جزئیات مدل‌های ۹گانه تأمین مسکن کارگران/ ۳۵۸هزار کارگر در طرح اقدام ملی مسکن ثبت‌نام کردند
معاون فرهنگی اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: از بین ۸۴۷هزار و ۷۲۲ نفر ثبت‌نام‌کرده در طرح اقدام ملی مسکن حدود ۳۵۸هزار و ۷۰۰ نفر کارگر هستند.
جی پلاس، دی ماه سال گذشته بود که محمد شریعتمداری, وزیر کار خبر از امضای تفاهمنامه وزارت راه و وزارت کار برای تأمین مسکن کارگران, بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی داد.
وی در همان زمان بیان کرد: ظرفیت‌های قانونی زیادی برای تأمین مسکن جامعه کارگری کشور وجود دارد؛ به‌طوری که بر اساس ماده 142 قانون کار، تکالیفی برای تأمین مسکن به‌عهده جامعه کارفرمایی و دولت در تبصره‌های یک و دو این ماده پیش‌بینی شده است.
وی با ابراز اینکه این تفاهمنامه ظرفیت همکاری و همدلی بین تشکل‌های کارگری، کارفرمایی و دستگاه‌های اجرایی را فراهم می‌کند، ادامه داد: برای تأمین مالی اجرای پروژه‌های مسکن برای کارگران و بازنشستگان، از ظرفیت بانک عامل حوزه مسکن با همکاری وزارت راه و شهرسازی و همچنین از ظرفیت‌های سایر بانک‌های زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی استفاده می‌کنیم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: صندوق‌های تأمین اجتماعی و بازنشستگی کشوری در تأمین مالی این پروژه‌ها مشارکت دارند؛ ضمن اینکه وزارت راه و شهرسازی نیز با ارائه زمینهای 99ساله به‌صورت رایگان در این پروژه همکاری خواهد کرد، علاوه بر این، از ظرفیت شرکت شهرک‌های صنعتی نیز که محل تجمع صنایع هستند، استفاده می‌شود تا کارفرمایان به‌استناد ماده 142 قانون کار، در این طرح مشارکت داده شوند تا علاوه بر استفاده از ظرفیت‌های دولت، از ظرفیت‌های جامعه کارفرمایی نیز برای تأمین زمین و مسکن کارگران استفاده کنیم.
وی با اشاره به جمعیت 43میلیون‌نفری کارگری کشور گفت: حدود سه میلیون و 300 هزار نفر بازنشسته تحت پوشش صندوق تأمین اجتماعی و 1.5 میلیون نفر نیز تحت پوشش صندوق بازنشستگی کشور هستند که برای تأمین مسکن مجموعه جامعه کارگری، بازنشستگی و مستمری‌بگیران از ظرفیت‌های دولتی، کارفرمایی و تعاونی‌های مسکن کارگری به‌صورت منظم و سازماندهی‌شده استفاده خواهیم کرد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأکید کرد: در قالب این تفاهمنامه طی دو سال آینده، اجرای 200 هزار واحد مسکونی برای جامعه کارگری، بازنشستگی و مستمری‌بگیر کشور هدف‌گذاری شده است. همان‌طور که اعلام شد، علاوه بر این، از ظرفیت شرکت شهرک‌های صنعتی نیز برای تأمین مسکن کارگران با به‌کارگیری ظرفیت کارفرمایان شهرک‌های صنعتی استفاده خواهد شد.
تنها 6 ماه از اظهارات وزیر کار مبنی بر واگذاری زمین 99ساله رایگان برای مسکن کارگران نگذشته بود که پروانه اصلانی, مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه خبر داد که برای ساخت مسکن در 3 استان, زیرمجموعه‌های وزارت کار باید زمین ساخت مسکن را تأمین کنند.
