تفاوت خلق تنگ و افسردگی در روزهای کرونایی
یک عضو هیات علمی دانشکده روانشناسی تاکید کرد علت افسردگی معمولا ناشناخته است، و گفت: افسردگی به عوامل متعدد روانشناختی، زیستی و مغزی وابسته است و افرادی که دچار خلق تنگ شده‌اند، اگر سابقه اختلالات روحی ندارند و صرفا از بحران‌های پاندمی رنج می‌برند، به درمان‌های تخصصی نیاز ندارند.
جی پلاس، مریم بختیاری عضو هیأت علمی دانشکده روانشناسی اظهار کرد: ترس از کرونا، ترس درستی است؛ چرا که این مسله یک پاندمی خطرناک بوده و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و توصیه ها، وسواس و یا اختلال روانی محسوب نمی شود چرا که ماهیت کنترل این ویروس احتیاط ورعایت بهداشت است.
وی با بیان اینکه کرونا درمان و یا واکسن مشخصی ندارد، تاکید کرد: این موضوع به میزان قابل توجهی ترس و دلهره در افراد ایجاد کرده است.
این روانشناس با اشاره به مستعد بودن روان برخی از افراد نسبت به اختلالاتی نظیر وسواس و یا افسردگی، گفت: علائم وسواس در این دسته از افراد زمانی که با بحران کرونا همزمان می‌شود، بیش از دیگران است به شکلی که نیاز به درمان‌های مداخله‌ای تخصصی تر دارند.
بختیاری توضیح داد: به طور مثال فردی که از منزل خارج شده و علیرغم اطمینان از پاکیزه بودن فضای خانه و یا افراد در منزل همچنان در حال گندزدایی و ضدعفونی سطوح مختلف است یا در خانه هم از دستکش و ماسک استفاده می‌کند؛ در حالی که فرد بیماری و دارای علامتی در منزل نیست زنگ هشداری برای ایجاد رفتارهای وسواس گونه دارد.
این روانشناسی بالینی تاکید کرد: در مواردی که برخی از افراد حتی پیش از بروز کرونا نیز پیش زمینه‌ها و یا زمینه‌هایی از اختلال افسردگی و یا وسواس داشته‌اند نیز باید همچنان درمان های دارویی و یا روان درمانی را ادامه دهند.
عضو هیأت علمی دانشگاه، ترس از ابتلا به بیماری و یا اضطراب از سلامت را یکی از بحران‌های روانی پاندمی‌ها دانست و توضیح داد: حوزه بهداشت کشور می‌تواند ضمن اطلاع رسانی به موقع در راستای آگاهی بخشی و افزایش سطح سواد سلامت جامعه اثر گذار باشد.
وی نسبت به ارائه پیام‌های متضاد از سوی مسئولان بهداشتی و درمانی به مردم هشدار داد و گفت: باید وحدت رویه‌ای در نحوه اطلاع رسانی از سوی دولت‌ها وجود داشته باشد تا بتوان توصیه‌های مختصر، مفید و معجز به مردم ارائه کرد.سیستم بهداشتی باید صراحت بیشتری در ارائه مطالب علمی را در دستور کار خود قرار دهد.
بختیاری درباره افسردگی در دوران کرونا نیز توضیح داد: مشکلاتی که در پی قرنطینه‌های کرونایی و اعمال محدودیت‌ها ایجاد می‌شود اصطلاحا مشکلات سازگاری می‌گویند؛ چراکه واکنشی است که در پی ایجاد مشکل و یا مسئله‌ای ایجاد می‌شود.
این روانشناس با بیان اینکه علل افسردگی معمولا ناشناخته است، تاکیدکرد: افسردگی به عوامل متعدد روانشناختی، زیستی و مغزی وابسته است. به طور کلی به نظر می‌رسد افرادی که در حال حاضر دچار خلق تنگ و غمگین هستند اگر سابقه اختلالات روحی و روانی نداشته باشند و دوره‌هایی از بیماری را تجربه نکرده‌اند و فقط بعد از پاندمی و بحران‌های آن رنج می‌برند با تیتر اختلال سازگاری، خلقی و یا اضطراب مواجه هستند که این موارد خیلی به درمان‌های تخصصی نیاز ندارد.
وی ادامه داد: چنانچه مجموعه‌ای از ناکامی‌ها به نشانه ها و علائم افسردگی مبدل شود، نیازمند مداخلات پزشکی است.
این روانشناس یادآور شد: بیشترین نکته‌ای که عموم مردم در دوران پاندمی کرونا با آن روبرو هستند، اختلال سازگاری یا خلق افسرده است؛ به این معنی که نسبت به یک تغییر سخت در زندگی واکنشی به یک مسئله و بحران از خود نشان می‌دهند.
