عرضه ادکلنی شگفت انگیز با بوی فضا!

فضانوردانی که از جو زمین خارج شده‌اند می‌گویند که فضا بوی سوختگی خاصی مانند بوی باروت داشته و تا حدی هم قرار گرفتن در آن محیط احساس استشمام عرق نیشکر را در افراد به وجود می‌آورد. جالب است بدانیم که در سال ۲۰۰۸ آژانس فضایی آمریکا با استیون پیرس (Steven Pearce)، شیمی‌دان و مدیر عامل یک کمپانی سازنده ادکلن در مورد بازسازی بوی مورد نظر از فضای خارج از اتمسفر زمین مذاکراتی را انجام داده بود.

ناسا از ابتدا قصد داشت تا با شبیه‌سازی ماده‌ای که بوی فضا می‌دهد، تمرینات فضانوردان خود را بهبود بخشیده و علاوه بر تجهیزات گوناگونی که فضانوردان را در محیطی مشابه جاذبه صفر فضا قرار می‌دهند، داوطلبان را در معرض رایحه فضا هم قرار دهد.

با این وجود گفته شده که ناسا هیچ وقت از پیرس نخواست تا پروژه خود را تکمیل کند و به همین دلیل، ایده بازسازی بوی فضای خارج از جو زمین هیچ وقت به محصولی نهایی تبدیل نشد.

تجاری‌سازی بوی فضا

البته می‌توان گفت که خوشبختانه کمپانی نو پای Eau de Space که هیچ همکاری با ناسا نداشته، به تازگی اطلاعات مربوط به محصول اولیه تهیه شده توسط استیون پیرس را به دست آورده است. این کمپانی در صفحه وب‌سایت کیک استارتر خود که مخصوص جذب سرمایه و جلب‌توجه علاقه‌مندان به این محصول بوده، نوشته که با بستن دو قرارداد تجاری فرمول تهیه ادکلن بوی فضا از آرشیو مربوط به پروژه ابتدایی ناسا خارج شده و در اختیار این شرکت قرار گرفته تا بتوان آن را به محصولی برای استفاده عموم تبدیل کرد.

در وب‌سایت کیک استارتر، کمپانی‌هایی مانند Eau de Space با معرفی محصول خود از علاقه‌مندان مختلف در هر طبقه اجتماعی و سطح درآمدی درخواست می‌کنند که در صورت علاقه به محصول، مبلغی را برای جمع‌آوری سرمایه کلی عملی کردن ایده اهدا کنند. جالب است بدانیم که ایده ادکلن  بوی فضا  صد برابر بیشتر از حد انتظار در کیک استارتر سرمایه جذب کرده و گفته شده که تا زمان نوشتن این مقاله، بیش از ۶۹۱ هزار دلار برای ساخت این ادکلن جمع‌آوری شده است.

به علاوه مدیران کمپانی نوپای Eau de Space قصد دارند تا محصولات خود را در محیط‌های آموزشی و مدارس هم به فروش برسانند تا در فرآیند آموزش کودکان و نوجوانان، بتوان به علاقه‌مندان جوان نشان داد که بودن در فضا دقیقا چه حسی خواهد داشت. هم‌اکنون مدارس گوناگون هم می‌توانند در صفحه استارتاپ مورد نظر ثبت نام کرده و جزو اولین مراکز آموزشی باشند که بوی فضای خارج از جو زمین را در اختیار دانش آموزان خود قرار داده‌اند.

آیا محیط بدون هوای فضا بو دارد؟

هر کسی که دوران دبیرستان و تحصیلات اولیه را گذرانده باشد می‌داند که فضای خارج از اتمسفر سیاره خالی از هوا بوده و به غیر از تعداد فوق‌العاده کمی از اتم‌های هیدروژن که در این محیط معلق هستند، هیچ هوایی در فضا وجود ندارد. با این تفاسیر وقتی هوایی برای تنفس وجود نداشته باشد، چگونه می‌توان بوی فضا را استشمام کرد؟

به این ترتیب وقتی فضانوردان ناسا از بوی سوختگی خارج از گرانش سیاره صحبت می‌کنند، منظور آن‌ها چه می‌تواند باشد؟

در این رابطه باید بگوییم که خالی بودن خلا فضا از اتم‌های هوا به این معنا نیست که فضانوردان ناسا دروغ می‌گویند و استارتاپ Eau de Space هم قصد خالی کردن جیب علاقه‌مندان خوش‌خیال را ندارد.

