنقدر من از این مرد استفاده می کردم. برای من کتابخانۀ زنده و بدون زحمتی بود؛ بدون اینکه بخواهم به قفسه ای مراجعه کنم، کتابی باز کنم. فقط کافی بود یک موضوع را مطرح کنم و صدای آقای آیتی را بشنوم و جوابم را بدهد. راستی ضایعه بود. راستی گوهر گرانبهایی از دست ماها رفت. افتخاری است که از آن قدردانی کنم.
مقدمۀ علی اکبر غفاری بر کتاب «بررسی تاریخ عاشورا»، ص4.
منبع: پایگاه عرفان