با بهبودی مبتلایان به کرونا این سوال مکرر مطرح می شود که آیا این ویروس در بدن ماندگار خواهد بود؟ اگر این طوراست، برخی از علائم طولانی COVID-19 یا اینکه خطر انتقال عفونت به دیگران حتی پس از بهبودی چیست؟
چند مکان در بدن وجود دارد که کمتر به سیستم ایمنی بدن دسترسی پیدا می کنند و ریشه کن کردن همه عفونت های ویروسی درآنجا دشوار است. اینها شامل سیستم عصبی مرکزی، بیضه و چشم است. تصور می شود که مزیت تکاملی داشتن یک منطقه دارای امتیاز ایمنی بدن این است که از مکانی مانند مغز محافظت می کند، به عنوان مثال در برابر التهاب ناشی از آسیب دیدگی سیستم ایمنی بدن، باعث ایجاد عفونت می شود.
عفونت ویروسی نهفته هنگامی رخ می دهد که ویروس درون یک سلول آلوده وجود داشته باشد اما خفته است و چند برابر نمی شود. در یک ویروس نهفته، کل ژنوم ویروسی وجود دارد و در صورت ختم شدن نهفتگی و عفونت فعال می توان ویروس عفونی تولید کرد. ویروس نهفته ممکن است در ژنوم انسان – مانند مثال HIV – یا در هسته به عنوان یک قطعه DNA که خودش را تکثیر می کند، ادغام شود.
یک ویروس نهفته می تواند دوباره فعال شود و ویروس های عفونی ایجاد کند و این بیماری ممکن است ماه ها تا ده ها سال پس از عفونت اولیه رخ دهد. شاید بهترین نمونه این بیماری آبله مرغان باشد که اگرچه به نظر می رسد توسط سیستم ایمنی بدن از بین برود می تواند دوباره فعال شود و ده ها سال بعد باعث زونا شود.
چگونه ویروس به یک عفونت نهفته تبدیل می شود؟
ویروس های تبخال شایع ترین عفونت های ویروسی است که تأخیر ایجاد می کند.
این خانواده بزرگی از ویروس ها هستند که ماده ژنتیکی یا ژنوم آن توسط DNA (و نه RNA مانند coronavirus جدید) رمزگذاری می شود. ویروسهای تبخال نه تنها ویروسهای تبخال ۱ و ۲ – که باعث تبخال دهان و دستگاه تناسلی می شوند – بلکه آبله مرغان را نیز شامل می شود. سایر ویروس های تبخال مانند ویروس اپستین بار، علت مونونوکلئوز و سیتومگالوویروس که یک مشکل خاص در افراد کمبود ایمنی است، می توانند بعد از تاخیر ظاهر شوند.
ریترو ویروس یکی دیگر از خانواده های متداول ویروس ها هستند که تأخیر ایجاد می کنند اما مکانیسم دیگری نسبت به ویروسهای تبخال دارند. ریترو ویروس ها مانند HIV ، که باعث ایدز می شوند، می توانند نسخه ای از ژنوم خود را در DNA انسانی که بخشی از ژنوم انسان است، وارد کنند. ویروس در آنجا می تواند به صورت نامحدود در انسان آلوده وجود داشته باشد زیرا ژنوم ویروس هر بار که DNA تکثیر شود و یک سلول تقسیم شود، کپی می شود.
در ویروس هایی که باعث تأخیر در انسان می شوند ریشه کنی سیستم ایمنی بدن مشکل یا غیرممکن است. دلیل این امر آن است که در طول زمان تاخیر می توان تولید پروتئین ویروسی کمی در سلول آلوده داشته و باعث آلودگی سیستم ایمنی بدن می شود. خوشبختانه کروناویروس یک عفونت نهفته ایجاد نمی کند.
در یک مطالعه کوچک، کروناویروس جدید در یک چهارم از بیماران هنگام عفونت فعال و کمی کمتر از ۱۰٪ از بیمارانی که ظاهرا بهبود یافته اند، در مایع منی مشاهده شده است. در این مطالعه، RNA ویروسی همان چیزی بود که تشخیص داده شد، و هنوز مشخص نیست که آیا این RNA از ویروس هنوز هم عفونی است یا مرده در مایع منی است. و اگر زنده باشد که آیا ویروس می تواند از نظر جنسی منتقل شود. بنابراین بسیاری از سوالات مهم بدون جواب مانده است.
آیا علائم مداوم پس از COVID-19 می تواند به دلیل تداوم ویروسی باشد؟
بهبودی از COVID-19 در بسیاری از افراد به تأخیر افتاده یا ناقص است و علائمی از جمله سرفه، تنگی نفس و خستگی وجود دارد. بعید به نظر می رسد که این علائم مشروطه ناشی از تداوم ویروسی باشد زیرا این علائم از قسمت های دارای امتیاز ایمنی ناشی نمی شوند.
قسمت های دیگری که کورونا ویروس در آن تشخیص داده شده است شامل جفت، روده ها، خون و البته دستگاه تنفسی است. در زنانی که COVID-19 را در حین بارداری می گیرند، جفت در عروق خونی مادر که جفت را تأمین می کند، نقص ایجاد می کند. با این حال، اهمیت این موضوع در سلامت جنین هنوز مشخص نشده است.
کرونا ویروس جدید همچنین می تواند جنین را از طریق جفت آلوده کند. کرونا ویروس جدید نیز تا یک ماه یا بیشتر پس از عفونت در خون و حفره بینی و کام وجود دارد.
