جی پلاس/ به مناسبت سالروز رحلت؛
ابوالهدی کلباسی که بود؟/چرا وی به کلباسی شهرت داشت؟
ابوالهدی کلباسی از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری است که تاریخ ولادتش به درستی مشخص نیست. وی نزد علمایی مانند آخوند خراسانی، سید حسن صدر و ... کسب علم کرد و شاگردانی مانند آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی را پرورش داد. او در اصفهان رحلت کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی ابوالهدی کلباسی اختصاص دارد.
زندگینامه ابوالهدی کلباسی
کَمال‌ُالدّین میرزا اَبوالهُدی بن ابوالمعالی کَلباسی(درگذشت: ۱۳۵۶ق) از عالمان رجالی شیعه در قرن چهاردهم قمری. وی در نجف نیز نزد عالمانی چون آخوند خراسانی و صاحب عروه درس خواند و سپس به اصفهان بازگشت و به تدریس و تألیف مشغول شد. از مهم‌ترین تألیفاتش سماء المقال فی تحقیق علم الرجال است. سید شهاب الدین مرعشی نجفی از شاگردان اوست. از کلباسی کرامات و مکاشفاتی نقل شده و رساله‌ای نیز در این موضوع دارد. مقبره او در تخت فولاد اصفهان است.
اطلاعات فردی
نام کامل کمال‌الدین میرزا اَبوالهدی بن ابوالمعالی کَلباسی
زادگاه اصفهان
تاریخ وفات ۱۳۵۶ق
محل دفن تخت فولاد
شهر وفات اصفهان
خویشاوندان سرشناس میرزا ابوالمعالی کلباسی، محمد مهدی کلباسی، ابوالقاسم کلباسی.
اطلاعات علمی
استادان سید حسن صدر، محمدهاشم خوانساری، آخوند خراسانی، سید محمد کاظم طباطبایی
شاگردان سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، میرزا علی آقا شیرازی، ذبیح‌الله محلاتی
محل تحصیل اصفهان، نجف
زندگینامه
تاریخ ولادت وی مشخص نیست[۱] اما زادگاه او اصفهان بوده است. پدرش میرزا ابوالمعالی کلباسی و مادرش دختر آقا سید زین‌العابدین فرزند حجت الاسلام شفتی است.[۲]
بستگان
از بستگان او می‌توان به میرزا ابوالمعالی کلباسی فقیه و اصولی در اصفهان اشاره کرد که آثاری چون رسالة فی الاستخارات، البشارات فی اصول الفقه و الرسائل الرجالیه از اوست. جدّ او هم معروف به حاجی کلباسی از علمای مشهور و زبانزد در اوصاف ملکوتی و فضایل اخلاقی بود. برادر او هم میرزا جمال‌الدین کلباسی است.[۳]
علت اشتهار به کلباسی
عبدالکریم گزی در «تذکرة القبور» که در آن به مناسبت مقابر علمای مدفون در اصفهان، به اختصار شرح احوال آن‌ها را هم آورده، درباره شهرت او به کرباسی این‌گونه می‌گوید که پدرش محمدحسن کرباسی بوده و در محله حوض‌ْکرباس هرات که به آن محله کرباس نیز می‌گفتند، ساکن بوده است.[۴]
وفات
کلباسی در نیمه شب سه‌شنبه ۲۷ ربیع‌الثانی سال ۱۳۵۶ق در اصفهان از دنیا رفت و پیکر او کنار مزار پدرش میرزا ابوالمعالی در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.[۵]
عموی میرزا ابوالهدی، محمدمهدی کلباسی است که او هم صاحب تألیفات فراوانی است. پسرعموی او هم ابوالقاسم کلباسی فرزند محمدمهدی بن محمد ابراهیم است.[۶]
تحصیلات علوم دینی
کلباسی تحصیلات مقدماتی خویش را نزد پدر گذراند. پس از درگذشت پدر به نجف هجرت کرده و در دروس اساتیدی چون آخوند خراسانی صاحب کفایه و سید یزدی صاحب العروة الوثقی شرکت می‌کند. سپس به اصفهان برمی‌گردد و مباحث علمی خویش را ادامه می‌دهد و محل مراجعات مردم می‌شود.
