علل بروز سرطان دهانه رحم

جی پلاس، فرح فرزانه، با اشاره به اینکه سرطان دهانه رحم قابل پیشگیری است، اظهار کرد: سرطان دهانه رحم تنها سرطانی است که راه های پیشگیری و درمان قطعی دارد.

مهر نوشت؛ وی افزود: انتظار می رود در چند سال آینده سرطان دهانه رحم به طور کلی درمان شده و یا با اقدامات پیشگیرانه ای که انجام می شود شاهد بروز آن نباشیم.

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، شناسایی راه های ابتلا و پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم را از یکی از دستاوردهای دسترسی به درمان های موثر و قطعی دانست و تاکید کرد: پیشگیری از ابتلا به این سرطان ممکن خواهد بود.

فرزانه، یکی از اصلی ترین عوامل بروز سرطان دهانه رحم را ویروسی بنام پاپیلومای انسانی ذکر کرد وافزود: دلایل بروز سرطان رحم کاملا شناخته شده است و همین موضوع فاکتور مهمی برای پیشگیری از ابتلا است.

وی با بیان اینکه ویروس پاییلومای انسانی از طریق ارتباط جنسی ایجاد می شود، تاکید کرد: معمولا این بیماری بعد از ارتباط  جنسی ویا بعد از ازدواج بیشتر دیده می شود.

فرزانه گفت: افرادی که قبل از ۱۶ سالگی ازدواج می کنند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند، چرا که در سنین پایین دهانه رحم یکی از اعضای نابالغ بدن است و در حال رسیدن به مرحله  بلوغ آناتومیک است.

وی ادامه داد: اگر زمانی که دهانه رحم نابالغ است، ارتباط جنسی انجام شود، احتمال این که ویروسی وارد رحم شود که بعدها منجر به سرطان شود زیاد است.

فرزانه، پرهیز از ازواج و یا برقراری ارتباط جنسی در افراد کمتر از ۱۶ سال را مورد تاکید قرار داد و ناپایداری سلول های دهانه رحم در این سنین را  یکی دیگر از فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری ذکر کرد.

این متخصص زنان برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم، توصیه کرد: ازدواج بعد از ۱۸ سالگی و پرهیز از رفتارهای جنسی پرخطر و متعدد می تواند به میزان قابل توجهی از بروز این سرطان بکاهد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تاکید کرد: شرکای جنسی متعدد می تواند ویروس ایجاد کننده سرطان دهانه رحم را مقاوم کند.

وی با بیان اینکه در برخی موارد ویروس پاییلوما خود به خود از بین می رود، توضیح داد: اگر این ویروس مدت زمان طولانی ماندگار شود، می تواند به مرور و آهستگی سلول های دهانه رحم را سرطانی کند. یعنی اگر فردی در سن ۱۶ سالگی مبتلا به این ویروس شود ممکن است نشانه های ابتلا به سرطان در سی سالگی نمایان شود، بنابراین با مراجعه دوره ای به پزشک می توان از بروز این سرطان پیشگیری کرد.

فرزانه ادامه داد: اگر فردی در سنین بالاتر و یا ۱۸ سال به بعد ارتباط جنسی را آغاز کند، امکان ابتلا به سرطان رحم را به حداقل نصف کاهش داده و اگر یکبار ازدواج کرد و یا یک شریک جنسی داشته باشد، امکان ابتلا به سرطان دهانه رحم در این فرد به حداقل خواهد رسید.

وی با بیان اینکه افزایش شرکای جنسی شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم را بالا می برد خاطرنشان کرد: اگر چنانچه شریک جنسی فردی، ارتباطات جنسی دیگری نیز داشته باشد باز هم احتمال بروز این سرطان بالاخواهد رفت.

فرزانه تاکید کرد: ویروسی که در خانم ها باعث بروز سرطان دهانه رحم می شود، در آقایان می تواند باعث ایجاد سرطان های مجرا، حلق و حنجره و معقد شود بنابراین مرد و زن در صورت برقراری ایجاد روابط جنسی متعدد در معرض خطر ابتلا به انواع سرطان ها هستند.

این متخصص زنان، یکی دیگر از فاکتورهایی که باعث ماندگاری ویروس پاپیلوما و سرطانی شدن آن در بدن می شود را مصرف دخانیات دانست و افزود: ابن موضوع که افراد سیگاری بیش از سایرین به این سرطان مبتلا می شوند تقریبا ثابت شده است.

فرزانه، کاهش سطح ایمنی بدن را یکی دیگر از فاکتورهای ماندگاری و سرطانی شدن ویروس پاپیلوما دانست و اظهار کرد: اگر چنانچه فردی پیوند کبد و کلیه انجام داده باشد و یا مبتلا  به ایدز باشد این ویروس فرصت بیشتری برای فعال شدن دارد.

وی تاکید کرد: ارتباط سالم زناشویی درصد ابتلا به این سرطان را از ۱۰۰ درصد به یک درصد می رساند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بارزترین سن شیوع سرطان دهانه رحم را  ۳۰ تا ۳۵ سالگی و در ادامه ۵۰ تا  ۵۵ سال عنوان کرد و افزود: اگر روش های غربالگری و پیشگیری به درستی انجام شود در بازه زمانی کوتاه مدت میزان شیوع این سرطان به صفر خوهد رسید.

فرزانه، شناسایی علل بروز سرطانه رحم و واکسن علیه این بیماری را  از قویترین موارد پیشگیری بروز این بیماری دانست و تاکید کرد: پروتکل های بین المللی برای کشورهای پیشرفته به این شکل است که دختران در سن بین  ۱۱ تا ۱۲ سال در مقابل این بیماری واکسینه می شوند چرا که در سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی پاسخ ایمنی بدن افراد بسیار بهتر عمل می کند و احتمال ابتلا به این سرطان در مقایسه با فردی که در سن ۲۵ سالگی واکسینه می شود به مراتب بیشتر است.

