معده درد را جدی بگیرید + روش های درمان

معده یکی از اصلی ترین ارگان های دستگاه گوارش است که از سه بخش فوندوس (دهان یا اوراد معده)، جسم معده و آنتر تشکل یافته است. این عضو بسیار مهم ساختاری عضلانی داشته و توسط اعصاب اتونوم کنترل می گردد.

معده ساختاری ارتجاعی داشته و علاوه بر ترشح اسید معده و فاکتور داخلی، وظایف فیزیولوژیک دیگری مانند انبار کردن غذا، هضم اولیه برخی از مواد غذایی، اعمال حرکتی به منظور پیش راندن غذا به روده و عمل تخلیه ای غذا را بر عهده دارد. توجه به سلامت این عضو اهمیت فراوانی داشته و متاسفانه سبک زندگی امروزی بشر آسیب های فراوانی را به این عضو وارد نموده و سلامت آن را به خطر انداخته است.

انواع معده درد

معده درد یکی از دردهای شایع گوارشی است که در سنین مختلف ایجاد می گردد. این درد می تواند خفیف یا شدید بوده و به نواحی دیگری از بدن مانند شکم، پشت، گلو و پشت کمر منتشر گردد. امروزه دردهای معده دلایل مختلفی داشته و در بسیاری از موارد خود به خودی تسکین می یابند.

معده درد انواع متفاوتی دارند که عبارت اند از:

گاستریت

یکی از رایج ترین دردهای معده، گاستریت است. این درد به دلیل التهاب در سلول های پوشاننده دیواره معده بوجود آمده و معمولا به دنبال از بین رفتن این سلول ها به دلایلی مانند هلیکوباکتر پیلوری، ترشح کنترل نشده اسید معده، مصرف برخی از داروها، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی و برخی از ویروس ها و باکتری ها ایجاد می گردد. این مشکل به صورت ورم و دردهایی پس از صرف غذا ایجاد شده و معمولا در خود ناحیه معده بروز می نماید.

زخم معده

یکی دیگر از دردهای شایع گوارشی، درد ایجاد شده به دنبال زخم های معده است. زخم معده به دلایلی مانند مصرف برخی از داروها، مصرف سیگار و مشروبات الکلی، مصرف مکرر آسپرین و هلیکوباکتر درمان نشده ایجاد شده و در برخی موارد به پشت نیز منتشر می گردد.

معده درد عصبی

مشکلات روحی روانی و تنش های روحی منجر به تحریک شدید اعصاب سمپاتیک شده و این امر می تواند ترشحات لوله گوارش و حرکات آن را افزایش داده و ایجاد دردهای شدیدی در معده نماید.

ریفلاکس معده

از جمله مشکلات و دردهای شایع معده به دلیل ریفلاکس معده ایجاد می گردد. این عارضه بسیار شایع بوده و به دلیل سبک زندگی ناصحیح، تغذیه نامناسب و رعایت نکردن فاصله صرف وعده های غذایی و استراحت ایجاد می گردد. این نوع از درد معده معمولا همراه با سوزش، تیر کشیدن جناغ سینه، ترش کردن، حالت تهوع و سنگینی سر دل همراه است.

معده دردهای ویروسی

این نوع از درد معده به دلیل فعالیت برخی از ویروس های بیماری زا به نام آدنوویروس ها ایجاد می گردد. معده دردهای ویروسی در بیشتر موارد بدون نیاز به درمان های پزشکی برطرف شده و علائمی مانند دردهای قولنجی، اسهال، تهوع و استفراغ را به دنبال خواهد داشت.

معده درد به دلایل مختلفی رخ می دهد

علل شایع معده درد

معده درد ناشی از عدم تحمل لاکتوز

به گفته موسسه دیابت، دستگاه گوارش و اختلالات کلیوی، تقریبا 65 درصد جمعیت جهان از عدم تحمل لاکتوز و درد ناشی از آن رنج می‌برند. عدم تحمل لاکتوز علائمی چون گاز، نفخ، آروغ، سوء هاضمه، تهوع، اسهال، یبوست و درد گرفتگی عضلات شکم را داراست. بهترین گزینه برای افرادی که معده آنها لاکتوز را پس می‌زند استفاده از لبنیات بدون لاکتوز است.

