کشف یک هسته سیاره عریان توسط دانشمندان!

کشف اولین هسته سیاره

گفته شده که این جرم آسمانی عجیب و غریب در منطقه «صحرای نپتونی» (Neptunian Desert) اطراف ستاره میزبانش قرار گرفته است. این نوع مناطق نزدیک ستاره‌ها معمولا خالی از سیاره‌های بزرگ، با ابعادی در حد سیاره نپتون یا بزرگ‌تر هستند؛ اما کشف اخیر نشان داده که خالی بودن منطقه مورد نظر همیشه درست نیست. محققان حدس می‌زنند که هسته سیاره‌ای مورد نظر یا فرآیند تبدیل شدن به یک غول گازی را کامل طی نکرده و یا به دلیلی از جمله طوفان‌های ستاره‌ای، اتمسفر و تمامی لایه‌های بالایی آن از بین رفته‌اند.

همان‌طور که اشاره شد، تمامی اجرام آسمانی بزرگ از جمله زمین که در حد سیاره هستند، در داخل خود هسته‌ای عظیم و فشرده دارند، اما متاسفانه بررسی مستقیم این بخش از سیاره‌ها به دلیل محدودیت‌های مختلف امکان‌پذیر نیست. با این حال کشف اخیر چنین امکانی را فراهم خواهد کرد. تا پیش از این سابقه نداشته که یک  هسته سیاره  به صورت عریان رویت شود و بررسی‌ها نشان داده که این هسته ابعادی چند برابر سیاره نپتون منظومه شمسی دارد.

مشاهدات دانشمندان وارویک ثابت کرده که جرم آسمانی مورد نظر با نام “TOI 849 b”، به دور ستاره‌ای بسیار شبیه به خورشید، در فاصله ۷۳۰ سال نوری از ما گردش می‌کند. فاصله TOI 849 b هم آن‌قدر از ستاره میزبانش کم بوده که هر سال آن تنها ۱۸ ساعت طول می‌کشد. دمای سطح این هسته سیاره‌ای در حدود ۱۵۰۰ درجه سلسیوس اندازه‌گیری شده است.

روش ترانزیت

محققان وارویک به کمک تکنیک ترانزیت (transit) و با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری شده توسط ماهواره تس (TESS) آژانس فضایی ناسا جرم آسمانی مورد نظر را کشف کرده‌اند؛ ترانزیت یکی از روش‌های پرکاربرد برای کشف سیاره‌های خارج از منظومه شمسی بوده که در آن، دانشمندان با بررسی نور دریافتی از یک ستاره و آنالیز تغییرات نوری، این مسئله را مشخص می‌کنند که آیا تغییرات دیده شده مربوط به عبور یک سیاره از جلوی ستاره مورد نظر هستند یا خیر؛ در مورد TOI 849 b هم این تکنیک دوره گردش هسته سیاره و همچنین فاصله آن از ستاره میزبان و ابعادش را مشخص کرده است.

البته بر اساس اطلاعات موجود، پس از تایید وجود هسته سیاره‌ای مورد نظر توسط ماهواره تس، ۱۰ تلسکوپ مجهز و پیشرفته رصدخانه پارانال (Paranal Observatory) در شیلی، اطلاعات دقیق‌تری را در مورد TOI 849 b جمع‌آوری کردند. همین اطلاعات که همگی مبتنی بر تکنیک ترانیت هستند، مشخص کردند که ابعاد هسته رویت شده ۲ تا ۳ برابر از نپتون بزرگ‌تر بوده و چگالی آن فوق‌العاده زیاد است.

گفته شده که این جرم آسمانی یکی از فشرده‌ترین سیاره‌های کشف شده تا به امروز به شمار می‌رود؛ اما نکته جالب‌توجه در مورد رسیدن به این نتیجه که TOI 849 b یک هسته سیاره‌ای بوده، به همین ابعاد عظیم مربوط می‌شود. دانشمندان می‌گویند که با چنین ابعادی یک جرم آسمانی باید مقادیر فوق‌العاده زیادی هیدروژن و گازهای دیگر را در اطراف خود جمع کند و به غولی گازی همانند مشتری تبدیل شود. با این حال نبود هیچ نشانه‌ای از اتمسفر و گازهای لایه‌ای دور TOI 849 b ثابت کرد که این جرم عجیب و غریب باید یک هسته سیاره باشد.