استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان ناباروری

جی پلاس، دکتر علی صادقی تبار اظهار داشت: پژوهشگاه ابن‌سینا از بدو تأسیس در دو حوزه «بیولوژی تولید مثل» و «تشخیص و درمان سرطان» که قرابت‌های نهادین زیادی دارند فعالیت خود را آغاز کرده است؛ در واقع مشابهت چگونگی استقرار یک سلول سرطانی در بدن یک انسان سالم در حوزه سرطان و از سوی دیگر رشد و نمو یک جنین در بدن مادر، همان قرابت‌های نهادین هستند که حوزه‌های فعالیت در این پژوهشگاه به شمار می‌روند.

مهر نوشت؛ مدیر مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر پژوهشگاه ابن‌سینا با بیان اینکه فعالیت‌های پژوهشی، علمی و تحقیقاتی زیادی در این پژوهشگاه انجام می‌گیرد، افزود: پژوهشگاه ابن سینا در این دو حوزه فعالیت‌های پژوهشی و سپس فعالیت‌های درمانی را از سال ۱۳۸۲ آغاز کرده و خوشبختانه از آن سال‌ها توفیقات و موفقیت‌های زیادی را به دست آورده است.

وی با اشاره به دستاوردهای درمانی پژوهشگاه ابن‌سینا طی این سال‌ها بعد از انقلاب اسلامی گفت: فعالیت‌های درمانی پژوهشگاه در حوزه ناباروری شامل سقط مکرر، خدمات اهداء، اندومتریوز و دردهای لگنی و بیماری‌های مرتبط هستند و یکی از جدیدترین خدمات این مرکز مربوط به کلینیک سلول درمانی است که جدیدترین یافته‌های مربوط به پژوهشگاه ابن سینا در این کلینیک مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.

صادقی تبار با بیان اینکه ۳ حوزه از دستاوردهای ویژه در پژوهشگاه مایه افتخار ملی بوده است، گفت: در مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا بر درمان‌های پزشکی برای مادرانی که دچار سقط مکرر می‌شوند تمرکز داریم و تاکنون ۸۰ درصد این درمان‌ها نتیجه خوب در برداشته است.

مدیر مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر پژوهشگاه ابن‌سینا ادامه داد: درمان‌های جایگزین و استفاده از روش‌های نوین متمرکز بر اصول قانونی و اخلاقی از دیگر دستاوردهای پژوهشگاه به شمار می‌رود که در این پژوهشگاه مادران عقیم و نابارور با استناد به روش‌های قانونی بچه دار می‌شوند.

صادقی تبار گفت: از مهم‌ترین توفیقات دیگر پژوهشگاه تشکیل کلینیک اندومترویز و درمان بیماری‌هایی است که ناشی از دردهای لگنی بوده که توانستیم کلینیکی را تأسیس کنیم و در این راستا تیمی را تربیت کردیم و آموزش دادیم که بدون جراحی و با استفاده از معاینات بالینی و به صورت قطعی بیماری را تشخیص دهند و با بهترین کیفیت درمان را انجام دهند که در خاورمیانه بی بدیل است.

استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان ناباروری

به گفته وی، نهایتاً شاخص ترین موفقیت مرکز درمانی پژوهشگاه ابن‌سینا مربوط به استفاده از سلول‌های بنیادی و درمان ناباروری و بهبود وضعیت باروری افراد بوده که توفیقات درخشان و مایه افتخاری در این زمینه رخ داده است.

صادقی تبار افزود: معمولاً سلول‌های بنیادی از خون بند ناف یا مغز استخوان و بافت چربی به صورت محدود بدست می‌آید که شاید خطرناک و رنج آور باشد؛ اما محققان این پژوهشگاه موفق شدند از منبع جدید و نوع غیر تهاجمی و در دسترس این خدمت را گسترش دهند و سلول بنیادی را از خون دوران قاعدگی بدست بیاورند. این بافت تا چندی پیش مهم تلقی نمی‌شد.

مدیر مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر پژوهشگاه ابن‌سینا با بیان اینکه پژوهش‌های مفصلی که طی ۱۱ سال در پژوهشگاه ابن سینا در حوزه سلول‌های بنیادی و افزایش توان باروری به کار گرفته شده است. امروز از این سلول‌ها در کلینیک مرکز سلول درمانی پژوهشگاه ابن‌سینا برای بهبود وضعیت باروری خانم‌هایی که کاندید استفاده از درمان جایگزین یا اهدا شده بودند، استفاده می‌کنیم و توفیقات زیادی برای بارور شدن این افراد داشته‌ایم.