اصلانی ادامه داد: در قالب تفاهمنامه با وزارت کار، وزارت راه و شهرسازی متعهد شده است در حوزه مسکن کارگری در خصوص تجهیز منابع و تجهیز زمین، اقدام کند، بر این اساس، اولویت تأمین زمین با انجمن‌های کارگری و کارفرماهای ذیل وزارت کار است. روند کار بدین‌ترتیب است که تعاونی‌های ساخت مسکن در اتاق تعاون تشکیل می‌شود و اعضایی که عضو این تعاونی‌ها می‌شوند، اعضایی هستند که توان پرداخت آورده 30 تا 40 میلیون تومانی را دارند. این تعاونی‌ها دسته‌بندی می‌شوند و به زمین‌هایی که در قالب تفاهمنامه مشترک، شناسایی و احصا می‌شوند، متصل خواهند شد.
اصلانی عنوان کرده است؛ قرار شده است در ساخت مسکن تفاهم‌شده کارگران و بازنشستگان، هم مدل‌های تأمین منابع مالی و تجهیز منابع وزارت راه و شهرسازی و هم منابعی که وزارت کار و سازمان‌های ذیل آن وزارتخانه می‌آورند، به کمک آورده متقاضیان این نوع مسکن بیاید.
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن با اعلام اینکه هم‌اکنون مسکن کارگری به‌صورت پایلوت در سه منطقه کشور در حال ساخت است، متذکر شده است: اولین منطقه در ایوانکی در جنوب‌شرق تهران قرار دارد. در این منطقه به‌دلیل تجمع شهرک‌های صنعتی شهر جدید ایوانکی تأمین زمین 564 واحد انجام شده است. همچنین در شهرک مهرگان قزوین به‌دلیل انباشتی از شهرک‌های صنعتی، تعدادی مسکن نیمه‌تمام به اجرای این تفاهمنامه اختصاص یافته و برای 702 واحد مسکونی در مهرگان قزوین، برنامه‌ریزی‌ها انجام شده است. احداث تعدادی واحد مسکونی در اشتهارد کرج نیز در حال انجام است و بخشی از واحدهای مسکونی کارگری موضوع تفاهمنامه در این منطقه به‌عنوان نمونه، احداث خواهد شد.
همین موضوع بهانه‌ای شد تا به‌سراغ ابراهیم صادقی‌فر، معاون فرهنگی اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رفتیم و برای باز شدن جزئیات مسکن کارگران به گفت‌وگو نشستیم.
صادقی‌فر با اشاره به امضای تفاهمنامه وزارت کار با وزارت راه در دی ماه 98 برای تأمین 200 هزار واحد مسکونی برای کارگران, بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی گفت: این تفاهمنامه به امضای دو وزیر کار و وزارت راه رسید.
وی با بیان اینکه "خداراشکر این تفاهمنامه در حد تفاهمنامه باقی نماند و اقدامات مؤثری برای تحقق اهداف صورت گرفت" گفت: کارگرانی که در جامعه هستند, ارتباط سازمانی با وزارت کار ندارند، به‌طور مثال کارگری در یک مجموعه کوچک مشغول کار است یا در یک کوره‌پزخانه فعالیت می‌کند. جامعه هدف این تفاهمنامه کل کارگران هستند، اما با توجه به اینکه بانک اطلاعاتی از کارگران غیررسمی نداریم, شناسایی آنها دشوار است.
صادقی‌فر با ابراز اینکه در طرح ملی مسکن اقدام مشترکی در قالب تفاهمنامه از سوی وزارت کار با وزارت راه صورت گرفت ادامه داد: این اقدام زمینهای را فراهم می‌کند که کارگران دهک‌های پایین جامعه با شرایط بهتری بتوانند صاحب مسکن شوند. آمارهای مختلفی درباره زمان انتظار کارگران برای صاحب مسکن شدن وجود دارد، اما برخی آمارها حکایت از این دارد که گاهی 114 سال و گاهی 140سال طول می‌کشد تا یک کارگر دهک پایین جامعه در کلان‌شهرها صاحب خانه شود.
