در بخشی از تفسیر دعای یا من ارجوه آمده است: این ماه، ماه منت گذاشتن، نرم گرفتن، آرام بودن، چشم پوشی کردن،گذشتن، بخشیدن خروار به دینار، بخشیدن کوه به کاه است.
به گزارش جی پلاس، هفتمین ماه از سال هجری قمری «رجب» نام دارد که نباید فضیلت آن را به فراموشی سپرد زیرا در میان ماههای دوازده گانه تنها و بدون ائتلاف با ماههای دیگر از حرمت و قداست برخوردار است، در واقع چهار ماه در قرآن کریم با تعبیر «حرام» یعنی برخوردار از حرمت یاد شده است که یکی از آنها ماه رجب است و در آن قتال و کشتار حرام است.
بیشتر بخوانید:
ماه رجب چه ماهی است؟/برای بهره برداری بیشتر از ماه رجب چه باید کرد؟
در باب فضیلت ماه رجب بسیار سخن گفته شده و احادیث و روایات زیادی در این باره به دست ما رسیده است. روزه گرفتن در این ماه مستحب و ثواب ویژه دارد برای هر کدام از روزها و شب های این ماه نیز اعمال مخصوصی ذکر شده است.
اما یکی از اعمال مستحبی که ماه رجب المرجب ذکر شده دعای مخصوص این ماه یعنی «یا من ارجوه لکل خیر و آمن سخطه عند کل شر، یا من یعطی الکثیر بالقلیل، یا من یعطی من سئله ...» برگرفته از روایتی از امام صادق علیه السلام است که شخصی به خدمت ایشان رسید و عرض کرد: برای ماه رجب به من دعایی یاد بدهید که خداوند متعال مرا به آن نفع ببخشد. امام فرمودند: این دعا را «یا من ارجوه لکل خیر» هر روز از ماه رجب بعد از نمازهای یومیه بخوان.
درباره این دعا نیز شرح و تفاسیر مختلفی توسط علما و مفسران نوشته شده است که در ادامه شرح کوتاه حجت الاسلام سید محمد انجوی نژاد بر دعای ماه رجب را که به زبانی ساده بیان شده است، می خوانید:
«یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» یعنی وقتی به ماه رجب می‌رسیم، از لحظه شروع ماه رجب دیگر توقعمان از خداوند تبارک و تعالی فقط و فقط خیر است.
«وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ » و ایمن هم به شما می‌دهد.
چند نکته در اینجا داریم:
1- چه کسانی در این ماه امیدوار باشند؟
2- «و آمن سخطه» به چه معناست؟ یعنی در این ماه خداوند تبارک و تعالی بساط سخط – بساط غضب - را کلاً تعطیل می‌کند. پس چه قدر فرصت عجیبی است. بعضی وقتها بعضی فرصت‌هایی که در ماه رجب هست، در خیلی از شب‌های مهم سال هم نیست.پس باید قدر بدانیم این فرصت ارزشمند را.
«یا مَنْ یُعْطِى الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ» خداوند تبارک و تعالی همیشه این طور پاداش و جواب کار خوب را می دهد، یعنی شما کاه که می‌برید، کوه به جایش می‌دهد. این خدا خدایی است که وقتی خیلی کم هم می‌بریم، خیلی زیاد عکس العمل نشان می‌دهد. تا جایی که بعضی وقتها احساس می‌کنیم که آیا واقعا با من است!!
«یا مَنْ یُعْطى مَنْ سَئَلَهُ» در این ماه خداوند تبارک و تعالی هر کس را که صدایش بزند، جواب می‌دهد.
«یا مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ» اگر شما بدانید در ماه رجب قرار دارید و ماه رجب با ماههای دیگر فرق می‌کند، اما فراموش کنید که دعا کنید، خداوند تبارک و تعالی یک چیزی در این ماه به شما می دهد.
«و من لم یعرفه» دامنه را باز می‌کند؛ حتی کسانی که خدا را نمی‌شناسند، در ماه رجب بهره‌ای می‌برند.
پس سه طبقه شد:
1- «مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ» کسانی که خدا را نمی‌شناسند، اینها طبقه‌ای هستند که از رحمت عمومی ماه رجب بهره می‌برند.
2- «مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ » کسانی که از طبقه خصوصی ماه رجب هم بهره می‌برند. می‌داند ماه رجب است ولی حواسش نبوده و صدا نزده است.
