به گفته رئیس سازمان محیط زیست تا آخر سال در مورد نود درصد تالاب‌ها با وزارت نیرو به تفاهم می‌رسیم و این وزارت خانه موظف می‌شود حق آبه این تالاب‌ها را بدهد.
به گزارش جی پلاس، عیسی کلانتری ضمن تاکید بر این که کمتر کشوری در جهان در خصوص کم آبی مشابه ایران است، گفت: «ما باید بپذیریم که کشور کم آبی هستیم و تمام برنامه‌های توسعه‌ای و آمایشی ما باید با محوریت همین موضوع باشد.»
وی با تاکید بر این که متوسط بارندگی ایران با ۸۰ میلیون جمعیت حدود ۲۰۰ میلی متر است، درحالی که پیش از این با ۳۵ میلیون جمعیت، این مقدار حدود ۲۵۰ میلی متر بوده است، اظهار داشت: «ما در خصوص مسئله آب با دو مشکل مواجه هستیم. مشکل اول این است که سیاستگذاران ما باور ندارند که ایران کشور کم آبی هست و پذیرش این موضوع برای شان سخت است.»
رئیس سازمان محیط زیست در خصوص مشکل دوم گفت: «دیگر این که هنوز به تصمیم نرسیده ایم که با کم آبی چه کنیم؟ ما باید با کم آبی بسازیم. انتخاب اجباری ماست و هیچ راه دیگری نداریم.»
کلانتری درباره راه‌هایی نظیر تولید آب برای تولیدکشاورزی از دریا اظهار داشت: «این کار برای آب شرب و صنعت توجیه دارد، ولی برای تولید کالای کشاورزی توجیهی ندارد. به عنوان مثال برای تولید هر کیلوگرم گندم به دو مترمکعب آب نیاز داریم و تولید این آب در لب ساحل نیم دلار است که برای دو مترمکعب می‌شود یک دلار در حالی که قیمت جهانی آن بیست سنت است؛ بنابراین تولید گندم بی هیچ هزینه دیگری فقط با همین قیمت آب به صرفه در نمی‌آید.»
کلانتری با اشاره به سابقه تمدن هفت هزار ساله ایرانی که حول آب و با ریشه بر آن شکل گرفته است، تصریح کرد: «تصمیم گیری بر اساس آب یک تصمیم عقلانی و انتخابی اجباری است، اما این که کجا مصرف شود به تصمیم حاکمان بستگی دارد و تصمیم گیرندگان روزگاری سخت و محدودیت‌های خودش را خواهد داشت و باید از آرزو‌های شان را عدول کنند مخصوصاً اگر می‌خواهند جمعیت اضافه شود.»
رئیس سازمان محیط زیست یکی از مشکلات مسئله آب را اختصاص آب برای مصارف زیست محیطی عنوان کرد و گفت: «ما قبلا به این دلیل که مازاد آب داشتیم، این کار را نمی‌کردیم. اما حالا در کم آبی باید سالانه بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد متر مکعب برای این قضیه آب اختصاص دهیم وگرنه باید با پیامد‌های آن مواجه شویم؛ که گرد. مثلا غبار دشت خوزستان و هامون از پیامد همین است.»
معاون رئیس جمهور با تاکید بر لزوم بازتوزیع آب، اظهار داشت: «مسئله کم آبی باعث مهاجرت شده است و این روند حتی احتمالا افزایش داشته باشد.»
کلانتری در خصوص فرسایش خاک در این چند دهه اخیر گفت: «سیاست‌های غلط بخشی نگر باعث از بین رفتن خاک شد. مثلا تعداد دام زیاد شد، مراتع و پوشش گیاهی از بین رفت. بعد از آن مراتع را شخم زدیم، تتمه پوشش گیاهی نابود شد و در نهایت بر کشت دوم اصرار کردیم، آیش از بین رفت و خاک نابود شود.»
وی افزود: «وقتی می‌گوییم ۱۶ تن در سال فرسایش خاک داریم، یعنی هفت دهم میلی متر از عمق خاک. این از نظر اکولوژیکی فاجعه است، چون چهل سال طول می‌کشد تا یک میلی متر خاک تشکیل شود و ما حاصل کار طبیعت را در مدت یک سال و نیم هدر می‌دهیم.»