وی با اعلام اینکه تأمین مسکن کارگران در چندین مدل طراحی شده است گفت: مدل اول حمایت از کارگران ثبت‌نام‌شده در طرح اقدام ملی مسکن است, طرح 2 حمایت از کارفرمایان برای اجرای ماده 149 قانون کار است. مدل 3 احداث واحدهای مسکونی توسط شرکت‌های تابعه وزارت کار برای کارگران فاقد مسکن شاغل در مجموعه خود, مدل 4 همکاری در تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام تعاونی‌های مسکن کارگران و مدل 5 همکاری در تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام مسکن مهر, مدل 6 تأمین مسکن دهک‌های 1 تا 3 با همکاری بنیاد مسکن, ستاد اجرایی فرمان امام, بسیج مستضعفان, کمیته امداد و خیرین مسکن‌ساز, مدل 7 تأمین مسکن جوانان کارگر با همکاری وزارت راه, وزارت ورزش و وزارت کار و مدل 8 تأمین مسکن کارگران وزارت کار و سازمان‌های تابعه با همکاری وزارت راه، مدل 9 تأمین مسکن استیجاری حمایتی برای خانواده‌های کارگری است.
صادقی‌فر گفت: در مدل اول که بحث حمایت از کارگران ثبت‌نام‌شده در طرح اقدام ملی مسکن است چند مرحله وجود دارد؛ مرحله اول تعیین واجدین شرایط هستند که متقاضیان در سامانه وزارت راه ثبت‌نام می‌کنند و از سوی وزارت کار شناسایی می‌شوند، که تأمین زمین به‌صورت 99ساله و قسطی از سوی وزارت راه است، اما وزارت کار هم در این زمینه همکاری می‌کند.
معاون فرهنگی وزارت کار گفت: تأمین منابع مالی در این طرح از طریق تسهیلات حمایتی از وزارت راه و بانک مسکن و تسهیلات حمایتی وزارت کار از سوی بانک رفاه, بانک توسعه تعاون, صندوق ضمانت توسعه تعاون و سازمان تأمین اجتماعی است. تأمین مصالح ساختمانی در این طرح از طریق بازار مشارکتی مصالح تامسکار و تحت پیمانکاری وزارت راه, بخش خصوصی و تعاونی‌های مسکن قرار است انجام شود. 70درصد هزینه مسکن در تأمین مصالح است.
وی گفت: با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌کردیم شاید تمام کارگران از این طرح مطلع نبوده‌اند, درخواست رسمی به وزارت راه مطرح کردیم که سامانه یک بار به‌صورت ویژه برای کارگران باز و امکان ثبت‌نام مهیا شود. 200هزار واحد مسکونی در قالب طرح اقدام ملی مسکن است. مقرر شده است که مبلغ یکصد میلیون تومان در قالب تسهیلات از سوی وزارت راه به کارگران برای طرح اقدام ملی مسکن پرداخت شود. تا کنون حدود 847هزار نفر افراد در طرح اقدام ملی مسکن واجد شرایط شناسایی شدند. یکی از شرایط این بود که افراد از تسهیلات دولتی مسکن استفاده نکرده باشند و چند سال ساکن آن شهری باشند که متقاضی مسکن هستند و همچنین مسکنی به اسم متقاضی و افراد تحت تکفلش نباشد. تسهیلات به فرد پرداخت نمی‌شود بلکه تسهیلات به سازندگان طرح قرارداد وزارت راه اعطا می‌شود. در طرح اقدام ملی مسکن کارگران به‌عنوان برشی از جامعه هستند و برای آنها شهرک یا محیط جداگانه‌ای طراحی نشده است.
