مهمترین مناصب سیاسی آیت الله مهدوی کنی/وی در کدام دوره نخست وزیر شد؟/علت تاسیس دانشگاه امام صادق(ع) چه بود؟

به گزارش جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که به لطف روح بزرگشان مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله محمد رضا مهدوی کنی (۱۳۱۰-۱۳۹۳) از پیشگامان انقلاب اسلامی اختصاص دارد که از سایت ویکی شیعه برگرفته شده است.

 

آیت الله محمدرضا مهدوی کَنی (۱۳۱۰-۱۳۹۳ش) از روحانیان فعال در انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران بود. عضویت در اولین شورای انقلاب، نمایندگی و ریاست مجلس خبرگان رهبری، عضویت در شورای نگهبان قانون اساسی، وزیر کشور و نخست‌ وزیری، بخشی از سوابق سیاسی و اجرایی اوست.

 

وی که از سال ۱۳۴۰ش در تهران فعالیت مذهبی و حوزوی داشت از مجتهدان متنفذ تهران محسوب می‌ شد. او دبیرکل جامعه روحانیت مبارز تهران، متولی مدرسه مروی و رئیس دانشگاه امام صادق(ع) بود. او چندین بار نیز نماز جمعه تهران را اقامه کرده است. شرح دعای افتتاح و نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی از آثار اوست. مزارش در حرم عبدالعظیم حسنی(س) است.

 

زندگی‌نامه

آیت الله محمدرضا مهدوی کنی در سال ۱۳۱۰ش در کن از توابع تهران به دنیا آمد. و تحصیلات ابتدایی را در همان‌جا گذارند.

 

مبارزه سیاسی

اولین دستگیری آیت الله مهدوی کنی در سن ۱۸ سالگی (۱۳۲۸ شمسی) در اردستان بود که به شکنجه، تبعید و زندانی‌ شدن ایشان و بعضی از طلاب و مبلّغان همراه منجر شد. وی در حوزه علمیه فعالیت سیاسی خود را شروع کرد. از جمله فعالیت‌های مهم وی عضویت در مجمعی سیاسی بود که افرادی چون علی سعادت‌پرور (پهلوانی)، محمدی گیلانی، محفوظی، خادمی اصفهانی، شمس، سمندری، جنیدی، عباس ورامینی و... در آن حضور داشتند.

 

از دیگر برنامه‌های ایشان، فعالیت‌ در مجامع علمی و سیاسی با حضور برخی دوستانش مانند آیات مطهری، بهشتی، موسوی اردبیلی و... بوده است. در این جلسات مباحثی مانند اقتصاد اسلامی و حکومت اسلامی مورد بحث و بررسی بوده است که در نهایت منجر به تاسیس هسته‌ هایی مثل جامعه روحانیت مبارز تهران و تهیه اساسنامه مبارزاتی و دینی برای آن شد.

 

اصرار او بر طرح دیدگاه‌های امام خمینی که رهبر مخالفان نظام سلطنتی پهلوی بود و سایر فعالیت‌ های سیاسی او منجر شد که پس از چندین بار دستگیری و بازداشت کوتاه مدت، هجوم به منزل و ایجاد محدودیت برای سخنرانی، منبر و تدریس، نهایتاً در رمضان سال ۱۳۵۳ شمسی بازداشت و به بوکان و سپس مهاباد تبعید شود و پس از اعزام به تهران در کمیته مشترک ضد خرابکاری و ساواک مورد بازجویی و شکنجه‌ های جسمی و روحی قرار گرفت. وی به چهار سال زندان محکوم شد که پس از دو سال و همراه با فضای سیاسی سال ۵۵ به همراه برخی دیگر از زندانیان سیاسی آزاد شد. مبارزات آیت الله مهدوی کنی علیه حکومت پهلوی تا پیروزی انقلاب در بهمن ۱۳۵۷ش ادامه داشت.

 

درگذشت

محمدرضا مهدوی کنی در ۱۴ خرداد ۱۳۹۳ش دچار حمله قلبی شد و به کما رفت او در ۲۹ مهر ۱۳۹۳ در ۸۳ سالگی در تهران از دنیا رفت.[۱] مراسم تشییع و اقامه نماز بر پیکر وی به امامت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی ۱ آبان ۱۳۹۳ش در دانشگاه تهران برگزار و بنابر وصیتش در کنار مزار آیت‌ الله ملاعلی کنی به شهر ری منتقل و در حرم حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شد.[۲][۳]

 

تحصیلات

آیت الله محمدرضا مهدوی کنی پس از طی دوره دبستان در کن، در سال ۱۳۲۴ش در چهارده سالگی، به تحصیل علوم دینی پرداخت. ابتدا به مدرسه سپهسالار و پس از چند روزی، به مدرسه لرزاده رفت. مؤسس و سرپرست این مدرسه علی اکبر برهان بود. تحصیل او در این مدرسه سه سال طول کشید.

 

وی در سال ۱۳۲۷ در ۱۷ سالگی برای ادامه تحصیل به قم مهاجرت کرد و تا سال ۱۳۴۰ در محضر استادان آن زمان دروس عالی فقه، اصول فقه، تفسیر، حکمت، کلام و دروس خارج فقه و اصول را تلمذ کرد.

 

ایشان پس از بازگشت به تهران در سال ۱۳۴۰ش، در مدرسه مروی به تدریس علوم حوزوی مشغول شد و از سال ۱۳۴۲ امامت جماعت مسجد جلیلی در میدان فردوسی را پذیرفت و این مسجد را پایگاه مبارزات سیاسی قرار داد.