وی تغییر دیدگاه و استفاده از پتانسیل‌هایی نظیر بهره مندی از فضای مجازی برای ارتباط با اطرافیان را یکی از راه‌های کاهش بار مشکلات خلقی دانست و ادامه داد: افراد می‌توانند مسائلی را وارد زندگی خود کنند که دچار خلق افسرده نشوند.
افسردگی در اولین فرصت باید درمان شود
بختیاری با بیان اینکه تجربه دوهفته‌ای تنگی خلق و غمگینی بدون علت در تعریف افسردگی می‌گنجد، تاکیدکرد: هر فردی که احساس افسردگی دارد یا نمی‌تواند فعالیت‌های گذشته و معمول را انجام دهد؛ به طوری که عملکرد وی در زندگی شخصی و حرفه‌ای مختل شده واین موضوع به تایید پزشک هم رسیده باید هرچه سریعتر مداخلات درمانی را انجام دهد.
وی ادامه داد: در سریعترین زمان مداخلات پزشکی برای درمان افراد دچار بیماری افسردگی و یا وسواس باید انجام شود؛ چرا که پاسخ به این درمانها اثربخش تر خواهد بود. وی استفاده از بستر فضای مجازی برای ارتباط با روانشناسان و روانپزشکان را راه حل مناسبی برای کاهش تردد در سطح شهر در دوران شیوع ویروس کووید ۱۹ ذکر کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تاکید کرد: خدمات منحصربه فردی در حوزه آنلاین وجود دارد و افراد می‌توانند این خدمات را در بالاترین سطح دریافت کنند.
وی گفت: با انجام برخی مولفه‌ها و تکنیک‌ها و با تشخیص و نظر پزشک می‌توان اختلال سازگاری را درمان کرد.
بختیاری با اشاره به اینکه یکی از بیشترین مشکلاتی که کودکان در بحران کرونا دچار آن شده اند مشکلات جسمی است، توضیح داد: ممکن است کودکان در ابعاد رشدی حوزه‌های مختلفی نظیر بعد شناختی، جسمی، عاطفی، هیجانی و اجتماعی دچار چالش‌هایی شوند؛ چرا که ماهیت قرنطینه و بحران کرونا می‌تواند مشکلاتی را در ابعاد مختلف شناختی ایجاد کند.
وی با بیان اینکه به دنبال تعطیل شدن مدارس و کاهش تعاملات کودکان با همسالانشان ممکن است کودکان در این زمینه با مشکلاتی روبرو شوند، توضیح داد:به دلیل محدود بودن تعامل در کلاس‌های آنلاین ممکن است در دراز مدت کودکان با مشکلاتی در ابعاد اجتماعی نیز روبرو شوند.
این روانشناس مشکلات خلقی کودکان در کلان شهرهای بزرگی نظیر تهران را با توجه به ماهیت زندگی‌های آپارتمان نشینی دوچندان دانست.
بختیاری گفت: بطور کلی کودکان در مواجه با رویدادهایی همانند تعطیلی مدارس و لغو برنامه‌ها و دوری از دوستان بیش از گذشته به حمایت‌های عاطفی نیز دارند؛ بنابراین باید والدین وقت بیشتری برای بازی، تعامل و گفت‌وگو با کودکان اختصاص دهند.
وی تاکید کرد: بزرگترها باید این واقعیت را که ممکن است کودکان به دلیل شرایط قرنطینه و ترس و استرس از بیماری، عصبی و نگران باشند را درک کنند و با کودکان همدلی داشته باشند.
این روانشناس پیروی و حفظ یک برنامه منظم روزانه را یکی دیگر از راهکارهای ایجاد احساس آرامش در کودکان ذکر کرد و گفت: حتما باید زمان‌هایی را دور از تکنولوژی با این رویکرد که اختصاص این زمان به چه میزان دارای اهمیت است، در نظر داشته باشید.
بختیاری مشارکت دادن کودکان در کارها را یکی دیگر از ابزارهای ایجاد احساس آرامش و امینیت خاطر در کودکان ذکر کرد و افزود: در شرایط که کودکان از زندگی عادی و روزمره خود به دور هستند سعی کنید شرایط با همدلی و حمایت سعی کنید تحمل شرایط را عادی تر کنید.
عضو هیأت علمی دانشگاه با اشاره به آشپزی و انجام بازی‌های خانوادگی،گفت: به طور کلی نوجوانان را محدود نکنید ولی در عین حال دسترسی بی وقفه به صفحات فضای مجازی و رسانه های اجتماعی هم ایده چندان خوبی به نظر نمی‌رسد؛ بنابراین سعی کنید ضمن تعامل بیشتر شرایط را مدیریت کنید.
دیدگاه تان را بنویسید