رکوردهای صعودی پی در پی شاخص بورس، حمایت تمام قد دولت از بازار سرمایه و کاهش جذابیت بازارهای موازی در کنار هم قرار گرفته تا استقبال عامه مردم از بازار سرمایه روز به روز بیشتر شود. در این شرایط کم تر کسی است که بانگ گسترش و سودآوری بورس را نشنیده و برنامه‌ای برای ورود به این بازار نداشته باشد. این درحالی است که بسیاری از علاقه مندان هنوز با الفبای بورس آشنا نیستند و حتی مطلع نیستند نخستین قدم چیست.
به گزارش جی پلاس؛ شاخص کل بورس که معاملات سال گذشته بورس را از ارتفاع ۱۷۸ هزار و ۶۵۹ واحد آغاز کرد، با ۳۳۴هزار و ۲۴۱واحد رشد، معادل ۱۸۷ درصد افزایش را به ثبت رساند و به ارتفاع ۵۱۲هزار و ۹۰۱واحد رسید. روند صعودی شاخص در سال جدید نیز ادامه یافت و شاهد ورود شاخص بورس به کانال ۸۰۰ هزار واحد بودیم. روند صعود شاخص در برخی روزها واقعا چشم گیر بود. به طور مثال چهارشنبه هفته جاری شاخص کل ۳۱ هزار واحد صعود کرد تا رکورد خود را بشکند.
زمانی که این آمار در کنار عزم جزم دولت برای توسعه و گسترش بازار سرمایه قرار می گیرد و از طرف دیگر در شرایطی که مردم در شرایطی قرار دارند که نمی‌دانند با سرمایه های خرد و بعضا کلان خود چه کنند تا ضمن حفظ سرمایه، بتوانند سود کسب کنند، طبیعی است که بازار سرمایه روز به روز بیشتر شاهد ورود سهام‌داران باشد.
می‌توان به جرات گفت تب و تابی که امروز بین مردم برای ورود به بورس افتاده، بی سابقه است و حتی افرادی که کم ترین دانش و تخصصی در این حوزه دارند، مصرانه در پی اخذ کد بورسی هستند. اما عدم داشتن تخصص مردم، موضوعی است که یکی از چالش‌های این حوزه به شمار می‌رود و همواره نقدهایی درمورد عدم اطلاع رسانی کافی و آموزش افراد به سازمان بورس وارد است.
در این روزها حتی مسئولان هم بارها تاکید کرده اند که اگر فردی دانش کافی برای خرید و فروش سهم ندارد، به صورت غیرمستقیم وارد این بازار شده و سرمایه خود را به صندوق های سرمایه گذاری یا سبدگردان ها بسپارد. هرچند به نظر نمی رسد این تاکیدات تاثیری در نحوه تصمیم گیری مردم داشته باشد و باید گفت اعتماد و شناخت مردم نسبت به صندوق های سرمایه گذاری بسیار کم است.
اما از مهم ترین توصیه ها برای افراد جدیدالورودی که از تخصص کافی برخوردار نیستند این است که از سرمایه گذاری در بازار سرمایه با پول وام یا قرض خودداری کنند و با سرمایه کم وارد بازار شوند، هیجانی تصمیم نگیرند و نگاهی بلند مدت به بورس داشته باشند.
تشریح الفبای ورود به بازار سرمایه
در این میان اما هنوز بسیاری از علاقه مندان نمی دانند نخستین قدم ورود به بازار سرمایه چیست و یا بعد از ورود به این بازار و اخذ کد بورسی چه باید بکنند. در این راستا یک کارشناس بازار سرمایه ضمن تشریح الفبای ورود به بورس، توصیه هایی را برای جدیدالورودها به این بازار ارائه کرد.
احمد جواهری با بیان اینکه هر فردی که قصد دارد کد بورسی دریافت کند و معاملات آنلاین انجام دهد، باید دو اقدام مراجعه به کارگزاری و ثبت نام در سجام (سامانه جامع اطلاعات مشترین) را انجام دهد، افزود: به طور کلی ۱۰۷ کارگزاری مجوزدار در کشور وجود دارد و هر فردی که قصد گرفتن کد بورسی دارد باید به یکی از این کارگزاری ها مراجعه و فرم های مختلف از جمله فرم های مشتریان حقیقی، دستیابی به سامانه معاملات آنلاین و... را پر کند و تحویل کارگزاری دهد تا کارگزاری به فرد دسترسی به سامانه آنلاین معاملات به کارگزاری را بدهد. البته فرم های مذکور در وب سایت اکثر کارگزاری ها موجود است و در دسترس متقاضیان قرار دارد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر فرد برای اخذ کد بورسی باید احراز هویت شود. برخی کارگزاری ها این خدمت را مشتریان خود ارائه می دهند و برخی دیگر ارائه نمی دهند. چنانچه کارگزاری عملیات احراز هویت را برای متقاضی انجام نداد، فرد باید به دفاتر منتخب پیشخوان دولت مراجعه کند. افراد باید توجه داشته باشند که فرایند احراز هویت یک بار انجام می شود و چنانچه فرد بعد از مدتی قصد داشته باشد کارگزاری خود را تغییر دهد، نیاز به احراز هویت دوباره ندارد.
