مجید سعیدی عکاس جنگ: تمام تلاش و مبارزه روشنفکران افغانستان با قدرت گرفتن طالبان بی‌نتیجه می‌شود/ باید این روزها را در حافظه تاریخ ثبت کنیم

جی پلاس؛ مجید سعیدی عکاسی که سال‌های زیادی را در کشور افغانستان حضور داشته و عکاسی کرده است در گفتگو با خبرنگار تجسمی خبرگزاری صبا درباره سال‌‌های حضور خود در افغانستان گفت: سال ۸۹ زمانی که طالبان از افغانستان خارج شد من وارد شهر هرات و کابل شدم و اکنون که دوباره طالبان به کشور افغانستان حمله کرده‌اند، می‌توانم درک کنم که چه اتفاقاتی در این شهرها در حال رخ دادن است. متاسفانه بعد از حدود ۲۰ سال تلاش و مبارزه برخی از مردم افغان برای استقرار دموکراسی در این کشور، اکنون دوباره همه‌چیز به صفر رسیده‌ است.

او درباره بیانیه‌های به ظاهر صلح‌طلبانه‌ای که طالبان در این چند روز منتشر کرده‌اند، عنوان کرد: این روزها طالبان برای اینکه مردم را نرم‌ کنند شعارها و بیانیه‌هایی با این مضمون که ما کاری به کسی نداریم، حق تحصیل به همه می‌دهیم، مردم امنیت دارند و… منتشر می‌کنند اما مطمئنا بعد از اینکه قدرت را در دست بگیرند، خواهیم دید که چه بر سر مردم افغانستان خواهد آمد و به هیچ یک از وعده‌های خود عمل نمی‌کنند. البته این را هم باید گفت که طالبان ۲۰ سال پیش با طالبان الان بسیار متفاوت است.

این عکاس جنگ خاطرنشان کرد: بخش اعظم مردم افغانستان با ایدئولوژی طالبان موافقند و من‌ بسیاری از افراد را در کابل می‌شناختم که اجازه نمی‌دادند دخترانشان به مدرسه بروند یا بسیار خانواده‌هایی که زنان آن‌ها صددرصد برقع‌پوش‌اند و از این وضعیت دفاع می‌کنند، اما بخش روشنفکر و زنان فعال حقوق بشر که در اجتماع و فضاهای مجازی حضور داشتند اکنون از وضعیت ناراضی‌اند و احتمالا از افغانستان مهاجرت کنند. البته باز هم باید تاکید کنم که مردم امروز افغانستان هم با مردم ۲۰ سال پیش فرق کرده اند. بخش دیگری که اکنون از وضعیت ناراحتند، تجار‌ هستند که به هرحال موقعیت شغلی آن‌ها با خطر مواجه شده است. اگر تصاویر فرودگاه کابل را دیده باشید بیشتر افرادی که مهاجرت می‌کنند، کسانی هستند که وضع مالی بهتری نسبت به باقی مردم دارند و دنبال ساختن زندگی خود در کشوری دیگر هستند.

او با اشاره به اشغال سریع افغانستان توسط طالبان بیان کرد: از اینکه انقدر سریع و به راحتی طالبان افغانستان را اشغال کردند، شوکه شده‌ام.۲۰ سال آمریکا و ناتو برای ساخت ارتش در افغانستان هزینه کرده است اما نتوانست افغانستان را اشغال کند. من چندین بار برای ماموریت به ارتش افغانستان رفته‌ام و دیده‌ام که بسیار وضعیت رفاهی و آموزشی خوبی دارند. اما درحالی مقابل طالبان به راحتی تسلیم شدند که طالبان حتی نمی‌تواست یک ارتش ۵۰۰ نفری در شهر ایجاد کند چه رسد به اینکه با یک ارتش بزرگ حمله نظامی کند.

او افزود: یکی از دلایل این اتفاق خیانت بزرگان افغانستان، بی‌لیاقتی نیروهای نظامی و بخش دیگر اتحاد نداشتن مردم بود. اگر همین امروز نصف مردم کابل به خیابان بریزند به راحتی می‌توانند طالبان را کنار بگذارند.

سعیدی درباره جنگ روانی و اقدامات طالبان در فضای مجازی تصریح کرد: البته طالبان هم در این زمینه باهوش عمل کردند و می‌دانستند در شهرها کدام‌ مناطق را هدف قرار دهند. آن‌ها با مراکز نظامی وارد گفتگو شدند و به دلیل هم‌فرقه بودن با برخی از سران ارتش توانستند با آن‌ها مذاکره و صلح کنند. اقدام بعدی آن‌ها استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پخش شایعه بود. تمام حکومت افغانستان در فیس‌بوک فعالیت دارد و آن‌ها میان نظامیان و مردم ترس ایجاد کردند که ما به هیچکس رحم نمی‌کنیم و بعد شایعه اینکه ما اکنون پشت دروازه شهر هستیم پخش کردند. طوری که خود حکومت افغانستان پایتخت کشور را به راحتی تسلیم‌ کرد.

این عکاس ادامه داد: برای بخش روشنفکر و تحصیل‌کرده افغانستان که در این سال‌ها تلاش و مبارزه کردند بسیار ناراحتم. برخی زنان بسیار تلاش کردند که به حداقل حقوق مدنی خود برسند و این دستاوردها با روی کار آمدن طالبان به راحتی از بین رفت.

او درباره نقش پررنگ روزنامه‌نگاران و عکاسان خبری و شهروند خبرنگاران در این برهه زمانی توضیح داد: عکس‌های خبری که اکنون از افغانستان ارسال می‌شوند به ما درباره وضعیت شهرها و مردم اطلاعات می‌دهند، همان‌طور که اکنون بسیاری از اطلاعات ما از روی عکس‌ها و فیلم‌های موبایلی است. این روزها باید ثبت شوند و شهروندخبرنگاران کشور افغانستان هم باید به ثبت و ضبط اتفاقات این روزها کمک کنند. هنر هم در مرحله بعدی وارد عمل می‌شود ضمن اینکه اکنون مجال خلاقیت هنری نیست اما بخشی از اثرگذاری هنر، ماندگاری آن است و اینکه می‌تواند اتفاقات را برای نسل‌های آینده روایت کند.

این عکاس مستند درباره پیش‌بینی خود درباره آینده افغانستان بیان کرد: فکر می‌کنم بخش مذهبی افغانستان از طالبان حمایت کنند و یک حکومت از پیش‌‌ساخته شده را با دستورات جدید ادامه دهند.

سعیدی در پایان گفت که درحال‌حاضر به ویروس کرونا مبتلا شده است اما روند بهبودی را طی می‌کند و اگر کاملا حال جسمانی او خوب شود برای عکاسی به افغانستان می‌رود.