ابداع روش نوین تسریع در بهبود زخم توسط دانشمند ایرانی

سلول‌های بنیادی ابزار قدرتمندی هستند که می‌توانند روزی راه‌های جدیدی را برای توسعه در داروهای ترمیمی نوین به روی دانشمندان بگشایند.

اکنون یک مطالعه جدید نشان داده است که می‌توان نوع خاصی از سلول‌های بنیادی را با استفاده از میکروسوزن‌های حل شونده به بافت‌های آسیب دیده ارسال کرد تا زخم‌ها سریع‌تر بهبود یابند.

سلول‌های بنیادی مزانشیمی(MSC) وظیفه پر کردن مجدد سلول‌های استخوانی، غضروفی، ماهیچه‌ای و چربی بدن را بر عهده دارند. اما اخیراً دانشمندان دریافتند که سلول‌های بنیادی مزانشیمی پتانسیل زیادی برای بهبودی طیف وسیعی از بافت‌های اسیب دیده دارند. در صورت آسیب دیدن بافت‌های آسیب دیده، سلول‌های بنیادی مزانشیمی باعث تقویت تشکیل رگ‌های خونی جدید، کاهش التهاب و زنده نگه داشتن سلول‌ها می‌شوند. اما مشکلاتی در این باره وجود دارد. برای مثال تزریق سلول‌های بنیادی مزانشیمی به طور مستقیم درون سلول‌های طبیعی با سوزن معمولی، می‌تواند باعث آسیب بیشتر و زخم شدن بافت شود علاوه بر آن مقادیر زیادی سلول برای انجام این کار لازم است.

بنابراین طی مطالعه جدید محققان تلاش کردند تا روشی کم تهاجمی و مؤثرتر برای تزریق سلول‌های بنیادی مزانشیمی درون سلولها پیدا کنند. محققان قصد داشتند تا راهی برای سالم نگه داشتن سلول‌های بنیادی مزانشیمی پیدا کنند تا این سلول‌ها بتوانند در آنجا بمانند و مدت بیشتری کار کنند.

برای این کار محققان تلاش کردند تا محیطی را که این سلول‌ها(سلول‌های بنیادی مزانشیمی) به طور طبیعی در آنجا زندگی می‌کنند را مجددا بازسازی کنند.

آنها با استفاده از یک ماتریس از الیاف ژلاتین این کار را انجام دادند زیرا این کار به سلول‌های بنیادی مزانشیمی(MSC) اجازه می‌دهد تا مواد معدنی را نگه داشته، مواد مغذی را جذب کرده و شروع به ترمیم بافت‌های آسیب دیده کنند.

مرحله بعدی انتقال سلول‌های بنیادی به داخل بافت‌ها بود و میکروسوزن‌ها نیز برای این قسمت کارآمد بودند. همان طور که از نامشان پیداست، میکروسوزن‌ها به حدی ریز هستند که می‌توانند بدون درد به پوست یا بافت نفوذ کنند. آنها معمولاً به صورت هزارتایی بر روی یک پچ قرار می‌گیرند و دارو را به بدن ارسال می‌کنند. با گذشت زمان داروهای انتقال یافته به بدن توسط میکروسوزن‌ها، در پوست به آرامی آزاد و حل می‌شود.

در این حالت محققان میکروسوزن‌های تولید شده از ماتریس ژلاتین را که سلول‌های بنیادی مزانشیمی بر روی آنها بودند را ایجاد کردند. سپس این میکروسوزن‌ها در یک پوسته ساخته شده از یک ماده بیولوژیکی سفت‌تر به نام "پی ال جی ای"(PLGA) قرار گرفتند. پس از اینکه آنها بر روی یک بافت آسیب دیده قرار گرفتند، ابتدا پی‌ ال‌ جی‌ ای حل شد و سپس میکروسوزن‌ها مواد را به داخل بافت ارسال کردند.

در آزمایشات محققان دریافتند ۹۰ درصد از سلول‌های بنیادی مزانشیمی ۲۴ ساعت بعد از تزریق به بافت طبیعی زنده بودند و فعالیت داشتند.

محققان در گام بعد آزمایشاتی را بر روی بخش کوچکی از پوست موش‌ها انجام دادند. میکروسوزن‌های پوشیده شده با پی ال جی ای با استفاده از چسب زخم‌های ساده قدیمی بر روی زخم قرار داده شدند. محققان نام این سیستم را "میکروسوزن‌های ذخیره‌ای هیبریدی جداشدنی"(d-HMND) نهادند.

در گام بعدی پژوهشگران با اندازه‌گیری تعدادی از نشانگرهای مختلف مشاهده کردند که این روش باعث تسریع در روند انقباض/کوچک شدن زخم، رشد مجدد پوست و مو، کاهش التهاب و بازسازی بافت و تشکیل رگ‌های خونی جدید می‌شود و این درمان بهتر از تزریق سلول‌های بنیادی مزانشیمی به طور مستقیم به زخم یا استفاده از میکروسوزن‌های فاقد سلول‌های بنیادی مزانشیمی بود.

علی خادم حسینی یکی از پژوهشگران این مطالعه گفت: در پژوهش‌های آینده، "میکروسوزن‌های ذخیره‌ای هیبریدی جداشدنی" می‌توانند اندکی قبل از استفاده در آزمایشگاه‌های کلینیکی ساخته شوند تا از آنها برای درمان آسیب‌های پوستی استفاده شود. البته می‌توان از آنها برای درمان طیف وسیعی از دیگر اختلالات از جمله ملانوما و سایر اختلالات پوستی نیز استفاده کرد.

ملانوما(Melanoma) به تومور با منشا سلول‌های ملانین‌دار گویند. این تومور بدخیم اصولاً یک تومور پوستی است. این نوع سرطان به سرعت می‌تواند در بدن گسترش پیدا کند.

یافته‌های این مطالعه در مجله "Advanced Functional Materials" منتشر شد.