امام خمینی به برخی از پرسش ها درباره تعزیه و شبیه خوانی پاسخ داده اند.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، همزمان با فرا رسیدن محرم الحرام و آغاز برپایی عزاداری های سالار شهیدان، حسین بن علی علیهما السلام، مناسب دیدیم بخشی از استفتائات امام خمینی (س) درباره اقامه عزای آن حضرت و نیز تعزیه و شبیه خوانی را در چند بخش برای مخاطبان منتشر کنیم.
[سؤال 12584] 7292
بسمه تعالی
زدن طبل و شیپور در تعزیه حضرت سیدالشهدا علیه السلام جایز است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر از آلات لهو و لعب نباشد و وهن بر مذهب هم نشود، مانع ندارد.
[سؤال 12585] 7293
بسمه تعالی 29 / 10 / 1358
از محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی تقاضا می شود مرقوم فرمایید تعزیه ای که با شرایط ذیل خوانده می شود و مرسوم محل بوده، شرعاً چگونه است؟ تا عمل شود.
1. از طبل و شیپور و سایر ادوات طرب انگیز هیچ گونه استفاده نمی شود.
2. با صدای ساده که غنا به آن گفته نمی شود، تعزیه را می خوانند.
3. اجتماع مرد و زن به صورتی است که زن ها جدا و مردها جدا، به فاصله پنجاه متر از هم می نشینند.
4. کسی که نسخه زنانه را می خواند، فقط عبا به دوش دارد و یک دستمال سیاه به سر می پیچد.
5. اشعار معمولی به زبان محلی که در اغلب مجالس مرسوم است، خوانده می شود.
6. مزاحم وقت نماز و روضه خوانی و مانع وعظ نیست، و خواننده هم اهل محل است.
بسمه تعالی، با خصوصیات مذکوره، اشکالی ندارد.
[سؤال 12586] 7294
بسمه تعالی 17 / 7 / 1361
ضمن تقدیم عرض سلام به رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی و نایب بر حق امام زمان (عج)
مدت ها است در خانه حضرت سیدالشهدا علیه السلام به ذکر مصیبت مشغول هستیم، البته بیشتر اوقات در جلسات هیأت به شبیه خوانی با تمام وسایل از قبیل طبل کوچک، شیپور به آهنگ شعارهای اسلامی و به منظور گریه گرفتن از مردم مشغول می باشیم و لباس شمر و ابن سعد سرخ و مرتب از هر جهت و لباس امام سبز و لباس حضرت ابوالفضل سبز، علی اکبر سبز، حضرت قاسم سبز، فقط یک مشکی ساده کسی که زینب می خواند می پوشد و یک الگار مشکی بر سر دارد و بدون غنا می خوانیم و سایر شبیه خوان ها در هر شبیه لباسشان مرتب و از روی حساب می باشد، و در مجلس زن و مرد از هم جدا می باشد، و هر کس هم نذری برای امام حسین علیه السلام بدهد آن هایی که بدهکارند و دسترسی به جایی ندارند آن پول را اگر جمع شود خرج معاش می کنند و قدری هم اگر بشود برای زینت عزای امام حسین علیه السلام لباس می خرند. هدف ما این است که اسلام را با مردم آشنا کنیم و مردم را دلبسته به انقلاب و روحانیت کنیم و یاد صحرای کربلا بیندازیم تا رزمندگان اسلام را دعا کنند و امام عزیز را دعا کنند و همبستگی به وجود بیاید به یاد مسجدها بیفتند. و سر نماز معلولین را، مریض ها را، اسلام را، دعا کنند. ما هم ثوابی برده باشیم و در بعضی مواقع از کمیته ها مانع عزاداری ما می شوند و یا اشخاص دیگر مزاحم این جانبان می شوند. تمنّا داریم که حضرت امام شرح شبیه خوانی را لطف بفرمایند با دست خط مبارک ما آن را فتوکپی کرده به صورت کارت در جیب داشته باشیم برای مدرک و همیشه دعاگوی رهبر عزیز و روحانیت و رزمندگانمان باشیم تا کسی جلوی عزاداری حضرت سیدالشهدا را نتوانسته بگیرد و مانع عزاداری بشوند، زیادتر عرضی ندارم سلامتی رهبر و پیروزی رزمندگان را از خداوند متعال خواستارم. منتظر دست خط مبارک می باشم.
بسمه تعالی، شبیه خوانی اگر مشتمل بر محرمات شرعیه نباشد و موجب وهن مذهب نشود مانع ندارد و بهتر است به جای آن روضه بخوانند.
[سؤال 12587] 1138
2. در ماه محرم الحرام ـ روز تاسوعا و عاشورای حسینی ـ در شوش و چند جای دیگر ـ به قول اصطلاح محلی ـ شبیه در می آوردند، یعنی واقعه کربلا را در این دو روز به صورت نمایش اجرا می کنند. افرادی که مثلاً در نقش امام حسین علیه السلام و فرزندان و یارانش ظاهر می شوند، در حالی که صد در صد معصوم نیستند، آیا شرعاً اشکال ندارد؟
این افراد ممکن است که حتی در حد یاران امام حسین علیه السلام هم نباشند. البته زنده نگه داشتن واقعه عاشورا امری واجب است و شکی در این نیست و لیکن چه بسا افرادی که در این نقش ها ظاهر می شوند، پاک و منزه نباشند. ما شاهدیم که حتی در فیلم ها و نمایشنامه هایی که در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران اجرا می شوند، اصلاً کسی در نقش پیامبر صلی الله علیه و آله و یا امامان ما ظاهر نمی شود و حتی سخن نمی گوید.
بسمه تعالی، شبیه خوانی اگر مشتمل بر محرّمات نباشد و موجب وهن مذهب نشود اشکال ندارد و بهتر است به جای آن، روضه بخوانند.
[سؤال 12588] 4265
3. شبیه خوانی یا تعزیه خوانی در نقش معصوم و مؤنث چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، شبیه خوانی اگر مشتمل بر محرمات نباشد و موجب وهن مذهب نشود مانع ندارد ولی بهتر است به جای آن، روضه بخوانند.
استفتائات امام خمینی؛ ج ۱۰، ص ۶۵۱-۶۵۳