 

استادان

علی اکبر برهان

علی مشکینی

عبدالجواد سده‌ای (جبل عاملی)

محمد صدوقی

سلطانی

مجاهدی

رفیعی قزوینی

ابوالحسن شعرانی

علامه طباطبایی

آیت الله بروجردی

امام خمینی

آیت الله گلپایگانی

صالحی نجف آبادی

 

آثار و فعالیت‌های علمی

تقریرات درس‌های خارج فقه آیات عظام بروجردی و خمینی.

کتاب نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی.

کتاب اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن.

کتاب بیست گفتار.

کتاب شرح دعای افتتاح.

تدریس خارج فقه در دانشگاه و مدرسه علمیه مروی برای دانشجویان و طلاب دوره‌های عالی.

تدریس آیات الاحکام در مدرسه مروی و آیات اقتصادی در دانشگاه امام صادق(ع).

تدریس دوره‌های اخلاق اسلامی در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و حوزه علمیه مروی.

صدها سخنرانی علمی در محیط‌های حوزوی و دانشگاهی.

مصاحبه‌های علمی با مطبوعات و شبکه‌های تلویزیونی.

راهنمایی چندین پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکتری.[۴]

 

مناصب سیاسی و اجرایی

عضویت در شورای انقلاب از طرف حضرت امام خمینی رهبری انقلاب.

عضویت در کمیته استقبال از حضرت امام خمینی

سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی به پیشنهاد شهید مطهری و دستور حضرت امام خمینی

عضویت به عنوان فقیه در شورای نگهبان قانون اساسی (دو مرتبه)

نمایندگی امام خمینی در هیات حل اختلاف مسئولان نظام و چندین ماموریت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب

وزارت کشور در کابینه شهید رجایی و شهید باهنر

نخست‌وزیری پس از شهادت شهیدان رجایی و باهنر (از ۱۱ شهریور تا ۷ آبان ۱۳۶۰)

عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی به حکم حضرت امام خمینی

عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به حکم امام خمینی و آیت الله خامنه‌ای

مسئولیت ستاد کمک‌رسانی به مردم مناطق بمباران شده

عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی

ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام

تولیت حوزه علمیه مروی به همراه موقوفات وابسته با حکم امام خمینی

مؤسس دبیر کل جامعه روحانیت مبارز تهران

ریاست دانشگاه امام صادق(ع) (این دانشگاه با هدف دانشگاهی که تلفیقی از دروس حوزه و دانشگاه باشد تاسیس شده است).[۵]

عضو و رئیس مجلس خبرگان رهبری.[۶][۷]

 

امامت جمعه تهران

آیت الله مهدوی کنی از روزهای پایانی سال ۱۳۶۱ش تا مرداد ۱۳۶۴ش، امام جمعه موقت تهران بود او در این مدت ۹ بار نماز جمعه را اقامه کرد. همچنین در سال ۱۳۷۷ش که امامان جمعه موقت وقت تهران به دلیل نامزدی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری و قانون انتخابات مجلس خبرگان نمی‌توانستند، نماز جمعه را اقامه کنند. سه هفته پی در پی نماز جمعه تهران را اقامه کرد.[۸]

 

تولیت حوزه علمیه مروی

ایشان در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۶۳ از طرف امام خمینی به عنوان متولی مدرسه علمیه مروی منصوب شد و ضمن احیای موقوفات حوزه مروی به تربیت طلاب علوم دینی پرداخت.[۹] بنا به گفته مدیر وقت مدرسه مروی در دوران تولیت آیت الله مهدوی کنی ۲۷۳۱ طلبه در این مدرسه تحصیل کرده‌اند.[۱۰]

 

پانویس

۱. زندگینامه مختصر حضرت آیت الله محمدرضا مهدوی کنی(قدس سره)؛ دفتر حفظ و نشر آیت الله مهدوی کنی

۲. سایت شخصیت نگار.

۳. «مراسم تشییع پیکر حضرت آیت‌الله مهدوی کنی»، خبرگزاری فارس.

۴. پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه امام صادق(ع).

۵. پایگاه اطلاع‌رسانی دانشگاه امام صادق.

۶. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مهدوی کنی.

۷. سایت دانشگاه امام صادق(ع).

۸. محمدمهدی اسلامی، گزارشی از ۳۲ سال اقامه نماز جمعه تهران؛ کدام خطیب جمعه محبوب‌تر است؟، پایگاه خبری تحلیل بصیرت، شناسه خبر: ۲۶۴۴۴۳، انتشار: ۱۳ بهمن ۱۳۹۲، بازبینی: ۱۹ بهمن ۱۳۹۵.

۹. آژده، ماهنامه، اطلاعات حکمت و معرفت، ۱۳۸۸ش، شماره ۴۸.

۱۰. خبرگزاری رسا.

 

منابع

آژده، مجید، ماهنامه، اطلاعات حکمت و معرفت، ۱۳۸۸، شماره ۴۸.

مصاحبه آیت الله مهدوی کنی با مجله حوزه

خبرگزاری مهر

همه وارثان آیت‌الله مهدوی کنی

سایت شخصیت نگار.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مهدوی کنی.

سایت اطلاع رسانی دانشگاه امام صادق(ع).

خبرگزاری فارس.

خبرگزاری رسا.