آیت الله سید محمدحسین مرعشی شهرستانی حائری مشهور به شهرستانی ثانی از علمای شیعی در قرن سیزدهم و چهاردهم قمری است که در کرمانشاه به دنیا آمد، وی پس از آیت الله فاضل اردکانی در کربلا به مرجعیت رسید. از ایشان صد اثر به جای مانده است. او در سوم شوال ۱۳۱۵ رحلت کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله سید محمد حسین شهرستانی اختصاص دارد.
زندگینامه سید محمدحسین شهرستانی
آیت الله سید محمدحسین مرعشی شهرستانی حائری مشهور به شهرستانی ثانی(۱۲۵۵-۱۳۱۵ق) عالم شیعی قرن سیزدهم و چهاردهم قمری است که پس از فاضل اردکانی در کربلا به مرجعیت رسید. شهرستانی در حوزه علمیه کربلا تدریس می کرد. مدتی در مدرسه صدر و مدرسه مروی تهران نیز به اقامه جماعت و تدریس مشغول بود. حدود صد کتاب از او بر جای مانده است. او در حرم امام حسین(ع) مدفون است.
در همین رابطه بخوانید:
از زندگی جبار باغچه بان چه می دانید؟/کدام یک از آثارش شهرت جهانی دارد؟
از زندگی میرزا جمال الدین کلباسی چه می دانید؟
از زندگی آیت الله سید احمد شبیری زنجانی چه می دانید؟/وی کدام رسوم غلط را برانداخت؟
اطلاعات فردی
سید محمدحسین شهرستانی
لقب مرعشی ثانی
تاریخ تولد ۱۵ شوال ۱۲۵۵ق
زادگاه کرمانشاه
تاریخ وفات ۳ شوال ۱۳۱۵ق
محل دفن حرم امام حسین(ع)
شهر وفات کربلا
خویشاوندان سرشناس سید محمدعلی شهرستانی، سید محمدحسین شهرستانی، سید محمدمهدی شهرستانی
اطلاعات علمی
استادان فاضل اردکانی، شیخ مرتضی انصاری
محل تحصیل کرمانشاه، کربلا
اجازه اجتهاد از سید محمدعلی شهرستانی، فاضل اردکانی
تألیفات ترجمه الخصائص الحسینیه
سایر تدریس در حوزه علمیه کربلا
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعی اقامه جماعت در حوزه علمیه کربلا و مدرسه مروی تهران
زندگینامه
آیت الله سید محمد حسین شهرستانی ۱۵ شوال ۱۲۵۵ق در کرمانشاه به دنیا آمد.[۱] نسبش به حسین الاصغر فرزند امام زین‌العابدین می رسد.[۲]
وفات
سید محمدحسین شهرستانی در ۶۰ سالگی در پنج‌شنبه ۳ شوال ۱۳۱۵ق در کربلا درگذشت[۳] و در ایوان متصل به قبور شهدای کربلا در حرم امام حسین(ع) (درمقبره خانوادگی خاندان شهرستانی) دفن شد.[۴]
خاندان
خاندان شهرستانی از سادات مرعشی طبرستان هستند که پس از ازدواج جد سید محمدحسین با خاندان شهرستانی، به «شهرستانی» شهرت یافتند.[۵]
پدرش، سید محمدعلی متوفای ۱۳ ربیع‌الاول ۱۲۸۷ق و صاحب آثاری چون: الاجماعیات، الاعتکافیه، حجیه المظنه، شرح التبصره، رساله فی قرائة الماموم غیر المسبوق.
مادرش، فاطمه دختر آقا احمد کرمانشاهی صاحب مرآة الاحوال است.
