با نزدیک شدن به آخرین ماه پاییز سینمای ایران تقریبا فرصت اکران در سال ۹۹ را به طور کامل از دست داده است. به این ترتیب سال تلخ سینمای ایران هم در تولید و هم در اکران به تدریج به پایان کار خود نزدیک میشود.
جی پلاس، نزدیک ۹ ماه از سال میگذرد و سینمای ایران در این مدت تنها حدود چهار ماه توانسته است چراغ سالنهای نمایش فیلم را روشن نگه دارد. سهم سینمای ایران از اکران در سال ۹۹ رقمی کمتر از ۷ میلیارد تومان است که در مقایسه با سال گذشته که در حدود ۲۰۰ میلیارد تومان بود، این رقم نشان دهنده عمق نگرانی درباره سینمای ایران است.
ویروس کرونا هر روز آمار جدیدی را در کشور به ثبت میرساند و شرایط بحرانی کشور آینده مشخصی ندارد. در این میان تعطیلی اصناف و مشاغل درجه ۲ و ۳ مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا از ساعت ۱۸ موضوعی بود که به عنوان راهکار جدید برای مقابله با این بیماری اجرا شد. سالنهای سینما هم جزو مشاغلی هستند که در بازه زمانی یک ماهه تا ۲۰ آذر باید تا ساعت ۱۸ فعالیت داشته باشند و پس از آن باید تعطیل کنند. موضوعی که به گفته اکثر تهیهکنندگان و سینماداران یک شوخی با سینمای ایران است.
هنر هفتم در سال جاری روزهای سختی را پشت سر میگذارد و سالنهای سینما به دلیل نبود حمایت از اکران فیلمهای پرمخاطب در رکود به سر میبرد.
حمایتهای دولت از سالنهای سینما و دفاتر پخش هم به ارقامی بسیار پایین محدود میشود که گرهای از کار سینماداران باز نمیکند.
در این میان به نظر میرسد نبود نگاه کارشناسی در تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا در حوزه سینما باعث شده است این دست از مشاغل به طور کلی امکان کسب درآمد نداشته باشند.
محمدرضا صابری (دبیر و سخنگوی انجمن سینماداران کشور) درباره تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر تعطیلی فعالیتهای صنفی مشاغل از ساعت ۱۸ به ایلنا گفت: کسانی که این تصمیم را گرفتند، شناختی نسبت به سینما نداشتند چراکه مخاطب سینماها از ساعت ۶ بعدازظهر به بعد به سینما میآید. مثل این است که به کارمند بانک بگویید از ساعت ۶ بعد از ظهر سر کار برود. تمام کارهای بانکی صبح انجام میشود. با همین نگاه تمام فعالیت سینماها تازه از ساعت ۱۸ آغاز میشود چون مردم معمولا اوقات فراغتشان از ساعت ۶ بعد از ظهر به بعد آغاز میشود. آنها در طول روز مشغول کار هستند. پس این تصمیم برای سینماها بیشتر شبیه به شوخی است.
صابری با بیان اینکه سالنهای سینما در رعایت پروتکلهای بهداشتی پیشرو بودند، گفت: به نظرم در حق سینما اجحاف صورت گرفته است. سالنهای سینما در طول زمان بازگشایی ۱۵ بند پروتکلهای بهداشتی را از زمان بازگشایی که از ۵ تیر ماه بود کاملا رعایت کردند و خوشبختانه حتی یک مورد مورد انتقال هم در سالنهای سینما نداشتیم چراکه همه چیز بهطور کامل تحت کنترل بود و رعایت میشد.
سیدضا هاشمی (تهیهکننده سینما) نیز تعطیلی سینما در شرایط فعلی را برای این هنر مفید نمیداند و در این رابطه به ایلنا گفت: ۱۳۰ فیلم از تولیدات سالهای گذشته پشت اکران باقی مانده است همچنین در سال ۹۹ هم نزدیک به ۲۰ تا ۳۰ فیلم تولید میشود که این تعداد به ۱۶۰ فیلم خواهد رسید. نمیتوانیم باعث خواب سرمایه باشیم. ۳۰۰ میلیارد سرمایه تولیدات سال ۹۸ همچنان بلاتکلیف باقی مانده است. بیش از این جایز نیست فیلم تولید کنیم و پشت اکران نگه داریم باید با احتیاط در ساخت فیلم قدم برداریم.
