وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در بحث رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، شاخص‌ها را تعریف کرده‌ایم و امیدواریم تا پایان امسال اولین رتبه‌بندی داخلی دانشگاه‌ها ، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را انجام دهیم.
جی پلاس، منصور غلامی در دهمین نشست هیأت های نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت و مدیران نظارت دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور، با اشاره به زحمات هیأت‌های نظارت و ارزیابی در استان‌ها و ستاد وزارت علوم، فعالیت مجموعه نظارت و ارزیابی را قضاوت درباره کیفیت فعالیت ها و عملکرد مؤسسات آموزش عالی برشمرد و گفت: هر چه این نظارت‌ها دقیق‌تر و جامع‌تر صورت گیرد، باعث اعتلای نظام علم و فنآوری کشور خواهد شد.
وی افزود: برای اعتلای آموزش عالی و ارتقای کیفیت باید نقاط ضعف و قوت را بگوییم، به گونه‌ای که حاصل آن باعث رفع کسری‌ها و کمبودها شود.
وی تاکید کرد: نتیجه بررسی‌ها را به شکل گزارشی به مدیر هر مجموعه و موسسه‌ای ارائه کنیم تا مدیریت از نقاط قوت و ضعف خود و مجموعه‌اش اطلاع یابد و بتواند اصلاحات را انجام دهد و ارتقای کیفیت صورت گیرد.
غلامی گفت: نکته مهم در بحث نظارت و ارزیابی آن است که اهداف‌مان را تعریف کنیم و از هر بررسی و نظارتی که انجام می‌دهیم این مطلب حاصل شود که از این نظارت کدام قسمت باید بهره‌مند شود و هدف چیست؟ یکی از این اهداف تضمین کیفیت در چارچوب طرح ساماندهی آموزش عالی است.
وزیر علوم با اشاره به طرح ساماندهی آموزش عالی گفت: در طرح ساماندهی آموزش عالی به دنبال سه هدف اصلی هستیم؛ ابتدا ارتقای کیفیت، سپس مأموریت گرایی و بحث سوم اثر گذاری مؤسسات در منطقه است.
غلامی در خصوص مأموریت‌گرایی مؤسسات آموزش عالی تاکید کرد: ظرفیت‌ها و نیازهای هر منطقه باید توسط موسسه و ستاد شناخته و محور اصلی فعالیت‌ها تعیین شود تا مؤسسات با برنامه‌ای مشخص به سمت آن اهداف حرکت کنند.
وزیر علوم در ادامه سخنانش به موضوع رتبه‌بندی دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: در بحث رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، شاخص‌ها را تعریف کرده‌ایم و امیدواریم تا پایان امسال بتوانیم اولین رتبه‌بندی داخلی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را انجام دهیم؛ در این رتبه‌بندی داخلی شاخص‌های اختصاصی متعددی تعریف شده است و ادارات نظارت و ارزیابی می‌توانند جایگاه این رتبه‌بندی را تقویت کنند.
وی خاطرنشان کرد: در سطح دانشگاه‌های کشور دیگر معیاری به نام سطح‌بندی وجود ندارد، چون سطح‌بندی دانشگاه‌ها باعث برخی مشکلات و بی‌عدالتی‌ها می شد. رتبه‌بندی ملاک جامع‌تری است و کمک می‌کند مجموعه آموزش عالی از ارتقای کیفی برخوردار شود. وزارت علوم پشتیبان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است و نظارت نیز برای آن است که دانشگاه‌های کشور در چهارچوب‌های مورد توافق حرکت کنند.
نظارت و ارزیابی موسسات پژوهشی
در ادامه این نشست، غلامعلی منتظر، رییس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به این که چرخه سیاست گذاری سه بخش اصلی دارد گفت: سیاست گذاری و برنامه ریزی، پشتیبانی و نظارت و ارزیابی تضمین کننده کیفیت در چرخه سیاست‌گذاری به شمار می‌رود.
