جی پلاس/ به مناسبت سالروز رحلت؛
آیت الله اشراقی که بود؟
آیت الله شیخ شهاب الدین اشراقی در هشتم بهمن سال ۱۳۰۴ در قم به دنیا آمد. او در محضر بزرگان حوزه از جمله آیات حائری، بروجردی و امام خمینی شاگردی کرد. وی داماد امام خمینی بود.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان سیاست این مرز و بوم در این صفحه بر آنیم که این شخصیت ها را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی شیخ شهاب الدین اشراقی اختصاص دارد.
زندگینامه شهاب الدین اشراقی
ولادت و خاندان
آیت الله حاج شیخ شهاب‌الدین اشراقی در شامگاه سیزدهم رجب سال ١٣٤٤هجری قمری (٨ بهمن ١٣٠٤ هجری شمسی) در محله «سیدان» قم، در خانواده‌ای متمکن و اهل علم و فضلیت دیده به جهان گشود. پیشینیان ایشان غالباً در زمره علما و صاحبان اندیشه بودند و هر یک وزنه ای در علوم دینی شیعه محسوب می شدند.
برجسته‌ترین نیای پدری ایشان، حضرت آیت‌الله العظمی حاج میرزا محمد ارباب از شاگردان برجسته میرزای شیرازی و از موسسین اصلی حوزه علمیه قم به حساب می آمدند؛ وی در گرماگرم رویارویی مشروطه و مشروعه، همگام با دیگر علمای قم، جانب مشروعه را گرفت و به یاری شیخ فضل‌الله نوری برخاست و اعلامیه های متعدد صادر کرد.
آیت الله شهاب‌الدین اشراقی از جانب مادر نیز به گروهی از علما و بزرگان حوزه وصل می‌شود، جد مادری وی آیت الله حاج آقا احمد طباطبایی قمی بود. وی برادر بزرگ آیت الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی و دومین پسر حاج سیدمحمد قمی بود.
تحصیلات
مرحوم آیت الله شهاب الدین اشراقی بعد از اتمام دوره دبیرستان وارد حوزه علمیه قم شد. ایشان در این دوره، ادبیات و منطق و فن تفسیر را از پدرش آموخت، فلسفه را نزد علامه طباطبایی، شرح لمعه را نزد مرحوم آیت الله حاج شیخ جعفر صبوری قمی و بخشی از سطوح را نیز از مرحوم آیت الله سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی فراگرفت. سپس خارج فقه و اصول را در محضر آیات عظام حائری، بروجردی، امام خمینی آموخت.
ازدواج و فرزندان
آیت الله شهاب الدین اشراقی در دی‌ماه 1329 سرکار علیه خانم صدیقه خمینی دختر ارشد امام خمینی(س) را خواستگاری کرد. در بهمن همان سال جشن عقد برگزار شد و چهارده ماه بعد یعنی بعد از عید نوروز سال 1331 زندگی مشترک آن دو رسماً آغاز شد.
حاصل این ازدواج هفت فرزند به نام های: نفیسه، زهرا، نعیمه، علی، عاطفه، محمدتقی و مرتضی است.
نقش او در نهضت امام خمینی
مرحوم آیت الله حاج شیخ شهاب الدین اشراقی با شروع نهضت شکوهمند امام خمینی به جمع یاران ایشان پیوست و با تبعید امام و شهید آیت الله سید مصطفی خمینی به ترکیه و سپس نجف، مسئولیت دفتر امام(ره) در قم و رسیدگی به امور طلاب و نیز حمایت های مادی و معنوی از خانواده های زندانیان سیاسی به عهده ایشان شد و با توجه به نفوذ وی در حوزه علمیه قم، ساواک تصمیم به دستگیری و تبعیدش از قم گرفت و در سال ١٣٤٤ ، به مدت پنج سال به همدان تبعید شد. با پایان دوران پنج ساله ی تبعید و بازگشت به قم به مبارزه با رژیم پهلوی ادامه داد و پس از تبعید مرحوم آیت الله پسندیده مجدداً مسئولیت دفتر حضرت امام خمینی(ره) در قم به ایشان سپرده شد.
