کارشناس مرکز پژوهش های مجلس: آن ابتکار عمل لازم از سوی دولت در 100 روزه اول خود مشاهده نشد/ برنامه «نقشه راه رشد غیرتورمی» وزارت اقتصاد مشابه برنامه دولت قبلی است

گروه اقتصاد و درآمد: نشست مجازی موسسه دین و اقتصاد با عنوان «دولت سیزدهم: سردرگمی در تدوین استراتژی توسعه و تداوم بحران مسئله شناسی» برگزار شد. 

حسین رجب پور کارشناس ارشد مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در این نشست با بیان این که استراتژی توسعه از زاویه بحران هایی که ایران با آن مواجه است مسئله ای حیاتی است، گفت: اگر ما با وضعیت کنونی ایران نگاه بیندازیم میبینیم که ه با انواع بحران ها مواجه ایم لذا در زمان تغییر خط مشی ها قرار داریم.  ما الان در بازه 100 روزه دولت جدید قرار داریم. معمولا در این دوره ها سیاست مداران جدید انگیزه دارند تا سیاست های خودشان را تببین کنند. ما در حال حاضر در هر دو برهه ای هستیم که باید به اعتبار آنها شاهد تغییر خط مشی ها هستیم. ما باید شاهد ابتکار عمل های سیاستی باشیم. در فضای پیش و پس از انقلاب نکته ای که وجود دارد میزان توجه به بعد اجتماعی توسعه است. بعد انقلاب برای دستیابی به این اهداف، انواعی از سیاست های نامتعارف اتخاذ شد از ایجاد جهاد سازندگی، کمیته امداد، نهضت سواد اموزی، گسترش خانه های بهداشت و حتی تلفیق وزارت بهداری با بخش اموزش پزشکی برای اینکه کادر درمان متاسب با نیاز بخش های محروم جمعه تربیت کند. اینها تغییر اولویت هایی است که با تغییر سیاست ها همراه می شود. 

اما در واقعیت هم اکنون میبینیم دولت ما با نوعی سردرگمی مواجه است و آن ابتکار عملی که انتظار می رود حداقل در این بازه 100 روزه اول دولت ارائه شود به چشم نمی خورد. 

وی افزود: در وزارت اقتصاد البته اسنادی  تحت عنوان نقشه راه رشد غیر تورمی منتشرشده است که البته اگر به همان نیز نگاه می کنید میبینید به صورت پاور پویینت ارائه شده است یعنی متنی وجود ندارد که آن را به صورت تفصیلی ببینید. خیلی از مطالب مطرح شده در آن برنامه هم در حد عنوان است و رقم و عددی در آن مشاهده نمی کنید. 

صرف نظر از اینکه محتوای این برنامه چیست، عنوانش شباهت جدی دارد به برنامه اصلی دولت قبل به چراکه برنامه دولت دوازدهم خروج غیر تورمی از رکود بود. مسئله ای که اینجا وجود دارد این است که اگر دولت قبل رشد و مهار تورم را اینگونه دنبال می کرد که با برجام انتظارات تورمی را کاهش دهد در این دولت از نظر اینکه نحوه مواجهه با بی ثباتی های اقتصادی که باعث کاهش تشکیل سرمایه می شود یک نوع سردرگرمی وجود دارد و موضوع مشخصی درباره بحث تحریم و سیاست خارجی نمی‌بینیم.

رجب پور در بخش دیگری از سخنان  خود گفت: اهداف برنامه های توسعه ممکن است مشابه باشند اما ابزارها مشابه نیستند. برای ترغیب بیشتر انگیزه ها ما یک بسته سیاستی نداریم و این انتخاب های سیاست گذاران است که باید مطابق وضعیت وضع شود. دولت ها ممکن است سیاست هایی انتخاب کنند که از توان آن ها خارج است. بانک جهانی میگوید عامل تعیین کننده سطح توسعه یک دولت کارآمد است اما این دولت زمانی می تواند سیاست های خوبی اتخاذ کند که با توانایی هایش مطابت داشته باشد. استراتژی توسعه باید بتواند اولویت بندی مناسبی داشته باشد و آن اولویت ها را با  قابلیت های دولت انطباق دهد و این مهم نیازمند این است که در ابتدا طول و عرض مسئله را درست تشخیص دهد و برای حل آن چه نوع سیاستی لازم است. 

این کارشناس مرکز پژوهش های مجلس در ادامه افزود:  در اینکه تحریم ها مشکلات ایران را تشدید کرده اند شکی نیست اما اگر ما یک نگاه تاریخی به مساله داشته باشیم متوجه می شویم یکی از مهمترین ناآرامی ها در یک دهه گذشته در دی ماه 96 بود در شرایطی به وقوع پیوست که ماهنوز تحت تحریم قرار نداشتیم. چرا این اتفاق می افتد؟ ما در سال 95 و 96 در ایران با رشدهای بالا روبرو بودیم یعنی در این سال ها باید جامعه ایران راضی تر می بود. چون بحران مسئله شناسی اجازه تشخیص و تحلیل این مسائل را نمی دهد.