تفاوت کارگزاری های بورسی با یکدیگر چیست؟
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به این سوال که تفاوت کارگزاری ها با یکدیگر چیست، پاسخ داد: اصلی ترین خدمت که همان خدمات معاملات آنلاین است، تقریبا توسط همه کارگزاری ها ارائه می شود و سایر خدمات کارگزاری ها با یکدیگر متفاوت است. برای مثال برخی کارگزاری ها خدمات عرضه و پذیرش، خدمات مربوط به بورس کالا و بورس انرژی دارند، برخی کارگزاری ها با مشتریان خود قرارداد خرید اعتباری امضا می کنند و یا مجوز مشاوره دارند. اطلاعات کارگزاری ها و خدماتی که ارائه می‌دهند در دسترس همه قرار دارد.
جواهری ادامه داد: کارگزاری‌های بزرگ‌تر مشتری، مراجعه کننده، دفتر و نیروهای بیشتری دارند اما ممکن است سامانه معاملاتی آن‌ها نسبت به کارگزاری‌های کوچک‌تر بیشتر دچار اختلال شود. کارگزاری‌های بزرگ نیروهای پاسخ دهنده بیشتری دارند اما اگر قرار باشد به هر علتی تماس های سهام داران با کارگزاری‌ها بیشتر شود، ممکن است مردم دسترسی کم‌تری به کارگزاری داشته باشند، زیرا ممکن است یک کارگزاری پنج نیرو و هزار مشتری داشته باشد اما کارگزاری بزرگ‌تر با ۲۰ نیرو باید به ۵۰ هزار مشتری پاسخ بدهد.
روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه
وی در ادامه با بیان اینکه متقاضیان ورود به بورس می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کنند، توضیح داد: مفهوم سرمایه‌گذاری مستقیم این است که فرد به طور مستقیم و شخصا اقدام به خرید و فروش سهام، اوراق مشارکت و... کند. در این نوع سرمایه‌گذاری هیچ واسطه‌ای وجود ندارد اما این روش فقط برای افراد حرفه‌ای و آشنا به بازار سرمایه توصیه می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم برای افرادی است که تخصص، تجربه و وقت کافی ندارند، اظهار کرد: این افراد می‌توانند از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردانی اقدام کنند. عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری به این صورت است که فرد به کد بورسی نیاز ندارد و فقط یونیت‌های (واحدهای سرمایه گذاری) صندوق را خریداری می‌کند. در نتیجه متوجه نمی‌شود چه سهمی برایش خرید یا فروش شده است. فقط از میزان سود و ضرر و اطلاعات کلی باخبر می‌شود.
به گفته وی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دو نوع غیرقابل معامله و قابل معامله تقسیم می‌شوند که صندوق‌های قابل معامله ETFها هستند که برای معامله آن‌ها کد بورسی نیاز است. صندوق‌های غیرقابل معامله عموما بر اساس صدور و ابطال هستند.
جواهری افزود: اکثر سبدگردان‌ها مبالغ کم‌تر از ۱۰۰ میلیون تومان را نمی‌پذیرند. سبدگردان‌ها درصدی کار می‌کنند و ابتدا با متقاضی درمورد میزان درصدی که سهم سبدگردان می‌شود، توافق می‌کنند. در این روش هم فرد متوجه نمی‌شود چه سهمی خرید و فروش شده است.
توصیه به افراد جدیدالورود به بازار سرمایه
وی در ادامه به جدیدالورودهای بازار سرمایه توصیه کرد: برای ورود به بازار سرمایه به هیچ عنوان اقدام به فروش مسکن و خودروی خود نکنند، از سایر افراد پولی به عنوان قرض یا وام بانکی نگیرند. بازار سرمایه در تمام دنیا، ریسک‌های خاص خود را دارد. به افراد جدیدالورود به بازار بورس اکیدا توصیه می‌شود شخصا نسبت به خرید و فروش سهام اقدام نکنند و برای سرمایه‌گذاری، از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سبدگردان تحت مجوز و معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام کنند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: این نکته مهم را نیز مد نظر داشته باشند که حتی حرفه‌ای‌ترین معامله‌گران جهان نیز همواره در برخی از معاملات خود زیان کرده‌اند. بنابراین انتظار سوددهی همیشگی سهام بازار، غیرمنطقی است و محقق نخواهد شد. هر فرد سرمایه‌گذار باید بداند که در هر معامله‌ای احتمال زیان نیز وجود دارد.