وی اضافه کرد: در طرح اقدام ملی مسکن و تفاهم‌نامه‌ای که با وزارت راه منعقد کرده‌ایم, تأمین مسکن دهک‌های 1 تا 3 کارگران و زنان سرپرست خانوار مورد توجه است. تلاش داریم بخشی از تسهیلات را برای این افراد بلاعوض کنیم که توانایی خانه‌دار شدن را داشته باشند، اما اینکه میزان تسهیلات حمایتی چقدر است هنوز مشخص نشده است. تا کنون تعیین شده است که کارگران در این طرح از سوی وزارت کار مشمول تسهیلات 100میلیونی می‌شوند. تأکید بر این است که تسهیلات به کسانی تعلق بگیرد که حتماً نیاز دارند.
صادقی‌فر با بیان اینکه بر اساس اطلاعات ثبت‌نام‌شوندگان طرح اقدام ملی مسکن از بین 847 هزار و 722 نفر حدود 358 هزار و 700 نفر کارگر هستند، از این تعداد 8 هزار و 951 نفر از آنها زنان کارگر سرپرست خانوار هستند. تفاهمنامه برای این ثبت‌نام 200 هزار نفر بود اما اکنون 358 هزار کارگر ثبت‌نام کرده‌اند که باید حمایت شوند تا توانمند شوند و بتوانند آورده مورد نیاز را بیاورند.
وی درباره جزئیات مدل 2 که حمایت از کارفرمایان در قالب اجرای ماده 149 قانون کار است گفت: در این طرح دو طرح تأمین مسکن کارگران توسط کارفرمایان و تأمین مسکن کارگران شاغل شهرک‌های صنعتی توسط کارفرمایان دنبال می‌شود.
در طرح تأمین مسکن کارگران توسط کارفرمایان متقاضیان توسط کارفرمایان ثبت‌نام می‌کنند و سپس از سوی وزارت تعاون شناسایی می‌شوند و تأمین زمین از سوی کارفرما و همکاری در تغییر کاربری از سوی وزارت راه است که تأمین منابع مالی آن از تسهیلات حمایتی بانکی وزارت راه, تسهیلات حمایتی بانکی وزارت کار و تأمین مصالح ساختمانی از طریق مشارکت مصالح تامسکار است که سازندگی این طرح با پیمانکاری وزارت راه و بخش خصوصی و تعاونی‌های ساخت است.
در طرح تأمین مسکن کارکنان شاغل شهرک‌های صنعتی توسط کارفرمایان نیز ثبت‌نام متقاضیان توسط شرکت شهرک‌های صنعتی صورت می‌گیرد و وزارت کار شناسایی متقاضیان را انجام می‌دهد و تأمین زمین توسط شرکت شهرک‌های صنعتی با همکاری کارفرمایان است.
در مدل 3 که احداث واحدهای مسکونی توسط شرکت‌های زیرمجموعه وزارتخانه برای گروه‌های تحت پوشش است, قرار است ثبت‌نام توسط تأمین اجتماعی انجام شود و از سوی وزارت کار متقاضیان شناسایی شوند و تأمین زمین با وزارت راه به‌صورت 99ساله و اقساط و از سوی تأمین اجتماعی به‌صورت اقساط باشد. منابع مالی در این طرح از تسهیلات وزارت راه و بانک مسکن و تسهیلات کم‌بهره از سوی تأمین اجتماعی از بانک رفاه, بانک توسعه تعاون و کانون بازنشستگان باشد. تعاونی‌ها و پیمانکاران بخش خصوصی قرار است در ساخت دخیل باشند.
وی ادامه داد: در مدل 4 که تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام تعاونی‌های مسکن کارگران است شناسایی و دسته‌بندی مشکلات و موانع, تأمین تسهیلات با مکانیسم مختلف در دستور کار است که تأمین تسهیلات از سوی وزارت راه, بانک توسعه تعاون و صندوق ضمانت است. ساخت و تکمیل این پروژه از سوی کارفرمای متقاضی, پیمانکاران وزارت راه و تعاونی‌ها انجام می‌شود.
صادقی‌فر ابراز کرد: در مدل 5 که تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام مسکن مهر است شناسایی و دسته‌بندی مشکلات و موانع با مسئولیت معاونت تعاون انجام می‌شود، ساخت و تکمیل با کارفرمای متقاضی و پیمانکاران وزارت راه و تعاونی‌ها و بخش خصوصی است.