رئیس سازمان محیط زیست با انتقاد از این که در برنامه‌ها و سیاستگذاری‌ها حقوق نسل‌های بعد رعایت نمی‌شود، گفت: «مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در سال ۹۳ به این مسئله اشاره داشتند و تاکید کردند که محیط زیست مال این دولت و آن دولت نیست بلکه برای نسل‌های بعدی است، اما متاسفانه برغم صحبت‌های ایشان در سیاستگذاری‌های بخشی، اثرات فرابخشی دیده نمی‌شود.»
معاون رئیس جمهور با اشاره به مفهوم توسعه پایدار، تصریح کرد: «ما الان داریم از حساب نسل بعد خرج می‌کنیم. متاسفانه مجلس یا با تصویب پیشنهاد‌های غلط دولت و یا با طرح‌های من در آوردی باعث می‌شود که نهاد‌های ذی ربط برای این که در کوتاه مدت باید پاسخگو باشند، ضوابط بلند مدت را زیرپا بگذارند. یکی از اصول توسعه پایدار حفظ حقوق نسل‌های بعدی است. با کمال تاسف در برنامه ریزی‌ها و سیاستگذاری‌ها ما به هیچ عنوان به این نسل عمل نمی‌کنیم.»
کلانتری با تاکید بر لزوم نظارت نهاد‌های بالا دستی مانند شورای نگهبان، اظهار داشت: «وقنی چنین تصمیماتی اخذ می‌شود، نهاد‌های بالادستی مانند شورای نگهبان باید وارد عمل شوند و این قبیل قوانین مصوب را به دلیل نادیده گرفتن توسعه پایدار و حقوق نسل‌ها رد کند و جلوی اجرای آن را بگیرد.»
رئیس سازمان محیط زیست افزود: «متاسفانه خطر هنوز از جانب مسئولین ما احساس نشده و هنوز به این نتیجه نرسیده اند که سیاست‌های گذشته نه تنها جواب نمی‌دهد بلکه باعث تخریب بالاست. اگر فشار برای خودکفایی هفتاد درصدی در برخی محصولات ادامه پیدا کند، فاجعه به بار می‌آید.»
رئیس سازمان محیط زیست در بخشی دیگر از صحبت‌های خود درباره برنامه این سازمان درباره احیای تالاب‌ها گفت: «احیای تالاب‌ها دستور مستقیم رئیس جمهور بوده و تاکنون در مورد چهل تالاب بزرگ کشور بر سر تعیین حق آبه با وزارت نیرو به تفاهم رسیده ایم.»
کلانتری از تشکیل شورای عالی تالاب‌ها از ابتدای امسال خبر داد و افزود: «تا آخر سال در مورد نود درصد تالاب‌ها با وزارت نیرو به تفاهم می‌رسیم و این وزارت خانه موظف می‌شود حق آبه این تالاب‌ها را بدهد. البته در خصوص تالاب گاوخونی و جازموریان به دلیل سد‌هایی که زده شده است هنوز مشکل داریم.»
وی با اشاره به مشکلات زیست محیطی ایجاد شده در خصوص رودخانه‌هایی که خشک می‌شدند و به مقصد نمی‌رسیدند، گفت: «وظیفه تقسیم آب بر عهده وزارت نیرو و وزیر است. طبق قانون در گام اول آب شرب و صنعت که حدود شش الی هفت درصد آب مصرفی کشور است باید به صورت صد در صد تامین شود، سپس مابقی آب فی السبیه باید تقسیم شود و نمی‌شود گفت، چون آب کم داریم، مثلا آب کشاورزی تامین شود، اما حق آبه رودخانه‌ها و سهم آب محیط زیست در نظر گرفته نشود، این خلاف قانون است.»
معاون رئیس جمهور درباره اقدامات صورت گرفته در مورد هامون گفت: «طی تفاهم پنج ساله با اتحادیه اروپا که از امسال آغاز شده است، این اتحادیه مبلغ ده میلیون یورو برای امسال داده اند تا معاش حاشیه هامون از آن جدا شود و به این دریاچه فشار وارد نشود.»
رئیس سازمان محیط زیست احیای دریاچه ارومیه را ناشی از دید استراتژیک و تصمیم بزرگ شخص رئیس جمهور دانست و تاکید کرد: «رئیس جمهور در خصوص دریاچه ارومیه تصمیم بزرگی گرفت. هزینه احیای این دریاچه یک تا یک و نیم میلیارد دلار بود، اما هزینه عدم احیای آن بیش هزار میلیارد دلار هزینه در بر داشت و به همین دلیل ما چاره‌ای جز احیای این دریاچه نداشتیم.»