ایران دارای سومین بانک خون سلول‌های بنیادی برای درمان ناباروری در دنیا

صادقی تبار با بیان اینکه سال گذشته بانک سلول خون قاعدگی برای این منظور راه اندازی شد، گفت: این بانک بعد از آمریکا و هلند، سومین بانک خون سلول‌های بنیادی خون قاعدگی در دنیاست؛ اما این کشورها تنها سلول‌های بنیادی این خون را استحصال و بانکینگ می‌کنند اما در ایران این تحقیقات برای افزایش توان باروری استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه استفاده از این سلول‌های بنیادی برای باروری در ۳ مرحله انجام شده، گفت: اولین مرحله کارآزمایی بالینی بخش حیوانی، دومین مرحله کارآزمایی بالینی انسانی محدود بوده که این مراحل انجام شده و نتایج موفقیت آمیزی داشته است.

مدیر مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر پژوهشگاه ابن‌سینا ادامه داد: در کارآزمایی بالینی مرحله دوم ۵۰ درصد خانم‌هایی که با این سلول‌های بنیادی (به روش IVF و طبیعی) برای بارداری اقدام کردند باردار شده‌اند.

وی با اشاره به گروه دومی که تحت کارآزمایی بالینی هستند، گفت: اوایل سال ۱۴۰۰ نتایج کلی مطالعه دوم منتشر می‌شود و بعد از آن این روش به عنوان روش کلاسیک و روتین در درمان ناباروری استفاده خواهد شد.

مدیر مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر پژوهشگاه ابن‌سینا با تاکید بر اینکه از این سلول‌های بنیادی برای درمان ناباروری و زمینه‌های دیگر همچون درمان زخم و بیماری‌های زخم ناشی از دیابت استفاده می‌شود، گفت: این علم نو و جدیدی است و در حال حاضر هم استفاده‌های خوبی دارد.

به گفته وی، اکنون خون بند ناف هم کاربرد روتین و شایعی نیست اما در سالهای بعد استفاده از این نوع سلول‌های بنیادی معمول می‌شود.

صادقی تبار گفت: در آمریکا و سایر کشورها چنین مطالعاتی انجام نشده زیرا اگر شده بود نیاز به کارآزمای بالینی نداشتیم و ایران اولین کشوری است که در این زمینه ورود پیدا کرده است. این اتفاقات در عرصه بین المللی اتفاق مهمی تلقی می‌شود. این خدمت می‌تواند در همه جای دنیا با استقبال مواجه شود و ما می‌توانیم پیشرو در این قضیه باشیم.

درمان ناباروری در حیوانات عظیم الجثه

وی تاکید کرد: استفاده از تکنیک IVF برای درمان ناباروری در دام‌های بزرگ جثه نیز از اقداماتی است که در پژوهشگاه ابن‌سینا انجام شده و اتفاق ارزشمندی است. ما در کشورمان به طور طبیعی از نژاد خاصی از گاوهای شیری و گوشتی مانند هولشتاین استفاده می‌کردیم که اینها ۳ درصد چربی دارند؛ با توجه به اینکه در دام‌های کشور به دلیل استحصال کره و لبنیات دچار ضعف بودیم و کره را وارد می‌کردیم درصدد برآمدیم با بهبود نژادی این مشکل را برطرف کنیم.

صادقی تبار خاطر نشان کرد: کاری که انجام دادیم این بود که با موافقت وزارت کشاورزی نسبت به واردات نژادهای مرغوب برای تولید گوشت، شیر با چربی بالای ۷ درصد اقدام کردیم. در ادامه با روش IVF و تکثیر نژادی گاو موفق شدیم از این نژاد مرغوب بیش از هر گاو ماده‌ای که وارد کردیم ۵۰ جنین خوب بدست بیاوریم.

وی با تاکید بر اینکه این کار از حدود سه سال پیش آغاز شده است، گفت: این موضوع تحولی در تکثیر نژاد گاو مرغوب بود و اکنون با قرارداد با بسیاری از گاوداری‌ها به بهره برداری رسیده تا یک گاو شیر با چربی بالاتر و گوشت خوب‌تر داشته باشیم.

گردشگری سلامت در درمان ناباروری

مدیر مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر پژوهشگاه ابن‌سینا خاطر نشان کرد: به صورت کلی درمان‌های ناباروری، درمان اندومتریوز و دردهای لگنی بدون جراحی و به موقع از دستاوردهای انقلاب هستند و ما پیش از انقلاب چنین موضوعاتی را نداشتیم.

وی ادامه داد: این موضوع همواره از توفیقات ما طی این مدت محسوب شده زیرا قبل از انقلاب ارزهایی برای درمان ناباروری به زوجین اختصاص می‌یافت و بسیاری برای درمان به انگلستان می‌رفتند اما اکنون به جایی رسیده‌ایم که توریسم درمانی و گردشگری سلامت در حوزه‌های درمان ناباروری و درمان‌های مرتبط در کشور ما مطرح است.

صادقی تبار گفت: اکنون بیماران از کشورهای همسایه عراق، آذربایجان، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپایی، ایرانیان مقیم آمریکا و… به این مرکز مراجعه می‌کنند.