جی پلاس/ به مناسبت سالروز ولادت؛
مروری بر زندگی آیت الله محی الدین حائری شیرازی
آیت الله محمدصادق (محی‌الدین) حائری شیرازی در دوازدهم بهمن ۱۳۱۵ در شیراز به دنیا آمد. وی نزد اساتیدی چون آیت الله بروجردی، امام خمینی، سید محمد داماد، آیت الله اراکی، میرزا هاشم آملی و ... شاگردی کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله محمد صادق حائری شیرازی اختصاص دارد.
زندگینامه آیت الله محمدصادق حائری شیرازی
آیت الله محمدصادق حائری شیرازی (۱۳۱۵-۱۳۹۶ش) از روحانیون فعال در انقلاب اسلامی ایران و از اساتید اخلاق حوزه علمیه قم. حائری در دوره اول مجلس شورای اسلامی و نیز دوره اول، دوم و چهارم مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی از مردم شیراز حضور داشت و با شهادت آیت الله سید عبدالحسین دستغیب از سوی امام خمینی به امامت جمعه شیراز منصوب و بعد از آن نماینده امام در این شهر شد. آیت الله بروجردی، سید محمد داماد و امام خمینی از اساتید وی در حوزه علمیه قم بوده‌اند.
حائری شیرازی در مجلس خبرگان پس از درگذشت امام خمینی به عنوان اولین مخالف شورایی شدن رهبری سخنرانی کرد.
زندگینامه
محمدصادق (محی‌الدین) حائری شیرازی ۱۲ بهمن ۱۳۱۵ش در شیراز به دنیا آمد. او خود را از نوادگان مقدس اردبیلی می دانست. پدرش عبدالحسین متولد کربلا و مادرش از سادات منسوب به صفی‌الدین اردبیلی بود. پدر وی در عراق از شاگردان آقا سید اسماعیل صدر و سید صدرالدین صدر بوده است.[۱] وی در سال ۱۳۴۸ با دختر آیت الله سید نورالدین حسینی شیرازی ازدواج کرد که ثمره آن ۶ فرزند پسر و یک دختر است.[۲]
تحصیلات علوم دینی
حائری شیرازی تحصیلات سطح را در مدرسه منصوریه و مدرسه محمودیه و سپس مدرسه آقا باباخان شیراز طی کرد. رژیم پهلوی وی را به دلیل مسائل سیاسی از تحصیل در دانشگاه بازداشت. پس از آن در سال ۱۳۳۵ش به تحصیل علوم حوزوی مشغول شد. دروس سطح حوزه را در شیراز و طی سه سال نزد اساتیدی مانند بهاءالدین محلاتی و محمدعلی موحد گذراند سپس به قم مهاجرت کرده و در دروس آیت الله بروجردی، امام خمینی، سید محمد داماد، آیت الله اراکی و میرزا هاشم آملی حاضر شد.[۳]
وی از سال ۱۳۵۰ در قم دروس اعتقادی، مباحث جامعه‌شناسی و مسائل تربیتی و نهج‌البلاغه را تدریس کرد. مدرسه حقانی، مکتب توحید (خواهران)، و مدرسه رضویه از مراکزی بود که حائری در آن‌ها به تدریس پرداخت. طلاّب و پژوهشگران این سه مرکز آموزشی بعدها از اساتید و محقّقان حوزه علمیه شدند و بیشتر آنان در بدنه حکومت جمهوری اسلامی ایران و قوای سه‌گانه مسئولیت‌هایی داشتند.[۴]
حائری شیرازی در دوره‌های مختلف به خصوص پس از استعفا از امامت جمعه شیراز و بازگشت به قم، از اساتید اخلاق در حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت.[۵] گفته شده که جلسات درس اخلاق وی با اقبال خوبی در میان طلاب مواجه بوده است.[۶]
درگذشت
آیت الله حائری شیرازی، سال‌های پایانی عمر خود را در قم گذراند و در ۲۹ آذر ۱۳۹۶ش پس از طی کردن یک دوره بیماری در همان شهر درگذشت.[۷] آیت الله شبیری زنجانی بر او نماز گزارد و در حرم حضرت معصومه سلام الله علیه دفن شد.[۸]
