یک کارشناس اقتصادی گفت: روند اخیر افزایش نرخ ارز روندی طبیعی بوده که با توجه به وضعیت کلی و واقعی اقتصاد کاملا توجیه پذیر است.
به گزارش جی پلاس، روند تدریجی افزایش نرخ ارز در هفته‌های گذشته آنقدر ادامه یافت تا امروز نرخ هر دلار امریکا به بیش از ۲۲ هزار تومان رسید. افزایش قیمت ارز یا درواقع کاهش ارزش پول ملی همواره یکی از زنگ خطرها برای امواج تورمی به حساب می‌آید. گرچه افزایش اخیر هنوز به بزرگی سال ۹۰ و ۹۶ نیست و نمی‌توان از افزایش چندبرابری آن سخن به میان آورد ولی با توجه به تداوم دو ساله نرخ رشد منفی اقتصادی و تورم بیش از ۲۵ درصدی در همین مدت، افزایش اخیر نیز می‌تواند به معیشت دهک های پایین درآمدی آسیب زده و بر هزینه‌های تولید بیافزاید.
محمدتقی فیاضی، کارشناس امور اقتصادی، در رابطه با روند افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر و تحولات آتی این بازار گفت: جالب است بدانید پیش‌بینی این موارد در بلندمدت به مراتب راحت‌تر از کوتاه مدت است. چرا که به هر حال با توجه به واقعیت کنونی کشور در بلند مدت طبیعی است که از ارزش پول ملی کشور کاسته شود.
او افزود: اما در کوتاه مدت به معنای بازه سه چهار ماهه دولت و بانک مرکزی توانایی کنترل بازار را دارند. درواقع هم اکنون نیز بازار توسط بانک مرکزی از طریق ابزارهای غیرقیمتی کنترل می‌شود. یعنی خرید و فروش اسکناس ارز محدودیت دارد، همین طور میزان ارزی که به مسافران تعلق می‌گیرد. در کنار این موارد در خود بازار فردوسی و سبزه میدان هم محدودیتهای گوناگونی اعمال می‌شود.البته انتظار می رود کنترل بازار به درو زا اجرای سیاست هایی نظیر پول پاشی و هدررفت منابع کشور صورت گیرد.
فیاضی تاکید کرد: هر چند محدودیت ها در خرید و فروش ارز تغییر ی نکرده اما قیمت ها روندی افزایشی را طی می کند؛ دلیل چیست؟ به نظر می رسد کرونا و تحریم دلایل اصلی بروز این اتفاق هستند چرا که صادرات ایران را به طور عمومی اعم از نفتی و غیر نفتی تحت تاثیر قرار داده اند. .
این کارشناس اقتصادی با اشاره به کاهش قیمت و میزان صادرات نفت و محدودیتهای تجارت با کشورهای دیگر تصریح کرد: این موارد بر عرضه ارز فشار دو چندانی وارد می‌کند. این میان نمی‌توان تقاضا را به این شکل کاهش داد چون به هر حال نیاز به واردات برخی از کالاها چون کالاهای اساسی و رفتن به مسافرتهای خاص امکان‌پذیر نیست. به همین خاطر است که در بلندمدت دولت امکان این را ندارد که بازار متوازن را نگه دارد.
فیاضی در رابطه با راههای مقابله با افزایش قیمت ارز گفت: قیمت ارز در شرایطی می‌تواند کاهش یابد که گشایش مهمی صورت بگیرد و منابع و درآمدهای ارزی کشور را دچار یک جهش کند. تنها در این صورت است که دولت می‌تواند مانند گذشته قیمتها را در تعادل نسبی نگه دارد. گرچه باید توجه داشت که در این وضعیت هم تکانه های ارزی رخ خواهد داد چنانکه در گذشته هم بارها مشاهده کردیم.
وی تاکید کرد: این گشایش می تواند عادی شدن وضعیت صادرات غیرنفتی بادش چرا که کرونا صادرات غیر نفتی ایران را تحت تاثیر قرار داده و تحریم صادرات نفتی ایران را متاثر کرده است.
وی درباره اظهارنظر رییس کل بانک مرکزی در مورد کمتر بودن ارزش ذاتی ارز نسبت به نرخ موجود در بازار توضیح داد: این گفته به نظر من عملی نیست. درواقع از نظر علمی نمی‌توان به این مساله پرداخت و بیان آن از جانب رییس کل بانک مرکزی چندان قشنگ نیست. بازار ارزش ذاتی هر کالایی را تعیین می‌کند و وقتی بازار واقعی نداریم عملا وضعیت شفافی نداریم.
فیاضی افزود: فراموش نکنیم پیش از تحریم‌ها هم بازار واقعی در کشور نداشتیم و دولت به شکل انحصاری آن را در دست داشت. به همین دلیل هم ما چند سال ثبات و پس از آن اغلب جهش‌های قیمتی را تجربه می‌کردیم زیرا دولت در روند عادی بازار اخلال می‌کرد و این دخالت تا جایی ادامه می‌یافت که دیگر منابع امکان کنترل وضعیت را نمی‌داد.
او درباره روند تدریجی افزایش قیمت ارز در هفته‌های گذشته خاطرنشان ساخت: با توجه به ابعاد اقتصاد ایران و شرایطی که در حال سپری کردن آن است روند اخیر کاملا معقول بود. درواقع از نظر من این نکته مثبت بود که قیمت ارز با شیب آرام افزایش یابد تا آنکه با جهش‌های چشمگیر مواجه شود. حال اگر این توفیق اجباری بود یا سیاست بانک مرکزی در هر صورت به سود اقتصاد کشور خواهد بود.
فیاضی در رابطه با بحث‌هایی که در مورد نرخ «واقعی» ارز صورت می‌گیرد تاکید کرد: برای تعیین نرخ واقعی باید بازار بدون محدودیت داشت به گونه‌ای که تقاضا به شکل آزاد امکان شکل گرفتن داشته باشد و دولت هم عرضه کننده انحصاری نباشد. در گذشته دولت با فروش نفت از یکسو هزینه‌های جاری خود را تامین می‌کرد و از سوی دیگر هم با وارد کردن ارز حاصله به بازار داخلی قیمتها را پایین نگه می‌داشت که منجر به پدیدآمدن یک رانت عجیب شده بود.
او تصریح کرد: به باور من میزان واقعی بودن نرخ ارز به میزان رقابتی و باز بودن بازار آن مربوط است. یعنی شرایطی که امکان تقابل عرضه و تقاضا در مقابل یکدیگر را بدهد و هر کس به هر دلیلی که نیاز داشت بتواند به ارز مورد نیاز خود به هر میزانی که می‌خواست دسترسی داشته باشد. چنین امکانی فعلا در ایران وجود ندارد.
