کرونا و تهدید سلامت روانی و اجتماعی کودکان

جی پلاس، محققان مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به سفارش موسسه عالی پژوهش سازمان تامین اجتماعی، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، روانی و امنیتی همه گیری بیماری کرونا بر کودکان را مطالعه و طی گزارشی اعلام کردند که همه کودکان جهان به طور غیرمستقیم در معرض آسیب های ناشی از این همه گیری قرار دارند.

ایرنا نوشت: به گزارش دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، دکتر مروئه وامقی عضو هیات علمی و رییس مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی این دانشگاه در آستانه ۱۶ مهر، سالروز ملی کودک با تشریح این پژوهش اظهار داشت: گزارش های معتبر سازمان های بین المللی مرتبط با کودکان (سازمان جهانی بهداشت، یونیسف) از وضعیت کودکان در ایام همه گیری بیماری کرونا نشان می دهد، برخلاف تصور همگان که بر مصونیت آنها در برابر بیماری کرونا تاکید داشتند، در واقع، سلامت اجتماعی- روانی و اقتصادی خردسالان در اثر عوارض ناشی از کرونا به مخاطره افتاده است.

وی با یادآوری این که کاهش دسترسی به خدمات بهداشتی در این دوران، سبب کمبود امکانات مراقبتی و واکسیناسیون و افزایش مرگ و میر کودکان زیر پنج سال شده است، افزود: مطالعه‌ وضعیت  ۱۱۸ کشور با سطح درآمد پایین و متوسط، نشان می  دهد که طی ۶ ماه به دلیل کاهش سطح پوشش خدمات متداول بهداشتی و درمانی و افزایش مرگ‌ و میر نوزادان، تعداد یک میلیون و ۲۰۰ هزار مرگ کودکان زیر پنج سال نیز به آمارهای قبلی اضافه می شود.

وی تصریح کرد: پیش از بحران کرونا، بررسی ها نشان می داد که هر ۵ ثانیه یک کودک کمتر از ۱۵ سال می‌میرد، از هر پنج کودک یکی سوءتغذیه دارد، بیش از نیمی از کودکان ده ‌ساله (۵۳%) در کشورهای کم‌ درآمد و دارای درآمد متوسط  (تا چهار از هر پنج کودک در کشورهای فقیر) قادر به خواندن و درک داستان‌های ساده نیستند و یکی از هر چهار کودک کمتر از پنج سال تولدش ثبت نشده است. و حال، هر چه بحران ناشی از شیوع ویروس کووید ۱۹  طولانی‌تر شود، تأثیرات آن بر این کودکان، چشمگیرتر و این آمارها بالاتر می‌روند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی همچنین گفت: تغییر وضعیت اقتصادی خانواده ها به دلیل افت درآمد، سبب کاهش امکانات برای خانواده ها و آسیب بیشتر به کودکان شده و تعطیلی مدارس و استفاده از آموزش مجازی برای آنها در این خانواده ها نیز سبب آسیب مضاعفی شده است، چرا که خدمات و امکانات اینترنتی در اختیار ندارند و برای دسترسی به این امکانات، خانواده نیازمند منابع مالی است.

وامقی افزود: پیامدهای ناشی از تعطیلی مدارس، کم نیستند، چرا که همه مدارس بیش از ۱۸۸ کشور تعطیل شده اند و تحصیل بیش از یک  ۱.۵میلیارد کودک و نوجوان یعنی ۹۱ درصد از دانش آموزان جهان با اختلال مواجه شده است، اما اگر مدارس این کشورها تعطیل هم نمی شدند، وضع بهتری را نمی توانستیم برای کودکان در این مدارس تصور کنیم،

وی ادامه داد: چون در بحران فعلی و با توجه به ضرورت فاصله‌گذاری اجتماعی، قرنطینه فردی و شست و شوی مداوم دست ها با آب و صابون به‌عنوان یکی از مهم ترین راهکارهای پیشگیری از انتقال کووید-۱۹، آمار وجود خدمات اولیه آب، سیستم فاضلاب و بهداشت در مدارس تاسف بار است.

رییس مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی خاطرنشان کرد: بررسی ها نشان می دهند که از هر سه مدرسه در جهان، یک مدرسه (۳۱ درصد، حدود ۵۷۰ میلیون کودک) با کمبود آب آشامیدنی، بیش از یک ‌سوم مدارس (۳۴ درصد، حدود ۶۲۰ میلیون کودک) با کمبود سیستم فاضلاب و تقریباً نیمی از مدارس (۴۷ درصد، حدود ۹۰۰ میلیون کودک) با کمبود خدمات بهداشتی اولیه شستشوی دست مواجه هستند.

وامقی اظهار داشت: از سویی، تعطیلی مدارس و ماندن کودکان در خانه، سبب شده است که بیشتر در معرض خشونت خانگی قرار بگیرند و سلامت روانی و امنیت کودکان در این شرایط به خطر بیافتد، و همزمان، عوامل تنش آفرین جدیدی برای والدین و مراقبان آنان ایجاد شود که باید در پی یافتن امکانات جدیدی برای مراقبت از کودکان باشند.

وی افزود: نکته مهم در تمام این پیامدها، " تبعیض " بوجود آمده بین کودکان در خانواده های کم درآمد و فقیر نسبت به خانواده های مرفه است، بطوری که کودکان خانواده های کم درآمد و فقیر، به دلیل کمبود امکانات ناشی از نبود یا کمبود منابع مالی، آسیب بیشتری نسبت به کودکان در خانواده های مرفه دیده اند.

وی گفت: کمبود امکانات آموزشی و ترک تحصیل کودکان در خانواده های کم درآمد و فقیر بیشتر از دیگر خانواده ها مشاهده می شود، ضمن آن که برای کودکان دچار معلولیت در این خانواده نیز آسیب ها به دلیل محدودیت در تردد و دسترسی کمتر آنان به خدمات درمانی و توانبخشی، بیشتر است و در واقع، اثرات منفی ناشی از همه گیری بیماری کرونا بر کودکان، بصورت نابرابر  ایجاد شده است.

این محقق دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تصریح کرد: نتایج حاصل از مطالعه پیامدهای ناشی از همه گیری کرونا که با همکاری یکی از دانشجویان گروه مددکاری ان دانشگاه، تحت عنوان گزارش «کرونا و کودکان؛ یافته‌های جهانی اثرات کووید ۱۹ بر کودکان» تدوین شده، نشان می دهد که  کودکان جهان از سه مسیر اصلی شامل «اثر مستقیم ویروس که ناشی از آلودگی به خود ویروس است، اثرات غیرمستقیم آن شامل تأثیرات اجتماعی و اقتصادی اقدامات سرکوب‌کننده انتقال ویروس و کنترل همه‌گیری و همچنین، اثرات درازمدت ‌تر آن و ایجاد تأخیر در تحقق اهداف توسعه پایدار از این بحران» تأثیر می‌پذیرند.

به گزارش ایرنا، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با ۲۲ گروه آموزشی و هشت مرکز تحقیقات، علاوه بر تعلیم و تربیت بیش از یک هزار و ۸۰۰ دانشجو در سه مقطع رشته های تخصصی سه حوزه سلامت (رفاه و سلامت اجتماعی، سلامت روانی و توانبخشی)، در طراحی و اجرای پروژه های ملی و منطقه ای نیز مشارکت دارد.

این دانشگاه تحت نظارت وزارت بهداشت فعالیت می کند، در برخی از رشته ها بعنوان تنها برگزار کننده یا اولین مجری دوره های تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در داخل و خارج از کشور شناخته شده است.