پراید ۹۰ میلیونی چه تناسبی با حقوق کارگران دارد؟/ کارفرمایان از شرایط موجود سوء‌استفاده می‌کنند

جی پلاس، هر چند مشکلاتی که نتیجه آن کاهش ظرفیت تولید، اخراج کارگران و افزایش بیکاری است، همگی مربوط به ماه‌های اخیر نیستند، اما دست به دست هم دادن عوامل مختلف باعث ایجاد شرایط پیچیده و هشدارآمیزی شده است. فعالان کارگری در استان‌های مختلف کشور از افزایش تعدیل نیرو و بیشتر شدن معوقات مزدی خبر می‌دهند. درواقع نداشتن برنامه منسجم داخلی برای نجات اشتغال موجود و ادامه شیوع کرونا، دست به دست هم داده‌اند که کارگران بیشتری بیکار شوند، معوقات مزدی داشته باشند یا خود را در آستانه تعدیل نیرو ببینند.

ایلنا نوشت: علی اصلانی (عضو شوراهای اسلامی کار) درباره مشکلات کارگران به ویژه در شهرک‌های صنعتی گفت: این واقعیت دارد که مشکلات در ماه‌های سپری شده امسال تشدید شده و این افزایش مشکلات خود را در تعدیل نیرو یا معوقات مزدی نشان می‌دهد. سال‌هاست ما با مشکلی به نام تحریم روبه‌رو هستیم. این مشکل خود ریشه بسیاری از مشکلات است، هر چند در کنار آن باید به مدیریت نامناسب داخلی اشاره کنیم و در ماه‌های اخیر هم که شیوع کرونا ضربات سنگینی به اقتصاد و اشتغال وارد کرده‌ است.

پرداخت پول کارگران از تتمه پول باقی مانده

این فعال کارگری عنوان کرد: مشکلاتی که ذکر شد، باعث بی‌ثباتی اقتصادی شده‌اند و وقتی یک کارفرما درصدد تهیه مواد اولیه است با مشکلات فراوانی روبه‌رو است. تحریم، مراودات تجاری را با مشکل روبه‌رو کرده و تهیه مواد اولیه وارداتی سخت و در مواردی غیرممکن است.

او ادامه داد: البته اینکه بگوییم همه مواد اولیه وارداتی هستند، درست نیست. بخش زیادی از مواد اولیه برای کارگاه‌های تولیدی در داخل تولید می‌شوند، اما برای تهیه آنها هم مشکلات ویژه‌ای وجود دارد که یکی از اصلی‌ترین آنها نقدی شدن خرید مواد اولیه است.

اصلانی توضیح داد: روال بسیاری از کارگاه‌های تولیدی این بوده که مواد اولیه را به صورت غیرنقد و چکی خریداری می‌کردند. آنها با استفاده از آن مواد ارزش افزوده ایجاد کرده، پول کارگران خود را می‌دادند، چک‌هایشان را پاس می‌کردند و دوباره برای تولید آینده به صورت غیرنقدی مواد اولیه می‌خریدند. الان فروشندگان مواد اولیه دیگر غیرنقدی چیزی نمی‌فروشند.

او با بیان اینکه نقدی شدن خرید مواد اولیه باعث می‌شود، تهیه پول برای خرید مواد اولیه در اولویت قرار گیرد و حقوق کارگران به حاشیه برود، گفت: اگر شاهد این هستیم که مدام کارگرانی به معوقات مزدی معترض‌اند برای این است که که کارفرمایان می‌خواهند از تتمه پولی که برایشان می‌ماند، حقوق کارگر را بدهند.

قبلا که خودرو خارجی وارد می‌شد، افرادی که تمکن مالی داشتند آنها را می‌خریدند و اقشار ضعیف‌تر نظیر کارگران خودرو داخلی می‌خریدند و با آن به هر صورت امورات خود و خانواده‌شان را می‌گذراندند. حالا وضعیت جوری شده که طبقه متوسط هم به زحمت می‌تواند خودرو داخلی بخرد و کارگران هم برای خرید یک پراید آرزو به دل می‌مانند

این فعال کارگری در جواب این سوال که دقیقا چه اتفاقی افتاده که فروش مواد اولیه نقدی شده است، عنوان کرد: دلیل آن نوسانات شدید اقتصادی و بی‌ثباتی قیمت‌هاست. فروشندگان مواد اولیه نمی‌دانند که فردا قیمت کالایی که ۱۰۰ هزار تومان است، چقدر می‌شود. بنابراین همه چیز را نقد می‌فروشند، چون نسیه دادن به‌صرفه و عقلانی نیست.

