حجم نقدینگی در دوازده ماه منتهی به آذر سال جاری به دو هزار و 262 هزار میلیارد تومان رسیده که نشان‌دهنده افزایش 28.2 درصدی نقدینگی نسبت به دوازده ماه منتهی به آذر سال گذشته است.
به گزارش جی پلاس، نقدینگی برای اولین‌بار در خرداد سال جاری به 2000 هزار میلیارد تومان رسیده بود که آمارهای اخیر نشان می‌دهد طی دو فصل نقدینگی 13 درصد افزایش یافته است. آنچه افزایش نقدینگی را به عنوان عاملی نگران‌کننده برای اقتصاد بدل می‌کند، رشد اقتصادی منفی 7.6 درصدی تا پایان آذرماه است. در شرایطی که نرخ رشد اقتصادی منفی است، افزایش نقدینگی به معنای اهرمی برای بالا بردن قیمت‌ها و ناتوانی اقتصاد در هدایت نقدینگی به سمت فعالیت‌های مولد را نشان می‌دهد. در خرداد سال جاری که نقدینگی از مرز 2000 هزار میلیارد تومان عبور کرد، نرخ تورم 37.6 بود و در آذر ماه نیز به 40 درصد رسید. اگر روند فعلی نقدینگی افزایش یابد، چه بسا نرخ تورم نیز جهش‌های دیگری تجربه کند.
روند فزاینده نقدینگی
مانده نقدینگی در دوازده ماه منتهی به آذر سال جاری نسبت به آذر سال گذشته رشد 28.2 درصدی داشته است. این در حالی است که نقدینگی در مدت مشابه سال گذشته 1784 هزار و 580 میلیارد تومان بود که نسبت به سال 96 افزایش 22.1 درصدی داشته است. آمارهای جدید بانک مرکزی حاکی از شتاب رشد نقدینگی در سال جاری است. به صورت کلی دو منبع مهم برای افزایش پایه پولی و در نتیجه نقدینگی وجود دارد که در هر دو ردپای نظام بانکی دیده می‌شود. منبع اول خالص دارایی‌های بانک مرکزی است که بدهی دولت و سیستم بانکی به بانک مرکزی در این دسته‌بندی قرار می‌گیرد. مورد دوم نیز جریان خلق اعتبار از سپرده‌های بانکی است. در بخش دیگری از آمار اقتصادی دارایی خارجی بانک مرکزی حدود 495 هزار میلیارد تومان اعلام شد که نسبت به آذر سال گذشته 6.7 درصد افزایش یافت. اما نکته نگران‌کننده افزایش 101 درصدی بدهی دولت به بانک مرکزی است که در پایان آذرماه به 88 هزار و 60 میلیارد تومان رسید. بدهی دولت به بانک مرکزی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تغییر پایه پولی است که می‌تواند بر تورم تاثیر بگذارد. از آذر 97 تا آذر سال جاری نرخ تورم 12 درصد افزایش داشته است. اما نکته مهم گزارش اخیر در کاهش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است، به گونه‌ای که با 25.6 درصد کاهش به 111 هزار میلیارد تومان رسید.
سپرده‌هایی که پول خلق می‌کنند
در بخشی از این گزارش سپرده‌های بخش غیر دولتی 2209 هزار میلیارد تومان برآورد شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 28.5 درصد افزایش داشته است. اما سهم پول از کل نقدینگی اعلام شده، حدود 263.4 هزار میلیارد تومان بود. اما سهم شبه پول از کل نقدینگی حدود 1889 هزار میلیارد تومان اعلام شد. سهم پول از کل نقدینگی در آذر سال گذشته 244.4 هزار میلیارد و سهم شبه‌پول نیز حدود 1520 هزار میلیارد تومان بود. به نظر می‌رسد رشد «سهم شبه پول از نقدینگی» سریع‌تر از رشد «سهم پول از نقدینگی» باشد، چراکه در یک‌سال گذشته شبه پول با رشد 24 درصدی به رقم آذرماه سال جاری رسید. شبه پول همان سپرده‌های غیردیداری مدت‌دار و اوراق مشارکت است که رقم‌شان در آخرین گزارش ارایه شده افزایش چشمگیری داشته است. به عنوان مثال سپرده‌های جاری با 56 درصد افزایش به 310 هزار میلیارد تومان و سپرده‌های مدت‌دار نیز با 24.2 درصد افزایش به 1744 هزار میلیارد تومان رسید. با وجود رشد منفی تا آذر ماه سال جاری به نظر نمی‌رسد افزایش سپرده‌ها راهی بخش‌های مولد تولید شده باشد به همین دلیل انتظار می‌رود تا پایان سال جاری علاوه بر افزایش تورم، رشد تولید ناخالص نیز کاهش یابد.