وی اظهار داشت: حوزه سیاست گذاری و برنامه ریزی که مبتنی بر نیازهای کشور و نیز آینده نگاری صورت می‌پذیرد باید دارای اهداف تعریف شده باشد، پس از این گام و در مرحله اجرایی بحث حمایت و پشتیبانی مطرح می شود.
منتظر در این زمینه با ذکر مثالی خاطرنشان کرد: اگر قرار است در برنامه پنج ساله ششم شاخص استاد به دانشجو به عددی برسد این امر مستلزم تامین هیات علمی و منابع مالی مناسب است که همگی در حوزه پشتیبانی مطرح می شود و مرحله آخر این چرخه، نظارت و ارزیابی است که اصلاح کننده مسیر و تضمین کننده کیفیت می باشد.
وی افزود: در بحث بهبود و ارتقای کیفیت، دو واژه اصلی «نظارت» و «ارزیابی» مطرح می شود. نظارت ناظر بر پالایش فرایندهای جاری و اصلاح آنهاست و ارزیابی ناظر به بررسی عملکرد و تطابق آن با اهداف برنامه ریزی شده است.
به گفته این مقام مسوول وزارت علوم، تلاش مرکز نظارت و ارزیابی، توجه به این دو بال به طور همزمان است تا به کمک آن، امکان ارتقای کیفیت پدیدار شود.
وی گفت: برای ورود به بحث ارزیابی در محیط‌های علمی نیاز داریم تا هیأت‌های نظارت و ارزیابی و مدیران دانشگاه ها و پژوهشگاه ها با مبانی این موضوع آشنا شوند؛ بنابراین کارگاه‌هایی را به شکل وبینار در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشگاه ها برگزار خواهیم کرد.
وی تاکید کرد: نکته مهم دیگر این است که ما تاکنون بیشتر بحث نظارت و ارزیابی را در محدوده مؤسسات آموزشی داشتیم و الان زمان آن آغاز شده که به بخش پژوهشی و فناوری هم ورود پیدا کنیم و طبعاً در این محیط‌ها دست ما به سوی هیئت‌های نظارت و ارزیابی دراز است تا با بهره مندی از دانش، خبرگی و تان اجرایی همکاران عزیزمان در هیئت ها و در استان‌ها بتوانیم پهنه گسترده نظام علمی کشور را در بخش آموزشی، پژوهشی و فناوری رصد و ارزیابی کنیم.
منتظر خاطرنشان کرد: سیاست مرکز نظارت و ارزیابی در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز فناوری پیگیری موضوع نظارت و ارزیابی با دو هدف اصلی است؛ هدف نخست بازخورد دادن به موسسات است که آنها را مطلع کنیم که از چه نقاط ضعف و قوتی برخوردار هستند و هدف بعدی اصلاح و بروزرسانی سیاست‌ها و مصوبات درون ستاد است که در این راه هیأت‌های نظارت و ارزیابی و مدیران نظارت و ارزیابی دانشگاه‌ها می‌توانند کمک شایانی را برای تحقق این اهداف داشته باشند.
ارزیابی تجربه آموزش‌های غیر حضوری در دوره همه‌گیری بیماری کووید- ۱۹
همچنین رحیم صفری، معاون مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم نیز در گزارشی با اشاره به ارزیابی تجربه آموزش‌های غیرحضوری در دوره همه گیری بیماری کووید ۱۹ گفت: در این مسیر گام های اجرایی شامل تدوین پرسشنامه ویژه دانشجویان، استادان و دانشگاه ها، پیاده سازی پرسشنامه ها، جمع‌آوری و پالایش داده ها و تهیه گزارش های توصیفی و تحلیلی بود که این فرایند در اردیبهشت ماه آغاز و ۳۶۵ دانشگاه در این طرح مشارکت کردند.
وی در خصوص ابعاد آمادگی دانشگاه ها جهت آموزش های غیرحضوری اظهار داشت: بررسی زیر ساخت های ارتباطی، آمادگی منابع انسانی، آمادگی ساختاری و آمادگی زیرساخت اطلاعاتی از ابعاد این بررسی بود.