این متخصص زنان دانشگاه توصیه کرد: حتی اگر در سن بالای ۲۵ سال هم این واکسن استفاده شود، منفعت آن بسیار زیاد است ولی دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی واکسینه شدن افراد از سن ۱۲ سالگی است، به طور کلی از سن ۹ تا ۲۶ سالگی استفاده از این واکسن منعی ندارد.

فرزانه تاکید کرد: حتی در برخی از کشورها که زیرساخت ها و امکانات مالی فراهم است توصیه شده  پسرها نیز از این واکسن استفاده کنند.

وی، نکته مثبت دیگر در شناسایی زود هنگام سرطان دهانه را مشخص بودن این ناحیه در معاینات اولیه دانست و افزود: قبل از تبدیل شدن سلول به سلول های پیش سرطانی می توان این بیماری را تشخیص و درمان کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه انجام تست های پاپ اسمیر و بررسی اچ پی وی را ضروری ذکر کرد و افزود: از زمانی که رابطه جنسی آغاز می شود انجام این تست ها بصورت دوره ای  باید انجام شود.

فرزانه یکی دیگر از ویژگی های سرطان دهانه رحم  را ایجاد ضایعات پیش سرطانی دانست و گفت: این سرطان سیر آهسته ای دارد به  این معنی که فردیکه در سن ۶۰ سالگی به سرطان دهانه رحم مبتلا می شود قطعا این سرطان در سن ۳۰ سالگی ایجاد و قابل پیشگیری بوده.

به گفته این متخصص زنان، میزان بروز و شیوع سرطان دهانه ی رحم در هر جامعه ای نشان از سطح سواد سلامت مردم آن جامعه دارد چرا که با پیشرفت هایی که در این حوزه ایجاد شده چنانچه افراد درباره این بیماری آگاهی واطلاعات داشته باشند اصلا نباید این بیماری در جامعه ای بوجود بیاید.

وی، واکسیناسیون علیه ایجاد سرطلن های دهانه رحم، سن مناسب برای ازدواج، ارتباط زناشویی سالم و پرهیز از مصرف سیگار و قلیان را از مهمترین علل کاهش ایجاد سرطان دهانه رحم دانست.

فرزانه با اشاره به اینکه سرطان دهانه رحم قبل از بروز علائم هم قابل پیشگیری است گفت: سرطان دهانه رحم ضایعات پیش سرطانی را از ده سال قبل به همراه خود دارد و با ساده ترین روش های آزمایشگاهی  همانند پاپ اسمیر، اچ پی وی، معاینه  قابل شناسایی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، خاطرنشان کرد: خانم ها علاوه بر مراجعه به پزشک برای چکاپ های دوره ای، اگر چنانچه بعد از ارتباط جنسی دچار لکه بینی، ترشحات مزمنی که به آنتی بیوتیک جواب نمی دهد، دردهای مزمن لگنی و پریودهای نامنظم شدند باید از نظر بیماری های دهانه رحم بررسی شوند.

وی در مورد افرادی که به هر دلیل بعد از ازدواج تماس جنسی کمی دارند نیز توصیه کرد: ممکن است در این موارد دهانه رحم پنهان بماند بنابراین این افراد باید از  ویزیت های سالانه متخصصان زنان غفلت نکنند.

فرزانه درباره ارتباط اثر ژنیک بر میزان ابتلا به سرطان دهانه رحم عنوان کرد: علیرغم این که عامل اصلی، سرطان رحم یک ویروس است ولی دونوع سرطان رحم وجود دارد، ولی در مورد شایع ترین نوع این سرطان که عامل آن ویروسی است، سابقه ژنتیکی خانوادگی به اثبات نرسیده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: بیش از این که ژن خاصی در ابتلا به این ویروس دخیل باشد، روابط جنسی در سنین پایین و بیش از یک پارتنر ایجاد این سرطان را قطعی می کند.

وی تاکید کرد: در بروز سرطان رحم عوامل ژنتیکی تقریبا بی تاثیر است.

این متخصص زنان درباره نحوه درمان های مختلف سرطان دهانه رحم نیز خاطرنشان کرد: اگر این ضایعات در مرحله پیش سرطانی باشد می توان با برداشتن ضایعه بیمار را بدون خروج  رحم درمان کرد، در این روش نیاز به  شیمی درمانی و رادیوتراپی وجود ندارد.

فرزانه  ضرورت چکاپ های دوره ای را برای شناسایی به موقع سرطان دهانه رحم مورد تاکید قرار دادو گفت: اگر چنانچه سرطان دهانه رحم پیش رونده باشد و بیماری در مرحله سه و چهار بیماری باشد،  انجام  درمان ها با روش رادیوتراپی ضرورت دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: استفاده از کاندوم برای پیشگیری از بیماری های ایدز و اچ پی وی و سایر بیماری های مقاربتی کمک کننده است، اما نکته اینجاست که کاندوم به صورت قطعی و صددرصد از انتقال ویروس اچ پی وی جلوگیری نمی کند.

وی با اشاره به این که پیشگیری از سرطان دهانه رحم با آگاهی و اطلاع رسانی ارتباط مستقیم دارد، تاکید کرد: شیوع سرطان دهانه رحم چند سال پیش یکی از شایعترین سرطان های مربوط به زنان در کشور بود، از آغاز واکسیناسیون و غربالگری این سرطان جزء چهارمین سرطان شایع در زنان است.