گیاهان مهاجمی که جنگل های هیرکانی را نابود می کنند

وی این مهاجمان را شامل گیاه پیچ کودزو، آروجیا، گل پیچک، سیدا، پیچ امین‌الدوله و تاجریزی زینتی معرفی کرد.

امینی که خود عضو هیات علمی باغ گیاه‌شناسی نوشهر است، گفت: این گونه‌ها غیربومی هستند و با توجه به شرایط آب و هوایی و رطوبت منطقه هیرکانی به سرعت تکثیر و رشد پیدا می‌کنند و به همین دلیل گونه‌های مهاجم گیاهی محسوب می‌شوند.

وی نسبت به احتمال خسارت ناشی از رشد و تکثیر سریع این گونه‌ها به جنگل‌های هیرگانی هشدار داد و افزود: در حال حاضر از نگاه محققان باغ گیاه‌شناسی نوشهر گونه پیچ کودزو خطرناک‌ترین در بین این ۶ گیاه محسوب می‌شود.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور گفت :‌ هم اکنون شاهد تهاجم وسیع کودزو در یکی از شهرک‌های شهرستان تنکابن هستیم که در صورت ورود به جنگل با خطر بزرگی مواجه خواهیم شد زیرا این پیچ به سرعت روی تنه درختان پوشش داده می‌شود و موجب خفگی درختان و تغییر بافت پوشش درختان پهن برگ هیرکانی می‌شود.

وی افزود : قدرت رشد اینگونه گیاهان مهاجم به قدری زیاد است که در صورت باقی ماندن تنها بخشی از آن پس از برداشت مکانیکی‌، به سرعت رشد میکند و به درختان آن منطقه آسیب می‌زند.

این مسئول بر ضرورت تبیین برنامه‌های محافظت از جنگل‌های هیرکانی تاکید کرد و گفت: ‌برای مقابله با این گیاهان مهاجم باید اعتبارات لازم برای این امر پیش‌بینی شود.

این محقق گیاه‌شناسی از مردم خواست در صورت مشاهد این گونه‌های مهاجم با سرعت در جهت ریشه‌کنی و یا حداقل کنترل آنها اقدام کنند و مراتب را نیز به اداره منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست اطلاع دهند.

امینی برداشت مکانیکی و سمپاشی را از راهکارهای مقابله با این گونه‌های مهاجم معرفی کرد و افزود: با برداشت مکانیکی و سمپاشی کنترل شده می‌توان این گونه‌های مهاجم غیر بومی را تا حدی کنترل کرد و از بین برد ولی در صورت پاکسازی و قطع این گونه‌های مهاجم باید از رها کردن آنان در زمین‌های بایر خودداری کرد چرا که احتمال رشد مجددشان بسیار زیاد است.

گیاه غیربومی پیچ کودزو که دارای حدود ۲۰ گونه است، بهار سال ۱۳۹۰ برای اولین بار در باغ گیاه‌شناسی نوشهر مشاهده شد. کودزو که یکی از گونه‌هایش بومی جنوب شرق آسیا، چین و ژاپن است، گیاهی خزان‌کننده، چندساله و دائمی و رونده با برگ‌های سبز تیره، مرکب است. این گیاه سه لوب مشخص، پهنک برگ، نسبتاً بزرگ، ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر طول و ۸ تا ۱۳ سانتی متر عرض دارد. گل‌های کوچک آن به رنگ بنفش تا ارغوانی است و در اواخر بهار و اوایل تابستان و در روزهای بلند، ظاهر می‌شود. میوه این گیاه به صورت نیام یا غلاف‌های کرکدار با چند دانه پهن و سخت است.

کودزو، خاک‌های لومی خوب زهکشی شده را ترجیح می‌دهد. ریشه‌های این گیاه دارای مواد ذخیره‌های زیادی است که بین ۳۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هر بوته بالغ وزن دارد. به دلیل وجود نشاسته خوراکی در ریشه‌ها و فیبر فراوان در ساقه‌های آن، سال‌ها است که به عنوان گیاه چندمنظوره در برخی مناطق دنیا به ویژه جنوب شرق آسیا کاشته می‌شود. این گیاه با ثبت رکورد رشد ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر در هر روز و بیش از ۳۰ متر در هر فصل به سرعت گسترش یافته و مشکلات زیادی را ایجاد کرده است.

بر اساس گزارش‌های رسمی، تاکنون ۲ هزار و ۴۰۰ گونه گیاهی در مازندران شناسایی شده است. تاکنون نزدیک به ۲ هزار گونه گیاهی متعلق به ۶۱۵ جنس و ۱۴۵ خانواده در مازندران در موزه خشک (هرباریوم) نوشهر جمع‌آوری شده است.

باغ گیاه‌شناسی شهرستان نوشهر زیر نظر موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور فعالیت می‌کند و دارای پنج عضو هیات علمی است.