مبارزه با حکومت پهلوی
ورود حائری شیرازی به مبارزات سیاسی دوران پهلوی، مربوط به سال‌های پس از تبعید امام خمینی به ترکیه است. وی از سال ۴۲ش به بعد در مسجد شمشیرگرهای شیراز جلساتی برای جوانان دوره‌های متوسطه و دانشجو تشکیل می‌داد و به همین دلیل نیز چندین بار بازداشت، زندانی و تبعید شد. در جریان یکی از دستگیری‌ها در بهار سال ۱۳۵۱ش به مدت شش ماه به شهر فومن تبعید شد که این مدت را به همراه همسر و فرزندانش در خانه خواهر آیت‌الله بهجت گذراند.[۹]
پس از انقلاب اسلامی
پس از انقلاب در دوره اول مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم شیراز انتخاب شد و ریاست کمیسیون اصل ۹۰ را عهده‌دار شد.[۱۰]حائری شیرازی علاوه بر این در دوره‌های اول، دوم و چهارم مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی از مردم استان فارس حضور داشت.[۱۱]
پس از سید عبدالحسین دستغیب در ۲۰ آذر ۱۳۶۰ از جانب امام خمینی به سمت امام جمعه شیراز منصوب شد.[۱۲]
در جلسه‌ای که پس از رحلت امام خمینی و برای تعیین رهبر جدید تشکیل شد،حائری شیرازی به عنوان اولین مخالف شورایی شدن رهبری سخنرانی کرد.[۱۳]
در سال ۱۳۸۷ش حائری شیرازی از سمت امامت جمعه شیراز استعفا داد.[۱۴]
فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی
از حائری شیرازی بیش از بیست عنوان کتاب به چاپ رسیده است علاوه بر این وی طرح‌ها و پروژه‌های اقتصادی و فرهنگی متعددی را نیز ابداع و عملیاتی کرد.
آثار مکتوب
کتاب
انسان الهی
انسان‌شناسی
با علی در صحرا
تمثیلات(۸جلد)
نحوه زمین‌خواری
تفسیر سوره حمد
تربیت کودکان
حافظ سر
درس سحر (در مورد اشعار حافظ)
در سایه سار وحی
رمز دوام پیوند یا آداب همسرداری
راه رشد
سیری در آفاق
مقدمه‌ای بر علوم انسانی
نماز
نکته‌ها
الولایه
مقالات
بزرگترین خدمت امام
پرسش و پاسخ
پیرامون فلاحت
تربیت طلاب
تلاش منهای اطاعت از رهبر
خاطرات زندان
در آستانه ظهور
دنیا از نظر یاران علی(ع)
رویکردی نو به مقوله اصلاحات
سلوک آهنین
طب النبی
مجلس کارشناسان
مردم و انگیزه الهی
پیامبر اعظم
طرح فلاحت در فراغت
آیت الله حائری شیرازی در سال ۱۳۷۶ طرحی با عنوان فلاحت در فراغت عنوان کرد و در همان سال نیز موسسه‌ای با همان نام و در استان فارس تاسیس نمود. این طرح بر این اساس استوار بود که افراد در اوقات فراغت روزمره خود به امر درختکاری و باغبانی مشغول شوند. مشارکت در تولیدات کشور و اشتغال زایی، صادرات، جلوگیری از تخریب خاک، بیابان زدایی و استفاده از سیلاب‌ها و دیگر منابع طبیعی از جمله اهداف این طرح بودند. وی معتقد بود در پی اجرایی شدن این نظریه تمام دشت‌ها و بیابان‌ها و فضاهای طبیعی تبدیل به درخت شوند و ظرفیت نگهداری باران افزایش یابد و در هر اقلیمی از هر فرصت و امکاناتی برای کشت استفاده گردد. حائری هدف نهایی این طرح را امتیازات و مزایای انتقال زمین از دولت به مردم می‌دانست.[۱۵][۱۶] این طرح با انتقادات بسیاری مواجه شد.[۱۷]
انتظار مهر و آموزش مستمر دانش‌های نو به ائمه جمعه کشور از دیگر طرح‌هایی بود که حائری شیرازی در طول حیات خود آن‌ها را مطرح کرد.[۱۸]