اساتید و شاگردان
برخی از اساتید کلباسی از این قرار است:
پدرش میرزا ابوالمعالی کلباسی،
محمدهاشم چهارسوقی خوانساری،
سید حسن صدرالدین کاظمی،
آخوند خراسانی،
سید محمد کاظم طباطبایی صاحب عروه.[۷]
از مشهورترین شاگردان کلباسی، ابوالفضل بن عبدالحسین نجفی قدسی (متوفای ۱۴۰۲ق) است. و از دیگر شاگردان اویند:
سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی،
شیخ عبدالحسین گروسی،[۸]
شیخ احمد فیاض،
میرزا علی آقا شیرازی،
شیخ مجتبی لنکرانی،
شیخ هبةالله هرندی،
شیخ ذبیح‌الله محلاتی.[۹]
تألیفات
برخی از تألیفات کلباسی به این شرح است:
سماء المقال فی تحقیق علم الرجال،
زلات الاقدام فی التنبیه علی الاشتباهات الواقعه للعلماء فی المطالب الرجالیه،
الدره البیضاء فی اجازة الروایه عن الامناء،
الدر الثمین فی جملة من المصنفات و المصنفین،
حاشیه بر کفایة الاصول،
البدر التمام،
الفوائد الرجالیه،
کتاب فی الفقه،
التحفة الی سلاله النبوة.[۱۰]
فضایل سلوکی و اخلاقی
گفته‌اند هر چند میرزا ابوالهدی کلباسی در فقه، اصول، کلام، نجوم و رجال از چهره‌های مهم روزگار خود به‌شمار می‌رفت، اما در زهد و تقوا، تهذیب نفس و پاکی روح از نوادر عصر خویش بود. وی این مقامات اخلاقی را تحت تأثیر روحیات و احوال معنوی پدرش و ملا علی‌محمد نجفی و محمدجواد بیدآبادی به دست آورد. ماجراهایی از مکاشفات و کرامات او نقل شده است و رساله‌ای در سیر و سلوک نیز دارد.[۱۱] نقل شده که آقا رحیم ارباب درباره کمالات ابوالهدی گفته است: «این دو برادر (میرزا ابوالهدی و میرزا جمال) به مَلَک (فرشته) شبیه‌ترند تا به انسان.»[۱۲]
پانویس
1. پسرش میرزا محمد می‌گوید: پدرش در ضبط امور این چنینی اهتمام نداشته.
2. مولوی، الفواید الرجالیة (ابوالهدی بن ابوالمعالی کلباسی).
3. کرباسی‌زاده اصفهانی، حیات معنوی و رویه سلوکی علامه میرزا ابوالهدی کرباسی، ۱۳۸۳ش.
4. گزی، تذکرة القبور، ص۱۵۶.
5. مولوی، الفواید الرجالیة (ابوالهدی بن ابوالمعالی کلباسی).
6. مولوی، الفواید الرجالیة (ابوالهدی بن ابوالمعالی کلباسی).
7. مولوی، الفواید الرجالیة (ابوالهدی بن ابوالمعالی کلباسی).
8. مولوی، الفواید الرجالیة (ابوالهدی بن ابوالمعالی کلباسی).
9. کرباسی‌زاده اصفهانی، حیات معنوی و رویۀ سلوکی علامه میرزا ابوالهدی کرباسی، ۱۳۸۳ش.
10. مولوی، الفواید الرجالیة (ابوالهدی بن ابوالمعالی کلباسی).
11. کرباسی‌زاده اصفهانی، حیات معنوی و رویه سلوکی علامه میرزا ابوالهدی کرباسی، ۱۳۸۳ش.
12. فیاض، سیری در زندگانی فقیه اهل‌بیت(ع) مرحوم آیت‌الله حاج شیخ احمد فیاض، ۱۳۹۴ش.
منابع
مولوی، محمد حسین، علوم حدیث: الفواید الرجالیة (ابوالهدی بن ابوالمعالی کلباسی)، میراث حدیث شیعه، دفتر شانزدهم.
کرباسی‌زاده اصفهانی، علی، حیات معنوی و رویۀ سلوکی علامه میرزا ابوالهدی کرباسی، مشهور به کلباسی (همره با متن رساله سیر و سلوک ایشان)، مجله: حوزه اصفهان، زمستان ۱۳۸۳ - شماره ۱۴.
گزی برخواری، عبدالکریم بن مهدی، تذکرة القبور، مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع).
فیاض، ابوالحسن، سیری در زندگانی فقیه اهل بیت(ع) مرحوم آیت‌الله حاج شیخ احمد فیاض، کیهان فرهنگی، فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۴ - شماره ۳۴۱ - ۳۴۰.
دیدگاه تان را بنویسید