وی با اشاره به نظرات برخی کارشناسان مبنی بر ممکن نبودن احیای دریاچه ارومیه گفت: «این نخستین پروژه احیا در جهان بود که به موفقیت رسید و این نتیجه برنامه ریزی‌های دقیق کارشناسان ایرانی با محوریت دانشگاه شریف بود.»
رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به پیامد‌های انسانی عدم احیای دریاچه ارومیه اظهار داشت: «اگر این احیا اتفاق نمی‌افتاد، آن منطقه باید تخلیه می‌شد و حدود دو میلیون نفر جابجا می‌شدند. این در حالی است که کل نفراتی که در هشت سال جنگ در مناطق جنگ زده جابجا شدند، هفتصدهزار نفر بود. علاوه بر این که جابجایی این دو میلیون نفر، حدود ده میلیون نفر را نیز تحت تاثیر قرار می‌داد.»
رئیس سازمان محیط زیست در خصوص اینکه امر احیای دریاچه ارومیه در چه مرحله‌ای است، گفت: «این دریاچه تثبیت شده و اکنون در مرحله احیاست. امسال تقریبا تمام کار اجرایی آن تمام شده است و یک سوم آب رودخانه زاب که به دجله می‌ریخت، برخواهد گشت و با این ۶۵۰ میلیون متر مکعب مصرف کشاورزی‌ای که در زمان سد سازی‌های غیر متعارف انجام شد، جبران می‌شود.»
کلانتری موضوع دیگر مورد تاکید رئیس جمهور را مسئله آلودگی هوا عنوان کرد و افزود: «مسئله آلودگی هوا یکی محور‌های دستور چهارگانه رئیس جمهور به سازمان محیط زیست است و این سازمان در این زمینه هم برنامه دارد.»
وی یکی از اقدامات صورت گرفته در این زمینه را اندازه گیری ازن سطح پایین ذکر و تصریح کرد: «این فاکتور که از عوامل مخفی، اما مهم و خطرناک آلودگی هواست، تا سه سال پیش اصلا در دستور اندازه گیری نبود. در حالی که برغم بی بو و بی رنگ بودن آن بسیار خطرناک است و ربطی هم به فصول سرد سال ندارد و مثلا امسال تابستان به دلیل همین فاکتور یازده روز ناسالم داشتیم.»
کلانتری فرهنگ نحوه مصرف مردم در کلانشهر‌ها را عاملی مهم در آلودگی هوا ارزیابی کرد و گفت: «اگر مردم می‌خواهند هوای سالم داشته باشند، در فصول سرد سال در مصرف گاز صرفه جویی کنند و در نظر داشته باشند که هوای سالم از دو درجه گرم‌تر بودن دمای خانه مهمتر است. همچنین از مردم خواهش می‌کنم تا الگوی مصرف خود را تغییر دهند. هشتاد درصد آلودگی هوای کلانشهر‌ها مربوط به مردم است و بیست درصد آن منشا تکنولوژیکی دارد.»
وی در خصوص دیگر اقدامات انچام شده در خصوص کنترل آلودگی هوای کلانشهر‌ها گفت: «در هیات دولت تصویب شد تا سال ۱۴۰۰ تمام پمپ بنزین‌ها به مجهز به فیلتر کهاب شوند. همچنین از سال ۹۸ تولید و واردات موتورسیکلت کاربراتور ممنوع شده است، زیرا در فصل سرد سال هر موتورسیکلت به اندازه ۸ ماشین بنزینی آلودگی تولید می‌کند. علاوه بر این در خصوص بنزین پیشرفت خوبی داشته ایم و بنزین با کیفیت یورو ۴ و یورو ۵ تولید می‌کنیم و از ابتدای امسال هم ابلاغ کرده ایم که دیگر خودروسازان ماشین‌هایی که یورو ۴ مصرف می‌کنند را تولید نکنند وگرنه شماره نمی‌شود. البته خودروسازان می‌خواستند در این زمینه مردم را به خاطر هزینه مالی که متحمل می‌شدند، گول بزنند که خوشبختانه جلویش گرفته شد.»