وعده‌هایی که عملی نمی‌شوند

یکی از وعده‌هایی که مدام تکرار می‌شود، حفظ اشتغال موجود است. به این منظور باید استراتژی مشخصی برای حمایت از تولید وجود داشته باشد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولید، تهیه مواد اولیه است. 

اصلانی در جواب این سوال که آیا دولت نمی‌تواند در راستای عمل به وعده خود مبنی بر حمایت از تولید و حفظ اشتغال موجود در تهیه مواد اولیه به تولیدی‌ها کمک کند؟ گفت: بی‌شک می‌تواند چنین کاری صورت دهد و اصلا وظیفه دولت در شرایط سخت کنونی همین است، اما مشکل این است که در کنار تحریم‌ها ما با ضعف مدیریت هم روبه‌رو هستیم. به این مشکلات باید سودجویی برخی کارفرمانمایان را هم اضافه کرد که البته آن هم ناشی از عدم نظارت درست است. 

او توضیح داد: یکی از مواردی که تولیدکنندگان داخلی در گذشته مدام بر آن تاکید داشتند، کنترل واردات برای حمایت از تولید ملی بود. در سال‌های اخیر تولیدکنندگان لوازم خانگی بارها به مسئولان نامه نوشتند که واردات پدر تولید داخلی را درآورده و باید جلوی آن را گرفت. در یکی دو سال اخیر به دلیل شدت یافتن تحریم‌ها و شیوع کرونا واردات کاهش یافت و شاید در مواردی به صفر رسیده است، اما هنوز شاهد بی‌ثباتی عجیبی در بازار هستیم که به شدت قدرت خرید خانواده‌ها را کاهش داده است. 

اصلانی با بیان اینکه چه توجیهی دارد در عرض چند ماه قیمت یخچالی که ۱۰ میلیون تومان بوده، ۵۰ میلیون تومان شود؟ گفت: برخی آشکارا دارند از وضعیت موجود سوءاستفاده می‌کنند. می‌بینند لوازم خانگی خارجی وارد نمی‌شود و مردم مجبورند تولیدات داخلی را بخرند پس روز به روز به قیمت‌ها اضافه می‌کنند. افرادی هم به انحای مختلف بازار گرمی می‌کنند، یعنی وقتی مشتری فلان جنس را می‌خواهد، با وجود اینکه انبارشان پر است می‌گویند نداریم تا جنس را با قیمت بالا بفروشند. 

او ادامه داد: این اتفاق در مورد خودروهای تولید داخل هم افتاده است. قبلا که خودرو خارجی وارد می‌شد، افرادی که تمکن مالی داشتند آنها را می‌خریدند و اقشار ضعیف‌تر نظیر کارگران خودرو داخلی می‌خریدند و با آن به هر صورت امورات خود و خانواده شان را می‌گذراندند. حالا وضعیت جوری شده که قشر متوسط به زحمت می‌تواند خودرو داخلی بخرد و کارگران هم برای خرید یک پراید آرزو به دل می‌مانند. 

اگر شاهد این هستیم که مدام کارگرانی به معوقات مزدی معترض اند برای این است که کارفرمایان می‌خواهند از تتمه پولی که برایشان می‌ماند، حقوق کارگر را بدهند

عضو شوراهای اسلامی کار با اشاره به حداقل حقوق کارگران در سال جاری، گفت: پراید ۱۰۰ میلیونی و پرشیای ۲۳۰ میلیونی چه تناسبی با این حقوق دارد؟ 

او تاکید کرد: مجموعه‌ای از عوامل منجر به ریزش مدام مشاغل و حاد شدن مشکل بیکاری شده است. همه چیز را نمی‌توان به تحریم‌ها یا کرونا ربط داد، بلکه مدیریت نادرست مشکلات را افزایش داده است؛ مشکلاتی که بسیاری از آنها راه‌حل دارند. 

به گفته اصلانی؛ کاهش قدرت خرید افراد هم خود عاملی تاثیرگذار در کاهش تولید است و باعث شده اغلب واحدهای تولیدی زیر ظرفیت کار کنند، چون اجناس آنقدر گران است که خیلی‌ها نتوانند خرید کنند و با تولید؛ زیان جنس‌ها روی دست تولیدکنندگان می‌ماند.