3- «مَنْ سَئَلَهُ » خاص الخاص هستند. کسانی هستند که چون خدا را در ماه رجب صدا می‌زنند، این صدا زدنشان باعث می شود خداوند به صورت خاص نگاه کند. یکی از برترین صداها هم در این شعر آمده است:«ماه رجب و ماه نزول برکات است پیوسته سرود رجبیون صلوات است». کلاس دعا کردن در ماه رجب نسبت به ماههای دیگر فرق می‌کند. اگر وقتی شما بدانی که ماه رجب است و بدانی با ماههای دیگر فرق می‌کند اما دعا کردن را فراموش کنی، خداوند تبارک و تعالی یک چیزی در این ماه به تو می‌دهد.
«اَعْطِنى بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ» حالا که خودت در را باز گذاشتی و دستور العمل دادی که: ملائکه من در ماه رجب باز است و هیچ مانعی نیست، یعنی رسماً خدا ابلاغ داده درهای ماه رجب باز است و هیچ کس ممنوع الورود نیست و تا درها باز است وارد شوید و بهره ببرید.حالا بگو ببینم بنده من چه می‌خواهی؟
«جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَةِ» هر چه خوبی در دنیاست و هر چی خوبی در آخرت است در این ماه، من از تو می‌خواهم. شما بروید در کل دعاهای ماه رمضان حتی دعای شب قدر بگردید، این جمله را پیدا نمی‌کنید. ماه رمضان خیلی خوب است، اما ماه رجب ماه زرنگ‌هاست. چون زرنگ‌ها کمتر هستند و مشتری ماه رجب هم کمتر است.
در ادامه دعای ماه رجب دو قبضه در خواست و دعای دیگر هم می خواهیم و این نهایت بنده نوازی است.
«وَاصْرِفْ عَنّى بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الاْخِرَةِ» من نبینم مشکلات دنیا و آخرت. «صرف» یعنی روی برگردانم و هیچ کدام از مشکلات دنیا و آخرت را نبینم. چرا؟ «تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً» چون خودت گفتی این ماه، ماه منت گذاشتن، نرم گرفتن، آرام بودن، چشم پوشی کردن،گذشتن، بخشیدن خروار به دینار، بخشیدن کوه به کاه است.
«فَاِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَیْتَ وَ زِدْنى مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ» برای این که از در خانه تو اگر همه چیز را به من بدهی، سر سوزنی کم نمی‌شود.ما بنده‌ها اگه در خانه کریم‌ترین کریمان هم برویم، اگر فقط یک ریال به ما کمک کند یک ریال از اموالش کم می‌شود. اما در خانه تو که می‌آییم، هیچ چیز کم نمی شود.
پس این ماه فرصت اعطا و بخشش های مطلق است، با خیال راحت بگوییم: آمدیم غرق در گناهیم، دست خالی هستیم، امیدمان این است که اولاً تمام گناهانمان را پاک می کنی، ثانیاً همه چیز هم می دهی.
لذا خیلی قدر ماه رجب را بدانیم و بخوانیم:
یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ؛ اى که براى هر خیرى به او امید دارم.
وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ؛ و از خشمش در هر شرى ایمنى جویم
یا مَنْ یُعْطِى الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ؛ اى که مى‌دهد (عطاى) بسیار در برابر (طاعت) اندک
یا مَنْ یُعْطى مَنْ سَئَلَهُ؛ اى که عطا کنى به هر که از تو خواهد.
یا مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ؛ اى که عطا کنى به کسى که از تو نخواهد.
وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ؛ و نه تو را بشناسد.
تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً؛ از روى نعمت بخشى و مهرورزى
اَعْطِنى بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ؛ عطا کن به من به خاطر درخواستى که از تو کردم
جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمیعَ خَیْرِ الاْخِرَةِ؛ همه خوبى دنیا و همه خوبى و خیر آخرت را
وَاصْرِفْ عَنّى بِمَسْئَلَتى؛ و بگردان از من به خاطر همان درخواستى که از تو کردم
اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الاْخِرَةِ؛ همه شر دنیا و شر آخرت را
فَاِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما اَعْطَیْتَ؛ زیرا آنچه تو دهى چیزى کم ندارد (یا کم نیاید)
وَ زِدْنى مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ؛ و بیفزا بر من از فضلت اى بزرگوار
یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ؛ اى صاحب جلالت و بزرگوارى
یا ذَاالنَّعْماَّءِ وَالْجُودِ؛ اى صاحب نعمت و جود
یا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتى عَلَى النّارِ؛ اى صاحب بخشش و عطا حرام کن محاسنم را بر آتش دوزخ».
