جلوگیری از سرقت و قاچاق گوشی موبایل با کمک بلاکچین

جی پلاس، با توجه به ظهور فناوری زنجیره بلوکی (بلاکچین) و گسترش استفاده از این فناوری در حوزه های مختلف کاربردی، پروژه ه­ایی در این پژوهشگاه جهت شناسایی ابعاد فنی این فناوری و نیز تعیین فرصت های بهره برداری از آن در حوزه فناوری ارتباطات اجرا شد.

با انجام این پروژه، علاوه بر کسب دانش فنی مرتبط با فناوری زنجیره بلوکی توسط کارشناسان پژوهشگاه ICT، فرصت های متعددی نیز جهت رفع چالش های پیش روی فناوری ارتباطات با استفاده از زنجیره بلوکی شناسایی شد.

امیر قلمی اسگویی عضو هیات علمی گروه ارتباطات ثابت پژوهشکده فناوری ارتباطات به عنوان مجری این پروژه گفت: یکی از کاربردهای نوین مورد توجه در فناوری زنجیره بلوکی در سطح جهان، حوزه مقابله با سرقت و قاچاق تجهیزات مخابراتی، از جمله گوشی­های موبایل است.

وی با بیان اینکه باندهای خلافکار متعددی در بخش های مختلف جهان، اقدام به سرقت گوشی های همراه و قاچاق آنها به سایر کشورها می کنند، افزود: برای مثال برآوردهای سال ۲۰۱۷ نشان می دهد که درآمد باندهای سرقت گوشی همراه، از طریق فروش گوشی های مسروقه به روزانه ۵۵۰ هزار دلار می رسد. همچنین برآوردهای سال های اخیر نشان می دهد که روزانه ۹۰۰ سرقت گوشی موبایل در سطح کشور اتفاق می­ افتد.

این پژوهشگر ادامه داد: از این رو لازم بود که راهکاری جامع طراحی شود که در کنار سامانه رجیستری گوشی همراه که برای مقابله با ورود غیر قانونی گوشی های نو در کشور طراحی و اجرا شده است، امکان مقابله با سرقت گوشی ها نیز فراهم شود. از طرفی با توجه به ماهیت بین المللی مسئله قاچاق گوشی های مسروقه، لازم است راهکار توسعه داده شده به گونه ای باشد که به سادگی امکان استفاده توسط اپراتورهای سایر کشورها را داشته باشد.

قلمی اسگویی افزود: این پروژه با همکاری و مشاوره سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اجرایی شده و در آن از نظرات همه بخش­‌های تاثیرگذار از جمله اپراتورهای تلفن همراه، نیروی انتظامی و قوه قضائیه جهت احصاء نیازمندی ها و الزامات کارکردی و کارایی راهکار جامع مقابله با سرقت و قاچاق گوشی­‌ها استفاده شده است.

وی گفت: در صورت عملیاتی کردن این راهکار و اجرای آن در سطح شبکه، در آینده می­‌توان از آن در جهت تکمیل و بهبود طرح رجیستری مستقر در وزارت صمت و سازمان تنظیم مقررات بهره برداری کرده و از مزایای زنجیره بلوکی در این حوزه بهره مند شد.

قلمی اسگویی اظهار داشت: از ویژگی های عمده این راهکار، دارا بودن قابلیت مقیاس­‌پذیری لازم برای انجام عملیات پرس‌وجو با تعداد بالا توسط بازیگران است. همچنین، این نمونه آزمایشگاهی به گونه ای طراحی شده است که امکان حضور نظارتی سایر بازیگران را به سادگی فراهم می کند و با ارائه سطح مطلوبی از شفافیت برای ذخیره سازی داده های راهکار، زمینه برقراری اعتماد میان سازمان های مشارکت کننده در راه اندازی سامانه مقابله با سرقت و قاچاق گوشی های همراه را ممکن می کند.

وی با بیان اینکه در توسعه راهکار مقابله با سرقت و قاچاق گوشی­ های تلفن همراه از پلتفرم هایپرلجر فابریک استفاده شده است، گفت: ماحصل توسعه راهکار مقابله با سرقت و قاچاق گوشی های همراه، یک نمونه آزمایشگاهی است که فرآیندهای عملیاتی آن در عین توزیع شدگی بر اساس نیازمندی های بازیگران درگیر در موضوع مقابله با سرقت و قاچاق گوشی های همراه طراحی و پیاده سازی شده اند.

مجری طرح ادامه داد: باید توجه داشت که پلتفرم هایپرلجر فابریک، یک زنجیره بلوکی سازمانی و متن باز است که در آن بازیگران مشارکت کننده در راه اندازی راهکار، کاملا احراز هویت می شوند که این مهم به نوبه خود، زمینه برقراری سطح بالاتری از اعتماد را نیز میان بازیگران فراهم می کند که در این پروژه از این پلتفرم استفاده شده است.

این عضو هیات علمی گفت: علاوه بر این، با توجه به روند توسعه شبکه های نسل جدید، سعی شده است، ساختار پیاده سازی راهکار توسعه یافته به گونه ای باشد که امکان استقرار در محیط های پردازش ابری و در هسته های شبکه های دارای توابع مجازی سازی شده شبکه را نیز داشته باشد. همچنین راهکار مورد نظر، با این دیدگاه توسعه یافته است که امکان جلوگیری از فعالیت هرگونه دستگاه غیر مجاز در شبکه های آینده از جمله شبکه ۵G و IoT را نیز داشته باشد.

وی یادآور شد: در حال حاضر، نمونه آزمایشگاهی راهکار مقابله با سرقت و قاچاق گوشی همراه مبتنی بر زنجیره بلوکی در پژوهشکده فناوری ارتباطات پژوهشگاه ICT، به صورت عملیاتی نصب و راه اندازی شده است و در گام های بعدی انتظار می رود که با بهینه سازی سطح کارایی مورد نیاز بازیگران، نسخه پایلوت میدانی این راهکار نیز توسعه و عرضه شود.