گروه اقتصاد و درآمد: احسان سلطانی پژوهشگر اقتصادی طی یادداشتی که دراختیار جی پلاس گذاشت نوشت:
نرخ رشد سالانه نقدینگی رکورد ۳۹.۱ درصد را در شهریور ۱۴۰۰ شکست و حجم آن به بیش از ۴۰۰۰ میلیارد تومان رسید. میانگین نرخ رشد نقدینگی در سه دهه گذشته حدود ۲۷ درصد است.
هر چند دولت مقصر اصلی خلق نقدینگی معرفی می شود، اما کمتر از ۱۵ درصد نقدینگی خلق شده در یک سال گذشته به خزانه دولت واریز گردید و مابقی آن توسط بانکها خلق شده است.
بالا بودن ضریب فزاینده خلق نقدینگی (قدرت خلق نقدینگی توسط بانکها) و افزایش آن به ۷.۸۴ در شهریور ۱۴۰۰ که دو برابر آمریکا است، عامل کلیدی خلق نقدینگی در دو دهه اخیر به شمار می رود.
بانک مرکزی ایران بر خلاف رویه اقتصادهای بزرگ مانند آمریکا و اتحادیه اروپا به جای کاهش ضریب فزاینده و تقویت پایه پولی، ضریب فزاینده خلق نقدینگی را بالا برده است.
عامل کلیدی کسری بودجه فساد و رانت خواری و به تبع آن «تخصیص منابع ملی به بنگاههای خصولتی و رانتی و معافیتهای گسترده مالیاتی» و مخارج غیرضروری دولت است.
شدیدترین و طولانی ترین رکود تورمی اقتصاد ایران
وی در ادامه نوشت: شدیدترین و طولانی ترین رکود تورمی (Stagflation) اقتصاد ایران طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ به وقوع پیوسته است، به صورتی که بر اساس آمارهای رسمی با رشد فعالیت بخش حقیقی (تولید ناخالص داخلی) صفر، قیمت مصرف کننده ۱۱ برابر گردیده است. در شرایطی که قیمت دلار ۲۱ برابر گردیده، بر اساس داده های رسمی افزایش قیمت مصرف کننده طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ به میزان ۱۱ برابر اعلام شده است.
تحریمها محملی شد تا ائتلاف غالب رانتی-رفاقتی-غارتی با شوکهای قیمت ارز و کالاها و دارایی ها و سرکوب همزمان دستمزدها (و به تبع آن تقاضای خانوارها)، رکود و تورم را در دو سوی عرضه و بیش از آن تقاضا شکل دهد.
ماحصل ماجرا فربه شدن سرمایه داری فاسد-رانتی به بهای شکل گیری دهه از دست رفته اقتصاد ایران و فلاکت عامه مردم است.
