رابطه عجیب خواب و کاهش اضطراب و عملکرد مغز

گروه علم و فناوری جی پلاس؛ نسترن صائبی- در مقاله‌ای ارزشمند که در مجله معتبر «سالخوردگی و سلامت روانی» یا Aging and Mental Health  منتشر شده است؛ محققان تاکید کرده اند که اثرات اضطراب تا میانسالی روی افراد نهادینه می شود و کسی که در جوانی با اضطراب بسیار دست و پنجه نرم می‌کند، نمی‌تواند توقع کند که در میانسالی عملکرد مغزی درستی داشته باشد.

این محققان با تجزیه و تحلیل داده‌های ۸۲ میانسال و سالمند؛ میزان اضطراب و استرس آن‌ها را با کمک یک پرسشنامه 40 سوالی ارزیابی کردند. علاوه بر این، کیفیت خواب آن‌ها را نیز به صورت روزانه و به مدت یک هفته زیر نظر گرفتند.

همچنین در دو مرتبه، کارکرد مغزی آن‌ها شامل انعطاف‌‌پذیری شناختی و استدلال استقرایی را به ترتیب با استفاده از آزمون به خاطر سپاری توالی اعداد به نمایش درآمده و همچنین تطبیق یک سری حروف، تخمین زدند.

انعطاف پذیری شناختی چیست؟

گفتنی است که انعطاف‌پذیری شناختی؛ مهارت و توانایی ذهن برای سوئیچ کردن بین دو موضوع مختلف و توانایی فکر کردن در مورد مفاهیم چندگانه به‌ طور همزمان توصیف می‌شود.
انعطاف‌پذیری شناختی معمولا به عنوان یکی از کارکردهای اجرایی توصیف می‌شود. انعطاف‌پذیری شناختی در طول عمر فرد تغییر می‌کند. همچنین شرایط خاصی مانند اختلال وسواس اجباری، با کاهش انعطاف‌پذیری شناختی در ارتباط هستند.

از آنجا که انعطاف‌پذیری شناختی، جزئی لازم و حیاتی در امر یادگیری بوده، هر گونه نقص در این زمینه ممکن است پیامدهای دیگری داشته باشد.

استدلال استقرایی چیست؟

علاوه براین؛ استدلال استقرایی یعنی مشاهدات محدود خود درباره موضوعی را تعمیم دهیم و قواعدی کلی و کاربردی نتیجه‌ بگیریم. هسته‌ اصلی در استدلال استقرایی، بررسی نتایج، پدیده‌ها، نظرات و مشاهدات و کنار هم گذاشتن آنها به منظور رسیدن به یک نتیجه‌گیری کلی است.

محققان سپس از یک نرم‌افزار مهم برای ارزیابی کیفیت خواب و رابطه میان آن با میزان اضطراب و عملکرد اجرایی مغزشان استفاده کردند.

نتیجه:

محققان می‌دانستند افراد مضطرب در میانسالی عملکرد مغزی درستی نخواهند داشت و معمولا دچار ضعف در عملکردهایی چون انعطاف‌پذیری شناختی و استدلال استقرایی خواهند شد. اما فقط یک راه وجود دارد که از زوال زودرس سلول‌های مغزی آن‌ها در میانسالی جلوگیری می‌کند! آن هم خواب سالم است.

آن‌ها دریافتند که خواب، رابطه میان اضطراب و استدلال استقرایی را به طور معنی‌داری تعدیل می‌کند. آن‌ها متوجه شدند در میان میانسالان و سالخوره‌هایی که اضطراب بالایی دارند، کسانی که خواب بهتر و سالم‌تری دارند، استدلال استقرایی آن‌ها به مراتب بهتر از افرادی است که خواب ضعیفی دارند.

البته محققان فاکتورهایی مانند سن، جنسیت و تحصیلات را در این موارد حذف کردند.

محققان در عین حال پی بردند که بازدهی خواب؛ رابطه میان اضطراب و انعطاف‌پذیری شناختی را به شدت استدلال استقرایی تعدیل نکرد.