انباشت فیلمهای اکران نشده در سال ۹۹ باعث ترافیک شدید در حوزه اکران شده است. از سوی دیگر بسیاری از صاحبان آثار منتظر هستند تا فیلمهایشان را بعد از ریشهکن شدن کرونا اکران کنند.
صابری درباره اکران فیلمهای خوب و کمک به رونق سینما نیز گفته است: متاسفانه الان فیلم مناسبی برای اکران وجود ندارد. یعنی ما به عنوان سینماداران فیلم خوبی نداریم که بخواهیم به بهانه آن چراغ سینماها را روشن کنیم. بارها خدمت دوستان در سازمان سینمایی؛ چه از طریق شورای صنفی نمایش و چه از طرف سینماداران؛ پیشنهاد کردیم که شرایطی را برای روشن ماندن چراغ سینما فیلمهای خوب و پرفروش فراهم کنید. در واقع این تنها روش حمایت از سینمادار است و سینمادار وقتی متوجه حمایت سازمان سینمایی و دولت در این شرایط میشود که ببیند فیلم خوب اکران شده است. اگر سازمان سینمایی شرایطی را فراهم کند که صاحبان آثار پرفروش و پرمخاطب فیلمهایشان را اکران کنند، سینماداران هم از این وضعیت نفع میبرند.
در همین رابطه حبیب اسماعیلی (تهیهکننده سینما) هم به ایلنا گفت: در حال حاضر بیش از ۱۰۰ فیلم در نوبت اکران هستند. از طرفی فرصت اکران در سال ۹۹ تمام شده است و تقریبا دیگر نمیتوان به ادامه سال برای نمایش فیلمها امیدوار بود. در طول این مدت هم به غیر از فیلمهای حاضر در اکران آنلاین شاید روی هم رفته حدود ۱۰ فیلم اکران شدند. باید یک فکر جدی و اساسی برای سرمایههای معطل مانده در سینمای ایران کرد. اکران نشدن فیلمها هم به صاحبان آثار و سرمایههایشان که تلف شده آسیب میرساند و هم سینماداران نمیتوانند در این وضعیت و بدون هیچ عایدی به فعالیت ادامه دهند. نتیجه اینکه تعداد بسیار زیادی کارمند و کارگر سینماها بیکار میشوند و همین بیکاری باعث میشود حجم زیادی متقاضی بیمه بیکاری به سمت سازمان تامین اجتماعی بروند که در اوضاع فعلی فکر نمیکنم دولت بودجه تامین بیمه بیکاری این حجم از بیکار را داشته باشد.
وی از تصمیم تعطیلی سینماها از ساعت ۱۸ نیز انتقاد کرده و گفته است: این تصمیم از روی ناآگاهی نسبت به فعالیتهای هنری گرفته شده است. معلوم است که کسی صبح به سینما نمیرود. دولت باید در کسب و کارها تقسیمبندی میکرد و مراکز فرهنگی و رستورانها را شبها باز میکرد و بقیه مشاغل و فروشگاهها را صبح اجازه فعالیت میداد. با این روش عملا سینماها هیچ فرقی با تعطیلی ندارند.
انتقاد از فعالیت سینماها تا ساعت ۶ به ترجیعبند صحبتهای تهیهکنندگان و سینماداران تبدیل شده است.
مهدی کوهیان (تهیهکننده سینما) با اشاره به فعالیت سینماها تا ساعت ۶ بعد از ظهر گفت: هر کسی که حتی برای یک بار به همراه خانواده به سینما رفته باشد، میداند که سینما رفتن قبل از ساعت ۱۸ یک شوخی محض است و بهتر است بگوییم این کار یک جور رفع تکلیف دولت در جبران خسارت است. به همین دلیل اگر این روند ادامهدار شود شاید با همفکری کارگردان و عوامل فیلم «پرو» تصمیم بگیریم از ادامه اکران انصراف دهیم و مطمئن هستم این اقدام جدید ضربه مهلکی به سینمای مستقل است.
بنابراین گزارش با نزدیک شدن به آخرین ماه پاییز سینمای ایران تقریبا فرصت اکران در سال ۹۹ را به طور کامل از دست داده است. سال تلخ سینمای ایران که هم در تولید و هم در اکران اثرات مخرب شیوع ویروس کرونا را میتوان احساس کرد. آیا باید پرونده اکران سینماها در سال جاری را با شوخی کرونایی ساعت ۱۸ برای همیشه بسته شده بدانیم؟