معاون فرهنگی وزارت کار بیان کرد: در مدل 6 که تأمین مسکن دهک‌های 1 تا 3 کارگران با همکاری بنیاد مسکن, ستاد اجرایی فرمان امام, بسیج مستضعفان و کمیته امداد امام خمینی و خیّرین مسکن‌ساز است قرار است واحدهای مسکن مهر فاقد متقاضی با مساعدت وزارت راه و حمایت وزارت کار به این منظور تهیه شود. در این طرح تأمین زمین با وزارت راه با قیمت صفر و سازمان اوقاف و امور خیریه است.
همچنین تأمین منابع مالی با تسهیلات وزارت راه, تسهیلات کم‌بهره بانک‌های زیرمجموعه وزارت کار و کمک‌های بلاعوض خیرین مسکن‌ساز و کمک‌های بلاعوض دولتی با نرخ عوارض به‌میزان صفر با حمایت دولت انجام می‌شود.
وی درباره مدل 7 که تأمین مسکن کارگران جوان با همکاری وزارت راه و وزارت ورزش و وزارت تعاون است گفت: در این طرح ثبت‌نام متقاضیان از سوی وزارت ورزش انجام می‌شود و شناسایی توسط وزارت کار است. تأمین زمین به‌عهده وزارت راه, وزارت ورزش و وزارت کار است. بحث ساخت آن توسط شرکت‌های زیرمجموعه وزارت‌های راه, ورزش و کار, بخش تعاونی و بخش خصوصی است.
صادقی‌فر در توضیح مدل 8 که تأمین مسکن کارکنان با همکاری وزارت کار و سازمان‌های تابعه است گفت: تأمین زمین از طریق زمینهای در اختیار وزارتخانه و سازمان‌های زیرمجموعه است. تأمین تسهیلات از سوی وزارت راه و بانک‌های زیرمجموعه وزارتخانه است.
در طرح 9 که تأمین مسکن استیجاری حمایتی برای خانواده‌های کارگری است ابتدا باید تعیین واجدین شرایط مدنظر قرار گیرد. شرط اصلی در این طرح کارگران تحت پوشش قانون کار فاقد مسکن اعم از بیمه‌شده و بیمه‌نشده است. تأمین زمین از سوی وزارت راه, کارفرمایان مشمول ماده 149 و سازمان تأمین اجتماعی, شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی شستا است. تأمین منابع مالی از سوی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی, تسهیلات بانکی و صندوق مسکن کارگران است. سازنده این طرح قرار است پیمانکاران وزارت راه, اتحادیه مرکزی تعاونی‌های مسکن کارگران ایران (اسکان), سایر تعاونی‌های ساخت, بخش خصوصی, بنیاد مسکن, ستاد اجرایی فرمان امام و شرکت‌های سازنده زیرمجموعه وزارت کار باشند.
صادقی‌فر تأکید کرد: بی‌تردید ارتقای وضعیت معیشتی، تأمین رفاه و برنامه‌ریزی در حوزه‌های مسکن، سهام و کاهش آسیب‌های اجتماعی کارگران از مهمترین برنامه‌هایی است که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اهتمام ویژه‌ای در عملیاتی شدن آن دارد.
وی افزود: عطف به مستندات قانونی به‌ویژه اصل 31 قانون اساسی و نیز ماده 149 قانون کار و آئین‌نامه اجرایی آن در موضوع مسکن کارگری و همچنین تأکید رئیس جمهور و اهتمام ویژه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تفاهمنامه مشترک میان وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی با هدف احداث 200 هزار واحد مسکونی برای کارگران، بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی در دی 98 منعقد شد. این معاونت، مسئولیت راهبری، هماهنگی، انسجام‌بخشی و تنظیم بخش‌های متعدد و پیشبرد تفاهمنامه را به‌عهده دارد.
دیدگاه تان را بنویسید