راه حلی ساده برای درمان اختلالات خواب

دکتر "هادی عاتف"(Hady Atef)، پژوهشگر دانشگاه قاهره و از نویسندگان این پژوهش گفت: بسیاری از بیمارانی که جراحی بای‌پس قلب را پشت سر می‌گذارند، به مشکلات مربوط به خواب دچار می‌شوند. اگر این شرایط بیش از شش ماه پایدار بماند، شرایط قلب بدتر می‌شود و امکان دارد که بیمار به تکرار جراحی نیاز داشته باشد. بدین ترتیب، یافتن راهی برای بهبود خواب پس از جراحی بای‌پس قلب، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

پژوهش‌های پیشین که اثر ورزش را بر خواب چنین افرادی مورد بررسی قرار داده‌اند، موفق نشده‌اند تا پیامدهای آن را بر ظرفیت عملکردی که معمولا پس از جراحی کاهش می‌یابد، ارزیابی کنند.

پژوهشگران در این پروژه، اثر ورزش را هم بر خواب و هم بر ظرفیت عملکردی مورد بررسی قرار دادند. آنها ۸۰ بیمار بین ۴۵ تا ۶۵ سال را که از اختلال خواب پس از جراحی رنج می‌بردند و ظرفیت عملکردی آنها نیز کاهش یافته بود، ارزیابی کردند.

پژوهشگران سه مرحله بررسی را انجام دادند. در نخستین مرحله، یک آزمایش شش دقیقه‌ای قدم زدن از داوطلبان گرفته شد که طی آن، داوطلبان باید شش دقیقه روی یک سطح صاف راه می‌رفتند تا مسافتی که در این زمان طی می‌کنند، اندازه‌گیری شود.

شرکت‌کنندگان طی مرحله دوم، به یک پرسش‌نامه موسوم به "PSQI" پاسخ دادند که در مورد اختلالات خواب است.

در مرحله سوم، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا ساعت مخصوصی را به مدت ۹۶ ساعت به مچ ببندند تا استراحت و فعالیت آنها بررسی شود. بسیاری از شرکت‌کنندگان، با وجود بیدار ماندن طی روز، مشکل بی‌خوابی شبانه داشتند. ساعت طی زمان مقرر، همه این مشکلات را ثبت کرد.

بیماران به صورت تصادفی به دو گروه ورزشی تقسیم شدند. یک گروه، به ورزش ایروبیک و گروه دیگر به ترکیبی از ایروبیک و ورزش مقاومتی پرداختند. هر دو گروه طی یک دوره ۱۰ هفته‌ای به ورزش کردن پرداختند.

شرکت‌کنندگان پس از ۱۰ هفته، دوباره مورد ارزیابی قرار گرفتند، قدم زدن شش دقیقه‌ای را انجام دادند، پرسشنامه را دوباره پاسخ دادند و ساعت مخصوص را طی ۹۶ ساعت استفاده کردند. پژوهشگران، نتایج به دست آمده از این بررسی را با نتایج بررسی پیشین مقایسه کردند. آنها دریافتند که وضعیت خواب و ظرفیت عملکردی هر دو گروه طی ۱۰ هفته بهبود یافته است اما این بهبودی در گروه نخست، بیش از گروه دوم مشاهده شد.

پژوهش‌های پیشین در مورد اختلالات خواب، یا با استفاده از پرسش‌نامه PSQI و یا با استفاده از ساعت انجام شده بودند. نقطه قوت این پژوهش، به کارگیری هر دو روش ارزیابی است تا تصویر کاملی از اختلالات خواب ارائه شود. این ارزیابی‌های کامل نشان داد که ورزش می‌تواند به بیماران کمک کند تا ساده‌تر به خواب بروند و عمیق‌تر و طولانی‌تر بخوابند.

عاتف ادامه داد: پیشنهاد ما به بیمارانی که جراحی بای‌پس قلب را انجام داده‌اند و از اختلال خواب و ضعف عملکردی رنج می‌برند، این است که فقط ورزش ایروبیک را انجام دهند. ما باور داریم که ورزش استقامتی، فشار زیادی را برای این بیماران به همراه دارد و می‌تواند به انتشار هورمون استرس در بدن منجر شود که بر خواب، اثر منفی دارد.

وی افزود: بهتر است که این بیماران، فعالیت‌های ورزشی سبک و بدون فشار مانند قدم زدن، دوچرخه‌سواری یا شنا را انتخاب کنند و بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه هنگام صبحگاه به انجام دادن آنها بپردازند. پژوهش ما نشان می‌دهد که انجام دادن این فعالیت‌ها، به آزاد شدن هورمون "ملاتونین"(Melatonin) می‌انجامد و به داشتن خواب خوب شبانه کمک می‌کند.