کناره‌گیری‌ها و مواضع
حائری شیرازی در طی زندگی سیاسی و اجتماعی خود اقداماتی انجام داد که برخی از آن‌ها موجب شد مدتی در صدر اخبار قرار گیرد. برخی از این اقدامات عبارتند از:
در سال ۱۳۸۷ش وی پس از سال‌ها از امامت جمعه شیراز استعفا داد و علت آن را عذر شرعی شخصی غیرجسمی اعلام کرد.[۱۹]
در مهر سال ۱۳۹۶ش با انتشار پیامی از برخی سیاست‌مداران ایرانی مانند سید محمد خاتمی و محمد محمدی ری‌شهری که به تعبیر خودش در وادی رقابت سیاسی به آن‌ها ستم کرده بود حلالیت طلبید.[۲۰]
وی هم‌چنین نامه‌نگاری‌های متعددی نیز با برخی از مسئولان جمهوری اسلامی ایران داشت که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
چند نامه به آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی درباره موضوعاتی مانند: «روش ایجاد اشتغال در کشور»، «تبدیل آپارتمان نشینی به باغ نشینی»، «موانع اشتغال زایی و مسائل اقتصادی و تفاوت عملکرد ما در آن با حوزه مسائل سیاسی» (رنجنامه آیت‌الله حائری)، «پول اعتباری»، «روش ریشه کن کردن ربا» و «رسیدن به نظریه اعتبار مقوم مالیت».
نامه به دکتر عباس شیبانی با موضوع: «روش نابود کردن ربا»، «تأسیس بانک پول با پشتوانه ثابت»
نامه به خانم معصومه ابتکار با عناوین: «تذکرات نسبت به محیط زیست» و «جلوگیری از قطع اشجار»
پیام به کنگره سعدی شناسی.[۲۱]
پانویس
۱. پروین‌زاد، نظریه‌پردازی در علوم انسانی، ۱۳۸۲، ص۶.
۲. معرفی حائری شیرازی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه علمیه قم.
۳. پروین‌زاد، نظریه‌پردازی در علوم انسانی، ۱۳۸۲، ص۶.
۴. معرفی حائری شیرازی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه علمیه قم.
۵. برنامه درس‌های اخلاق حوزه علمیه قم، پایگاه اطلاع‌رسانی نشست اساتید.
۶. رجبی، «درس اخلاقی که فراموش نمی‌شود»، خبرگزاری مهر.
۷. آیت‌الله حائری شیرازی دار فانی را وداع گفت، خبرگزاری ابنا.
۸. پیکر آیت‌الله حائری شیرازی در جوار حرم حضرت معصومه(س) آرام گرفت، خبرگزاری ایکنا.
۹. معرفی حائری شیرازی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه علمیه قم.
۱۰. پایگاه اندیشوران حوزه.
۱۱. پرسابقه‌ترین اعضای مجلس خبرگان را بشناسید، خبر آنلاین.
۱۲. پروین‌زاد، نظریه‌پردازی در علوم انسانی، ۱۳۸۲، ص۶.
۱۳. محمدصادق حائری، پایگاه اندیشوران حوزه.
۱۴. دلیل استعفای آیت الله حائری از امامت جمعه، سایت تبیان.
۱۵. حائری شیرازی، هدف از تأسیس فلاحت در فراغت.
۱۶. اهمیت فلاحت در فراغت، حائری شیرازی.
۱۷. به عنوان نمونه رجوع کنید به:طرح فلاحت در فراغت هیچ توجیه علمی و اقتصادی ندارد؛ تهدید منابع آب و خاک و بورس بازی زمین تنها نتیجه فلاحت در فراغت است و طرح «فلاحت در فراغت»، شیراز را به جایی کشاند که آب هم برای خوردن نداریم، سایت خبری جماران.
۱۸. پروین‌زاد، نظریه‌پردازی در علوم انسانی، ۱۳۸۲، ص۶.
۱۹. دلیل استعفای آیت الله حائری از امامت جمعه، سایت تبیان.
۲۰. حلالیت‌خواهی حائری‌شیرازی از خاتمی و ری‌شهری، خبرگزاری ایسنا.
۲۱. معرفی حائری شیرازی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه علمیه قم.
دیدگاه تان را بنویسید