در اثر تورم یا التهاب برآمدگی های کوچک روی زبان سفیدی ایجاد می شود، که ممکن است یک قسمت و یا کل آن را در بربگیرد.
در این مقاله درباره دلایل سفید شدن زبان و درمان آن مطالبی فراهم کرده است.
سفید شدن زبان تحت چه شرایطی ایجاد می شود؟
شرایطی که می تواند سبب سفید شدن زبان شود عبارتند از:
ضعف در مسواک زدن و کشیدن نخ دندان، خشک شدن دهان، تنفس از طریق دهان، کمبود آب بدن، خوردن غذاهای نرم به مقدار زیاد، آسیب دیدن زبان مانند برخورد لبه های تیز دندان یا وسایل دندان پزشکی به روی زبان، تب، سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو و مصرف الکل
بعضی از بیماری ها نیز وجود دارند که منجر سفید شدن زبان یا ایجاد لکه های سفیدی در دهان و دندان می شوند. از جمله این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
لوکوپلاکیا (Leukoplakia)
این حالت باعث می شود که لکه های سفیدی در قسمت داخلی گونه ها، لثه ها و بعضا بر روی زبان ایجاد شود. در صورت سیگار کشیدن، جویدن تنباکو و یا مصرف بیش از اندازه الکل باید انتظار ایجاد لوکوپلاکیا را داشت. این لکه های سفید معمولاً بی ضرر هستند اما در موارد نادر، می توانند نشانه ابتلا به سرطان دهان باشند.
لیکن پلان دهانی (Oral lichen Planus)
در این شرایط، ضعف و مشکل در سیستم ایمنی بدن باعث ایجاد لکه های سفیدی در دهان و زبان می شود که همراه با سفیدی زبان، لثه ها هم ممکن است دچار درد شود. همچنین ایجاد زخم هایی در امتداد لایه داخلی دهان نیز از نشانه های آن است.
برفک دهانی (Oral thrush)
این عفونت دهانی توسط مخمر کاندیدا Candida yeast ایجاد می شود. ابتلا به دیابت، ضعف سیستم ایمنی ناشی از بیمارهایی مانند HIV یا ایدز، کمبود آهن یا ویتامین B و یا استفاده از پروتزهای دهانی احتمال ایجاد برفک دهان را بالا می برند.
سفلیس (Syphilis)
این عفونت مقاربتی نیز می تواند باعث ایجاد زخم هایی در دهان شده و اگر درمان نشود، تکه های سفیدی به نام لوکوپلاکی سیفلیتیک Syphilitic Leukoplakia می تواند بر روی زبان شکل بگیرد.
سایر شرایطی که باعث ایجاد سفیدی زبان می شوند عبارتند از:
زبان جغرافیایی یا از بین رفتن تکه های از پاپیلاهای زبان که شبیه جزایر موجود در نقشه هستند.
داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها که می توانند باعث عفونت مخمر در دهان شوند.
سرطان دهان یا زبان
درمان سفید شدن زبان
ممکن است سفید شدن زبان نیازی به درمان نداشته باشد و به خودی خود رفع شود. کشیدن یک مسواک نرم یا اسکرابر به روی زبان، می تواند این پوشش سفید را از بین ببرد. همچنین نوشیدن آب به بیرون راندن باکتری ها و بقایای مواد مانده کمک کند.
اما اگر سفیدی زبان به درمان نیاز داشته باشد، بستگی دارد که این سفیدی تحت چه شرایطی ایجاد شده است:
لوکوپلاکیا Leukoplakia: به درمان نیازی ندارد اما باید مرتب به پزشک مراجعه شده تا شرایط بدتر نشود. کم کردن مصرف الکل، سیگار و نجویدن تنباکو سبب پاک شدن این لکه های سفید خواهند شد.
لیکن پلان دهانی Oral lichen Planus: نیز نیازی به درمان ندارد اما اگر شرایط شدید باشد، پزشک ممکن است یک اسپری استروئیدی یا یک دهان شوی از قرص های استروئیدی حل شده در آب تجویز کند.
برفک دهانی Oral thrush: با داروهای ضد قارچ درمان می شود. این دارو به اشکال مختلفی نظیر ژل، مایع و یا قرص موجود است.
سفلیس Syphilis: سفلیس با یک دوز پنی سیلین معالجه می شود. این آنتی بیوتیک باکتری های ایجاد کننده سفلیس را از بین می برد اما اگر شخصی بیش از یک سال مبتلا به سفلیس باشد، ممکن است نیاز داشته باشد بیش از یک دوز آنتی بیوتیک مصرف کند.
اگر سفید شدن زبان تنها علامت است، لزوما نیازی به مراجعه به پزشک نیست. اما اگر این سفیدی در دو هفته از بین نرود، بهتر است نزد پزشک بروید و اگر علائمی نظیر احساس درد یا سوزش زبانی، زخم باز در دهان، ناراحتی و مشکل در هنگام بلع، جویدن و یا صحبت کردن، تب، کاهش وزن و با بثورات پوستی را داشتید، هر چه زودتر به مرکز درمانی مراجعه کنید.
نحوه جلوگیری از سفید شدن زبان
همیشه نمی توان از سفید شدن زبان جلوگیری کرد. با این وجود راهکارهایی وجود دارد که می تواند شانس ابتلا به این شرایط را کاهش دهد. رعایت بهداشت دهان و دندان مهم است. این موارد شامل:
- استفاده از یک مسواک نرم
- استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
- روزی دو بار مسواک زدن
- استفاده روزانه از دهان شوی حاوی فلوراید
- کشیدن نخ دندان حداقل یک بار در روز
از جمله نکات دیگری که برای جلوگیری از سفید شدن زبان باید رعایت کرد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای معاینه و تمیز کردن دندانها هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
- از مصرف دخانیات و الکل خودداری کنید.
- یک رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه و متنوع داشته باشید.