وی در خصوص ماشین‌های دیزلی هم گفت: «مشکل دیگر ما در زمینه آلودگی هوا ماشین‌های دیزلی هستند که هم کیفیت سوخت پایینی دارند و هم اسقاطی هستند. این کامیون‌ها و اتوبوس‌های دیزلی در فصل سرد سال باعث شصت درصد آلودگی هوا هستند. در این خصوص هم تصمیم بر این شد که در زمان اینورژن از ورود این ماشین‌ها به شهر‌ها جلوگیری شود. علاوه بر این به همت وزارت نفت کیفیت گازوئیل از ۷۰۰ppm به زیر ۱۰۰ppm رسیدیم که پیشرفت چشم گیری است و از وزارت نفت در این خصوص تشکر می‌کنم.»
رئیس سازمان محیط زیست به موضوع محیط بانان اشاره کرد و اظهار داشت: «تعداد محیط بانان سازمان محیط زیست ۵۰ درصد چیزی است که باید باشد. طبق قوانین بین المللی هر کشوری موظف است ۱۷ درصد از همه اقلیم هایش را به صورت حفاظت شده نگه دارد تا حقوق نسل‌های آینده رعایت شود و وظیفه حفاظت از این اراضی بر عهده محیط بانان است.»
وی افزود: «تا سه سال پیش محیط بانان با ۴۴۰ ساعت کار و دریافتی متوسط یک میلیون و چهارصد هزار تومان شرایط خوبی نداشتند، اما خوشبختانه الان وضعیت بهتر شده و متوسط دریافتی محیط بانان به چهار میلیون تومان رسیده است که از کارمندان غیر محیط بان سازمان محیط زیست بیشتر است.»
معاون رئیس جمهور با تاکید بر اهمیت زمین‌های حفاظت شده گفت: «این‌ها منبع ژنتیکی نسل‌های آینده هستند. حفاظت این منبع به عهده کلیه جامعه جهانی هست، زیرا که حتی هر میکروبی که امروز وجود دارد، ممکن است در آینده مفید باشد. محیط بانان باید این منبع ژنتیکی را حفظ کنند.»
کلانتری افزود: «از آنجا که سازمان به هفت هزار محیط بان نیاز دارد، اولین کاری که در خصوص محیط بانان کردیم این بوده است که تا ده سال آینده مجوز استخدام سالانه ۲۵۰ محیط بان را گرفته ایم. در گام دوم دستور داده ایم به غیر از محیط بانانی که در پست‌های مدیریتی حضور دارند، بقیه محیط بانان به پاسگاه‌ها برگردند.»
وی سومین اقدام سازمان در خصوص محیط بانان را اقدام حقوقی عنوان کرد و اظهار داشت: «اکنون محیط بانان مثل نیروی انتظامی و نیرو‌های مسلح هستند و مورد آموزش‌های مربوطه قرار می‌گیرند.»
کلانتری افزود: «خوشبختانه با آموزش‌هایی که به محیط بانان داده ایم، در دو سال گذشته هیچ محیط بانی جان خود را از دست نداده است و آمار کشته شدگان از شکارچیان غیر مجاز و قاچاقچیان نیز خیلی پایین آمده و فقط دو نفر جان خود را از دست داده اند.»
رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به سختی‌ها و مشکلاتی که بر سر تهیه امکانات لجستیکی محیط بانان هست، اظهار داشت: «بودجه سازمان محیط زیست، ۷۵۰ میلیارد تومان است، در حالی که سازمان صدا و سیما ۸۰۰۰ میلیارد تومان. برای سازمان محیط زیست با چنین بودجه‌ای سخت است که سالانه صد میلیارد تومان برای خرید تجهیزات محیط بانان هزینه کنیم، چون دیگر نمی‌توانستیم حقوق بدهیم. برای همین با بانک‌ها وارد مذاکره شدیم و بانک ملی دو سال است که به این سازمان برای خرید تجهیزات وام می‌دهد.»
کلانتری در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: «از حساسیت‌های مردم نسبت به محیط زیست متشکرم. در آتش سوزی‌های اخیر چند جان باخته داشتیم که مصوب شده ذیل ماده بیست قانون حوادث غیر مترقبه آن‌ها را تحت پوشش قرار دهیم. آرزوی ما این است که ۸۰ میلیون محیط بان داشته باشیم و هر ایرانی برای حفظ محیط زیست تلاش کنند، چون محیط زیست، برای همه هست و همه باید برای حفظ آن تلاش کنند، نه فقط سازمان محیط زیست. مردم می‌توانند با صرفه جویی و اصلاح الگوی مصرف به حفظ محیط زیست کمک کند. صدا و سیما نیز می‌تواند موضوع حفظ محیط زیست را آموزش دهد و در این زمینه ایفای نقش کند»