جدش، سید محمدحسین مشهور به شهرستانی اول متوفای بعد از ۱۲۳۰ق و دارای تألیفاتی مانند: انیس الاخیار شرح مشکلات اخبار به فارسی، جلیس الابرار شرح مشکلات اخبار به عربی و معادن التحقیق در اصول فقه. او از سادات مرعشی بود که بعداز ازدواج با دختر سید محمدمهدی شهرستانی (از مهادی اربعه) به «شهرستانی» شهرت یافت.[۶]
فرزندان
سید محمدعلی (ثالث)، سید جعفر و سید زین العابدین (پدر سید عبدالرضا شهرستانی) پسران و فاطمه و سکینه، دختران او هستند. سید محمد علی پس از وفات پدر، مرجعیت عامه را عهده‌دار شد.[۷]
جایگاه علمی
شهرستانی نزد پدرش ادبیات فارسی و عربی را آموخت. او برخی دروس حوزوی نظیر صمدیه و الفیه را حفظ کرد. در ۱۳ سالگی به عراق رفت و در کربلا ساکن شد. پس از وفات فاضل اردکانی در کربلا، کرسی تدریس و مرجعیت به او رسید.[۸]
آیت الله شهرستانی در سال ۱۲۸۲ق از پدرش و در سال ۱۲۸۷ق از فاضل اردکانی اجازه اجتهاد گرفت.[۹]
شهرستانی در فقه و اصول نزد پدرش (سید محمد علی)، عمویش (سید محمد تقی)، شیخ مرتضی انصاری و فاضل اردکانی شاگردی کرد. او فاضل اردکانی را از شیخ انصاری اعلم می دانست و عمده استفاده اش از وی بود. او همچنین در هیأت و نجوم نزد میرزا باقر یزدی و در حساب و هندسه نزد میرزا غلام هروی شاگردی کرده است.[۱۰]
تألیفات
برای شهرستانی در کتب تراجم حدود ۱۰۰ اثر ذکر کرده اند.[۱۱] اشک روان بر امیر کاروان ترجمه کتاب الخصائص الحسینیه یکی از مشهورترین آثار اوست.
سفرها
آیت الله سید محمد حسین در سال ۱۳۰۵ق برای زیارت امام هشتم، راهی مشهد شد و پس از بازگشت در رمضان سال ۱۳۰۶ق در تهران مورد استقبال مردم، علما و رجال دولتی قرار گرفت. ملا علی کنی، در تجلیل و تکریم از او، اقامه نماز جماعت خود را در مدرسه مروی به شهرستانی سپرد.[۱۲]
به گفته آقا بزرگ تهرانی در رمضان، صف های نماز جماعت شهرستانی از حد شبستان می گذشت و حیاط مدرسه را فرا می گرفت. او در مدرسه میرزا حسین‌خان صدر قزوینی هم تدریس می کرد.[۱۳] سید محمد حسین پس از مدتی اقامت در تهران، به کربلا بازگشت و تا زمان وفات در آن‌جا ماند.[۱۴]
او همچنین سفری به حج داشت و شرح آن را در سفرنامه حجاز نوشته است.[۱۵]
پانویس
۱. بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ص۳۹۶.
۲. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ ش، ج ۲، ص ۷۸۸.
۳. بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ص ۳۹۶.
۴. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ ش، ج ۲، ص ۷۸۸.
۵. شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ ش، ص ۴۶.
۶. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج ۲، ص ۷۸۸.
۷. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ ش، ج ۲، ص ۷۸۸.
۸. امین، اعیان الشیعه، ج ۹، ص ۲۳۲.
۹. شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ ش، ص ۴۸.
۱۰. شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ ش، ص ۴۸.
۱۱. بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ص۳۹۶و۳۹۷؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج ۶، ص ۱۰۵.
۱۲. امین، اعیان الشیعه، ج ۹، ص ۲۳۲.
۱۳. آقا بزرگ، نقباء البشر، ۱۴۰۴ ق، ج ۱، ص ۶۲۸.
۱۴. امین، اعیان الشیعه، ج ۹، ص ۲۳۲.
۱۵. آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۱۲، ص ۱۸۶.
منابع
آقا بزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، نقباء البشر، مشهد، دارالمرتضی، ۱۴۰۴ ق.
آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، دار الاضواء.
امین، محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف.
بغدادی، اسماعیل پاشا، هدیة العارفین، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار العلم، ۱۹۸۰م.
شوشتری، جعفر، اشک روان بر امیر کاروان، ترجمه محمدحسین شهرستانی، دارالکتاب، ۱۳۸۰ ش.
قمی، عباس، الفواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۵ ش.