آیت‌الله اشراقی در آستانه آغاز مبارزات مردم و با گرم شدن تنور مبارزات مردمی نقش مهم‌تری را به عنوان داماد رهبر نهضت اسلامی به عهده گرفت. وی در حقیقت یکی از حلقه‌های وصل نجف و ایران به شمار می رفت و خصوصاً پس از به دست گرفتن دوباره اداره دفتر امام در قم، وظیفه سنگین‌تر حمایت از خانواده زندانیان سیاسی را نیز انجام می داد.
با عزیمت حضرت امام خمینی(س) به نوفل لوشاتو، آیت الله اشراقی نیز به جمع مبارزین با رژیم پهلوی پیوست و عازم نوفل لوشاتو شد و تا بازگشت امام به ایران در کنار ایشان به عنوان امین و وکیل ماند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی
مرحوم آیت الله اشراقی در برهه حساس بعد از انقلاب اسلامی به نمایندگی و دستور حضرت امام خمینی(ره) برای بررسی معضلات و مشکلات و حوادث پیش آمده مسئولیت های خطیری را بر عهده گرفت که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1- نماینده ویژه امام برای بررسی غائله کردستان
2- نماینده ویژه امام برای بررسی غائله بندر ترکمن
3- نماینده ویژه امام در وزارت نفت
4- نماینده ویژه امام برای بررسی مسائل پیش آمده در دادگستری
5- نماینده ویژه امام برای بررسی غائله ی حزب خلق مسلمان
6- نماینده امام در خصوص پاکسازی آرم و نماد شاهنشاهی در کشور
7- نماینده امام در خصوص رسیدگی به وضعیت جنگ‌زدگان، معاودین عراقی و دیگر مسائل مربوط به حیطه کار هلال احمر در سراسر کشور
8- نماینده امام در خصوص رسیدگی به وضعیت بازماندگان کودتای نوژه
9- عضو هیأت سه نفره حل اختلاف قوا
آثار علمی
آیت الله شیخ شهاب الدین اشراقی در کنار فعالیت های سیاسی ـ اجتماعی، از فعالیت‌های علمی نیز دریغ نمی‌کردند. حاصل زحمات وی تألیف چندین کتاب فقهی و تفسیری و کلامی بود که هر یک ابعادی از اندیشه وی را نمایان می کند.
1- کتاب «سخن حق» (در پنج مجلد ) که با شیوه ای نوین و منحصر به فرد در تفسیر قرآن کریم نگاشته شده است.
2- کتاب «چهره های درخشان» که شرحی مبسوط در رابطه با آیه تطهیر است.
3- کتاب «پاسداران وحی» که نقدی بر کتاب «شهید جاوید» مرحوم صالحی نجف آبادی است.
4- کتاب «حقیقت جهاد در مکتب اسلام» که درباره مبحث جهاد بحث شده است.
5- شرح و تعلیقة بر کتب عروة الوثقی و الوسیلة النجاة
این آثار توسط فرزند ایشان، حجت الاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی پس از بازنگری و تحقیقات علمی چاپ و در اختیار عموم قرار گرفته است.
مرحوم آیت الله حاج شیخ شهاب الدین اشراقی یک بار در بهمن ماه سال ١٣٥٨، براثر حمله قلبی بستری شده بود. سکته دوم ایشان در ماموریتی که از سوی حضرت امام خمینی(ره) برای رسیدگی به خانواده ی بازماندگان کودتای نوژه به ایشان محول شده بود در مرداد ماه سال ١٣٦٠ در شهر همدان رخ داد و ایشان پس از یک دوره بیماری در ٢١ شهریور ماه سال ١٣٦٠ مطابق با سیزدهم ذیقعده جان به جان آفرین تسلیم کرد و در حرم مطهر کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س) به خاک سپرده شد.
دیدگاه تان را بنویسید