باجگیری عاطفی چیست؟ + راهکارهای مقابله با آن

جی پلاس، باج گیری عاطفی معضلی است که نزدیکترین افراد به شما از آن به عنوان ابزاری برای استثمارتان استفاده می‌کنند، شما با خواندن این مطلب می‌توانید دانش خود را درباره تله‌های ذهنی و بازی‌های روانی افراد فرصت طلب ارتقا دهید.

باج گیری عاطفی به عنوان یک معضل روانشناختی شناسایی می‌شود که معمولا توسط افراد نزدیک به فرد همچون دوستان، همسر یا خانواده اتفاق می‌افتد، جالب است بدانید که همه‌ ما دست کم چندبار از اطرافیان خود باج گیری عاطفی کرده‌ایم یا به آن‌ها باج داده‌ایم، حتی شاید در ناخودآگاه خود به این نتیجه نرسیده باشیم که از نزدیک‌ترین اطرافیان خود باج گیری کردیم که متأسفانه این رفتار در بعضی از افراد به صورت عادت شده است.

باج گیران عاطفی، معمولا انسان‌های نا امیدی هستند که احساس می‌کنند به منظور رسیدن به چیز‌هایی که برایشان ارزش حیاتی دارد باید دست به اقدام جدی بزنند؛ معمولا افراد متأهل حیرت می‌کنند که همسرشان ناگهان تا چه اندازه سخت گیر می‌شود و تصمیمات تعصب آمیز، جایگزین تفاهم عادی در روابط صمیمانه شان می‌شود؛ این افراد ممکن است مرتب شما را امتحان کنند و در صورتی که رفتار شما باب میل آن‌ها نباشد عصبانی می‌شوند.

در باج گیری عاطفی افراد از ویژگی‌های روحی و عاطفی شما استفاده می‌کنند، آن‌ها ویژگی‌های شخصیتی شما را می‌شناسند و با سوء استفاده از آن، می‌کوشند به خواسته‌های خود برسند.

«اگر کاری که من می‌گویم را انجام ندهی برای همیشه تو را ترک خواهم کرد»، این یکی از نمونه‌های باج گیری عاطفی است که فرد با نزدیک شدن به همسرش و شناسایی عواطف و احساسات او؛ خواسته خود را پیش می‌برد.

دردناک‌ترین جای باج گیری وقتی است که می‌فهمید این پدر، مادر، همسر، فرزندان و دوستان صمیمی‌تان هستند که از شما سوءاستفاده می‌کنند، تا خودشان به چیزی که برای‌شان خوشایندتر است برسند. حقوق شخصی شما و حتی گاهی آرزو‌ها و امیال‌تان قربانی خواسته‌ها یا شاید حتی بتوان گفت خودخواهی دیگران می‌شود.

 عزت نفس و کرامت انسانی در باج گیری عاطفی خدشه‌دار می‌شود و انسان‌ها تبدیل به موجوداتی می‌شوند که دیگر نمی‌توانند به کسی اعتماد کنند و به این ترتیب حتی نظام طبیعی حاکم بر اجتماعات انسانی بر هم می‌ریزد.

بنابراین این ما هستیم که باید جلوی شیوه‌ نادرست و ناعادلانه‌ باج‌گیری عاطفی را بگیریم، تنها کافی است که شما این افراد را بشناسید و در برابر آن‌ها رفتار مناسبی داشته باشید، در قدم اول نیاز است تا شما از شخصیت خود آگاه باشید و مسائلی که روی آن حساس هستید را به هر کسی نگویید و تلاش کنید تا عقل را بر احساسات غلبه دهید، باج گیران عاطفی در برابر عقل، خلع سلاح می‌شوند، آن‌ها می‌کوشند تا در شما احساس گناه به وجود آورند، بنابراین مراقب این رفتار باشید و به فرد باج گیر متذکر شوید که نباید با احساسات شما بازی کند.

رامین بیات روانشناس و مشاوره ازدواج و خانواده، با اشاره به اینکه باج گیری عاطفی بیشتر در زندگی‌های زناشویی دیده می‌شود، اظهار کرد: فرد باج گیر از ضعف طرف مقابلش استفاده می‌کند و دست می‌گذارد بر روی نقاط ضعف طرف مقابل تا به هدفی که در ذهنش هست، برسد.

او با اشاره به اینکه این افراد توانایی پذیرش مسئولیت را ندارند، گفت: متأسفانه افراد مبتلا به این اختلال روانی دیگران را مقصر اتفاقات ناگوار زندگی خود می‌دانند، آن‌ها می‌خواهند شما آن‌ها را به خواسته شان برسانید و اگر این گونه نباشد به هم می‌ریزند.

این روانشناس با اشاره به اینکه افراد وسوسه دهنده بزرگترین باج گیران عاطفی هستند، بیان کرد: افراد باج گیر هنگامی که یک بار وعده شان محقق شود، هر بار از شما چیز بیشتری می‌خواهند، دقت داشته باشید این افراد معمولا از ترساندن شما برای دستیابی به چیزی که می‌خواهند بهره می‌برند.

سارا انصاری مشاور و روانشناس نیز در این باره، اظهار کرد: در روابط خود دقت داشته باشید تا با نقاط حساس خود وارد روابط نشوید، زیرا این اقدام  از تجربه‌ها یا ضعف‌های شما ناشی می‌شود که ممکن است در ادامه رابطه به شما آسیب بزند.

او بیان کرد: باج گیری زمانی اتفاق می‌افتد که شما این نقاط را به دیگران نشان و در واقع به آن‌ها اجازه ورود می‌دهید. دیگران نیز بنا بر تیپ شخصیتی خود، روی آن نقاط فشار می‌آورند؛ بنابراین باید متوجه شده باشید که خودتان، متهم ردیف اول هستید.

این روانشناس با اشاره به راه‌های مقابله با این افراد، گفت: به خود شجاعت نه گفتن را دهید و عزت نفس و اعتماد به نفس خود را در رابطه حفظ کنید تا به آن آسیب نرسد.

انصاری عنوان کرد: باج گیری عاطفی، یعنی فردی با استفاده از موضع برتر عاطفی خود، فرد مورد نظرش را کنترل کند و منافعش را به دست بیاورد. افراد باج گیر، از ترس، تعهد و احساس گناه طرف مقابل برای بهره کشی استفاده می‌کنند.

باج گیری عاطفی می‌تواند به شما آسیب بزند، بنابراین در صورت مشاهده این رفتار از طرف مقابلتان از همان ابتدا با آن مقابله کنید تا تبدیل به یک عادت نشود و اگر نمی‌توانید خودتان آن را مدیریت کنید به یک روانپزشک مراجعه کنید تا به کمک آن بتوانید این اختلال روانی را برطرف کنید.