گروه کار و درآمد جی پلاس: وقوع رخدادهای سیاسی در روزهای اخیر به ویژه انتخابات آمریکا باعث تغییر محسابات اقتصادی بخش عظیمی از کشورهای جهان از جمله ایران شده است. اطلاع از وضعیت بازارهای گوناگون و سیاست گذاری اقتصادی پس از شوک ارزی روزهای اخیر به یکی دغدغه های شهروندان تبدیل شده است.
برای پاسخ به برخی سوالات با لطفعلی بخشی - استاد دانشگاه و اقتصاددان به گفت و گو پرداختیم که در ادامه متن کامل آن را می خوانید.
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت اقتصادی پیش روی کشور پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ایالات متحده آمریکا به خبرنگار جی پلاس گفت:گروهی در آمریکا روی کار آمده اند که روش ها و ابزار هایشان با گروه قبلی بسیار متفاوت است اما در بحث حفظ منافع خود تفاوتی باهم ندارند، چرا که هر دوی آنها بسیار مشتاق هستند که از اسراییل و کشورهای اعراب تحت حمایتشان، محافظت شود و از حیطه نفوذ ایران جلوگیری کنند.
فرصتی نداریم که روش خود را به دیگران تحمیل کنیم
وی افزود: ما باید در کشور خودمان روش های خود را تصحیح کنیم و با دنیا خود را تطبیق بدهیم. متاسفانه ما روش های غلطی در پیش گرفته ایم و می گوییم مرغمان یک پا دارد؛ در حالی که ما فرصتی نداریم روش خود را به دیگران تحمیل کنیم چرا که در تنگناهای اقتصادی قرار گرفته و این لجاجت ها و اصرارمان بر بعضی سیاست های غلط، روشی نیست که منافع ملت بزرگی چون ایران را حفظ کند.
شوک ارزی اخیر چقدر ادامه دارد؟
بخشی در خصوص شوک وارد شده به بازارهای ایران پس از اعلام نتیجه انتخابات آمریکا نیز به جی پلاس گفت: مردم به دلیل تنگناها وفشارهایی که دارند هر بهانه ای را راه فراری برای خودشان می بینند. اینکه بایدن گفته است به برجام می گردد برای عده ای حجت شده که تمام تحریم ها برداشته شده و دلار ارزان می شود اما به نظر من این تحلیل، برداشت درستی نیست و بایدن از تمام ابزار های فشار دولت ترامپ استفاده می کند و تلاش می کند نتیجه آن اقدامات را خودش برداشت کند. فکر می کنم بعد از یکی دوماه ما متوجه می شویم که بایدن کاملا به فکر ما نیست و آن زمان بازار به شرایط قبل خود بر می گردد.
انصاف نیست مردم را فدای اهداف خود کنیم
عضو هیات علمی دانشگاه علامه در پاسخ به پرسشی درباره اقدامات لازم از سوی دولت و مردم در شرایط فعلی چه باید باشد، گفت: دولت به تنهایی درباره مسائل بین الملل تصمیم گیر نیست و مردم در قبال مسائل کشور همین شرایط را دارند؛ لذا در حقیقت نمی توان توصیه اقتصادی خاصی به مردم کرد چرا که اوضاع خیلی پیچیده است و با توجه به این تنگناها باید به مسئولین گفت انصاف نیست مردم را فدای اهداف خود کنیم. تنها می توانیم به مردم توصیه کنیم دچار جو هیجانی نشوند و فکر نکنند مثلا اگر ارز پایین می آید برویم دلار و سکه بخریم.
در کوتاه مدت انتظاری از بورس نداشته باشید
بخشی پیرامون وضعیت نگران کننده بازار بورس در روزهای اخیر نیز خاطر نشان کرد: یکی از بزرگترین مصیبت های کشور ما این است که سرمایه گذاریِ جدی در بخش تولید صورت نمی گیرد؛ درحالی که یک سرمایه ای در کشور وجود دارد که عده ای می خواهند آن را به کار بیاندازند اما به اعتقاد من چون دولت این مسیر را تاحدی مسدود کرده، این سرمایه وارد بازارهایی چون دلار، سهام ، طلا و مسکن (به دید سرمایه گذاری) و ... می شود و ورود به تولید، گویی یک جور دیوانگی محسوب می شود؛ در نتیجه سرمایه ها سرگردان می شوند.
وی افزود: مقداری از سهام هایی که قیمتشان متورم شده بود به این دلیل بود که این ها به امید صادرات با دلار 30 هزار تومانی و افزایش سودآوری شروع به رشد کرده بودند و الان شاهد هستیم که در واقع دلار پایین آمده و سودآوری این شرکت ها پایین آمده و دچار ترکیدگی حباب شده است.
این استاد اقتصاد تاکید کرد: قیمت سهام در کوتاه مدت ممکن است در برخی روزها پایین تر از این هم بیاید و بالاتر نرود. متاسفانه هر چه نگاه می کنم نکته مثبت خاصی نمی بینم و خیلی از این بابت متاسفم چرا که می دانم مردم چقدر تحت فشار بوده و منتظر خبر خوب هستند.
وی درباره اظهار نظر برخی کارشناسان که چند برابر بودن ارزش بازار بورس نسبت به شاخص جی دی پی اقتصاد کشور، را زمینه ای برای تداوم ریزش بورس تلقی کرده اند، به جی پلاس گفت: البته این نسبت خیلی دقیق نیست و در یک کشور می شود که سرمایه های بنگاه ها بیش تر از جی دی پی هم باشد. اما باید بدانیم اتفاقی که افتاد این بود به خاطر سودهای هنگفت، بعضی از مردم تمام پول هایشان را آنجا بردند و همین باعث ایجاد حباب در خیلی از سهام ها شده و الان آن حباب ترکیده و کاری هم نمی شود کرد. دولت باید از ابتدا به مردم می گفت که بورس فقط سود نیست و مردم را تفهیم می کردند و به موقع سهام های کافی به بازار بورس تزریق می کردند تا حباب قیمتی در بسیاری از سهام ها رخ ندهد ولی خب متاسفانه این فرصت از دست رفت.
مجلس می خواهد از آب گل آلود ماهی بگیرد
لطفعلی بخشی همچنین در پاسخ به سوالی درباره تاثیر طرح تامین کالاهای اساسی از سوی مجلس برای کمک هزینه خانوار که برای تامین منابع مالی آن دولت را مکلف به فروش دارایی های سهامی خود می کند؛ بر وضعیت بغرنج این روزهای بازار بورس، به خبرنگار جی پلاس گفت: درباره خود طرح یارانه تامین کالاهای اساسی، محل بحث وجود دارد که اساسا این طرح درست است یا خیر؟ دولتی که پول برای پرداخت حقوق کارمندانش ندارد چطور می تواند جنس برای مردم بخرد؟ ظاهرا مجلس می خواهد از آب گل آلود ماهی بگیرد تا محبوبیت کسب کند. دولت در نهایت می تواند برای اینکار پول چاپ کند که همین هم باعث ایجاد تورم می شود؛ لذا باید بدانیم این طرح ها اساسا دردی از مردم ایران را درمان نمی کند.
