آنچه باید از اهدای پلاسما بدانیم

پلاسما چیست؟

پلاسمای خون، مایعی زردرنگ است که حدود نیمی از حجم خون را تشکیل می دهد. پس از ابتلا به ویروس کرونا، پلاسمای افراد حاوی آنتی بادی هایی می شوند که به بدن در مقابله با ویروس کرونا کمک می کند. این پلاسمای غنی از آنتی بادی از بدنی فردی که یک بار به کرونا مبتلا شده و بهبود یافته به فرد مبتلا به کووید- 19 با وضعیت حاد تزریق می شود.

چه کسانی می توانند پلاسما اهدا کنند؟

تنها افرادی واجد شرایط اهدای پلاسمای حاوی آنتی بادی هستند که پیش تر مبتلا به ویروس شده باشند. درواقع، دهنده هایی موردنیاز است یا تست آنتی بادی داده باشند یا تست کووید- 19 آنها مثبت شده باشد.

یکی از شرط های لازم برای اهدا اینجاست که فرد دهنده به طور کامل بهبود یافته باشد و بدن زمان کافی برای واکنش مناسب آنتی بادی ها داشته باشد. زنان و مردانی که کاندید اهدای پلاسما هستند باید آنتی بادی بسیار بالایی برای درمان داشته باشند تا بتوان از آنها پلاسما گرفت.

چه کسانی بالاترین میزان آنتی بادی را دارند؟

تست هایی که تاکنون روی پلاسماهای اهدا شده صورت گرفته حاکی از آن است افرادی که به نوع شدیدتر کرونا مبتلا شده اند، دارای بالاتر میزان آنتی بادی در خون خود هستند. همچنین تست ها نشان می دهند که سطح آنتی بادی خون مردان بهبودیافته از کرونا در مقایسه با زنان بیشتر است. بنابراین، مردان برای اهدای پلاسما گزینه مناسب تری به حساب می آیند.

از دیگر اهداکنندگانی که شرایط اهدای پلاسما را دارند، افرادی با حجم بالای خون هستند. حجم خون به قد و وزن افراد بستگی دارد و این جزء مواردی است که پیش از اهدای پلاسما به آن توجه می شود. از دیگر ویژگی ها برای اهدا، سن بالای 17 سال است.

چه کسانی قادر به اهدای پلاسما نیستند؟

برای اهدای پلاسما ممنوعیت هایی هم وجود دارد به طوری که برخی افراد قادر به این کار نیستند. مبتلایان به ایدز و ویروس HIV، مبتلایان به هپاتیت و دیابت کنترل نشده، جزء آنهایی هستند که نباید پلاسما اهدا کنند.

در مبتلایان به تالاسمی، اهدای خون و پلاسما ممنوعیتی ندارد به شرطی که هموگلوبین آنها زیر 12 نبوده و وضعیت سلامت خوبی داشته باشند که معمولا با نظر پزشک مجوز اهدا داده می شود.

اهدای پلاسما چگونه انجام می شود؟

روند اهدای پلاسما کمی با اهدای خون متفاوت است. فرآیند آن حدود 45 دقیقه تا یک ساعت به طول می انجامد و در این زمان، پلاسما از خونی که از فرد گرفته شده، جدا می شود. معمولا پیش از آن، آزمایش خونی از فرد داوطلب گرفته می شود تا میزان آنتی بادی بدن اندازه گیری شود.

در آزمایش خون علاوه بر میزان آنتی بادی، سطح آهن خون و سلامت عروق خونی و به طورکلی سلامت فرد کنترل می شود. فرد برای اهدای پلاسما نباید هموگلوبین کم تر از 12 داشته باشد. اگر میزان آنتی بادی فرد بالا باشد، مراحل بعدی که اهدای پلاسما را شامل می شود، آغاز می شود.

جداسازی پلاسما از خون گرفته شده از فرد با استفاده از دستگاهی موسوم به «پلاسمافرز» صورت می گیرد که پس از خارج کردن پلاسما از خون، بار دیگر خون را به بدن فرد دهنده برمی گرداند.

معمولا بعد از 28 روز، فرد می تواند دوباره در صورت تمایل پلاسمای خود را اهدا کند و در این فاصله، آنتی بادی لازم در پلاسما تولید می شود.

قبل و بعد از اهدای پلاسما چه کار کنیم؟

این فرآیند هم مانند بسیاری کارهای دیگر مقدماتی لازم دارد. به خاطر داشته باشید که پیش از اهدای پلاسما، غذای معمول و بدون چربی مصرف کنید. تا می توانید آب و مایعات مصرف کنید تا موقع خارج شدن پلاسما و خون، بدنتان کم آب نشود. حتما در طول فرآیند اهدای پلاسما از ماسک استفاده کنید.

معمولا پلاسمای از دست رفته بدن در فاصله 24 تا 48 ساعت بعد از طریق بدن جبران می شود و در مدت کوتاهی به حالت عادی برمی گردید. بعد از اهدای پلاسما و برای بهبود سریع تر وضعیت جسمانی، به شما یک میان وعده به همراه نوشیدنی داده می شود.

پوشش چسب مانندی که بعد از گرفتن پلاسما روی دست قرار می دهند، حدود 30 دقیقه محکم نگه دارید. سعی کنید تا پایان روز از آن دستی که خون گرفته شده، برای کارهای سنگین استفاده نکنید. همچنین بعد از اهدای پلاسما حمام آب گرم نگیرید و نیز از انجام ورزش های سنگین خودداری کنید.

آیا اهدای پلاسما میزان آنتی بادی بدن را کاهش می دهد؟

تاکنون هیچ مدرکی دال بر کاهش سطح آنتی بادی بدن با اهدای پلاسما مشاهده نشده است. از آنجایی که سیستم ایمنی بدن به سرعت آنتی بادی جمع آوری شده توسط پلاسما را جایگزین می کند، هیچ تأثیر منفی روی سطح آنتی بادی نمی گذارد و افرادی که قصد اهدای پلاسما دارند نباید نسبت به این مسئله نگران باشند و با این کار سطح ایمنی بدن پایین نمی آید.