نکته مهم در مورد بوی مورد نظر این بوده که تعداد محدود اتم‌های هیدروژن معلق در فضا از نوع هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه هستند و وقتی نان تست بیش از حد در تستر می‌ماند و یا وقتی که غذای شما می‌سوزد، چنین اتم‌هایی در هوا پخش می‌شوند تا بوی سوختگی مخصوصی را به وجود آورند. هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه در زغال سنگ و نفت هم وجود دارند و ستاره‌های در حال مرگ دلیل اصلی پخش شدن این اتم‌ها در فضا هستند.

تجربه فضانوردان ناسا

وقتی هم فضانوردان آژانس فضایی ناسا از  بوی فضا  و سوختگی شبیه به باروت آن صحبت می‌کنند، به این معنا نبوده که آن‌ها برای استشمام اتم‌های هیدروژن مورد نظر واقعا بینی خود را در معرض محیط فضا قرار داده‌اند؛ چنین کاری سریعا باعث مرگ افراد می‌شود!

در واقع وقتی این دانشمندان در راهپیمایی‌های فضایی، با لباس فضانوردی خود از داخل محیط تحت کنترل کپسول مانند ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) خارج می‌شوند، اتم‌های هیدروژن مورد نظر در روی لباس‌های آن‌ها قرار می‌گیرند. به هنگام بازگشت فضانوردان به داخل ISS اتم‌ها روی لباس باقی مانده‌اند و می‌توان بوی سوختگی فلزی آن‌ها را به هنگام مخلوط شدن اتم‌های هیدروکربن آروماتیک چند حلقه با اکسیژن هوای داخل ایستگاه فضایی به خوبی حس کرد.

البته دانشمندان توضیح دیگری هم برای سوختگی بوی فضا ارائه داده‌اند؛ این محققان می‌گویند که بازگشت فضانوردان به داخل کابین ISS باعث اکسیداسیون و به وجود آمدن اتم‌های اوزون می‌شود. البته این توضیح به اندازه اتم‌های ستاره‌های مرده شگفت‌انگیز به نظر نمی‌رسد، اما گفته شده که این اوزون‌ها بوی سیم سوخته می‌دهند.

به علاوه فضانوردان ناسا در راهپیمایی‌های خود برای ساعت‌ها باید داخل لباس مخصوص فضانوردی، بوی عرق خود را تحمل کنند و وقتی این افراد به داخل ایستگاه فضایی بازمی‌گردند، می‌توان انتظار داشت که بوی سوختگی و عرق بدن دانشمندان مورد نظر فضای عجیبی را در این آزمایشگاه معلق در فضا به وجود می‌آورد.

ایده‌ای جالب‌توجه

با این تفاسیر می‌توان گفت که محصول ادکلن بوی فضا در نوع خود شگفت‌انگیز بوده و علاوه بر فراهم کردن امکان تجربه احساس قرار گرفتن در فضا برای ما کاربران عادی، انتظار می‌رود که ایده Eau de Space بتواند تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان را ترغیب کند که در آینده فضانورد، دانشمند و مهندسانی شوند که به اهداف فضایی نسل بشر خدمت بزرگی می‌کنند.

گفته شده که Eau de Space قصد ندارد تا قبل از پایان کمپین جذب سرمایه خود در کیک استارتر نمونه‌ای از این محصول را برای آزمایش، به خبرنگاران یا علاقه‌مندان دیگر بدهد؛ بنابراین باید تا زمان تعیین شده توسط این شرکت صبر کرد، اما می‌توان حدس زد که ادکلن مورد نظر بوی همبرگر، رانندگان قهرمان مسابقات NASCAR و یا هر چیز دیگری که به تازگی در حال سوختن بوده را خواهد داشت!