معده درد ناشی از عدم تحمل گلوتن

حساسیت و عدم تحمل گلوتن به پروتئین موجود در جو، گندم و چاودار یکی دیگر از شایع‌ترین مشکلات معده است. افرادی که دچار این عارضه هستند دارای بیماری سلیاک(حساسیت به گلوتن) اند که به روده کوچک بسیار آسیب می‌رساند و مانع جذب مواد مغذی می‌شود. حتی مصرف مقدار کمی از گلوتن دردهای شدیدی را برایتان ایجاد می‌کند. نفخ، دفع گاز، اسهال، یبوست، خستگی مفرط و درد شکم از علائم مصرف مواد گلوتن دار است.

معده درد به دلیل پانکراتیت

التهاب پانکراس (غده تخت واقع در پشت معده، در قسمت فوقانی شکم) بدون شک درد، همراه با سوزندان قسمت بالایی شکم و پشت همراه است حتی تهوع شدید و استفراغ مکرر را در پی دارد. مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی باعث بروز این عارضه می شود.

معده درد ناشی از اندومتریوز

اندومتریوز یک بیماری دردناک رحمی است. علت این عارضه انتشار سلول‌های دیواره رحم به قسمت‌های دیگر مانند لگن است که باعث گرفتگی دردناک شکم، دوره‌های قاعدگی نامنظم، خونریزی‌های پر لکه و حتی ناباروی می‌شود. سونوگرافی لگن برای تشخیص این بیماری انجام می‌شود.

معده درد ناشی از سنگ صفرا

سنگ صفرا یک التهاب شکمی دردناک را برایتان پدید می‌آورد. مصرف غذاهای چرب، چاقی، دیابت،کاهش وزن سریع و ژنتیک از فاکتورهای خطر این عارضه تلقی می‌شود.

معده درد ناشی از انگل

شنا در دریاچه‌ها و استخرهای آلوده، نوشیدن آب‌های آلوده و خوردن غذاهای آلوده باعث ایجاد انگل در بدن می‌شود. انگل‌ها می‌توانند هزاران مشکل جدی را برایتان رقم زنند. گرفتگی دردناک شکم، اسهال، استفراغ، تهوع، گاز و ناراحتی گوارشی از علائم شایع وجود انگل در معده است.

معده درد حاصل از سندروم روده تحریک پذیر

سندرم روده تحریک پذیر اغلب باعث درد معده، یبوست متناوب با اسهال شدید، گاز و نفخ شدید همراه است التهاب دردناک، زخم معده، زخم و انسداد در تمام نقاط دستگاه گوارش از وجود این عارضه در بدن خبر می‌دهد. البته سندرم روده تحریک پذیر می‌تواند با یک رژیم غذایی مناسب کنترل شود اما از دیگر نشانه‌های این بیماری دردناک می‌توان به خستگی، سوء تغذیه، کاهش وزن شدید، خونریزی از مقعد، عفونت، علت و در موارد شدید و سرطان اشاره کرد.

معده درد ناشی از مسمومیت غذایی

این عارضه را کمتر کسی در دنیا تجربه نکرده است. وجود باکتری‌های تند و زننده باعث یک درد ناگهانی در شکم، گرفتگی عضلات شکم، نفخ، تهوع، اسهال و حتی استفراغ شدید می‌شود. لازم به ذکر است در افراد سالخورده و بیمارانی که سیستم ایمنی پایینی دارند مسمومیت‌های غذایی می‌تواند کشنده باشد.

معده درد ناشی از قورت دادن سریع لقمه

گاهی تند غذا خوردن باعث معده درد می شود، بویژه اگر از سوءهاضمه رنج می برید. بهتر است بدانید همه چیز به کیفیت غذای مصرفی تان نیز بستگی دارد. غذاهای چرب، ادویه ها و قهوه نیز باعث ایجاد معده درد می شود. این عوامل را به عادت های نادرستی مانند مصرف دخانیات یا الکل اضافه کنید. در این صورت درد معده با شدت بیشتری احساس خواهد شد.

معده درد ناشی از استرس

استرس باعث ایجاد تغییراتی در عادت های غذایی و خواب می شود. این مسائل نیز باعث بروز مشکلات گوارشی و در نتیجه معده درد می شوند. بهتر است بدانید که قبل از کشف هلیکوباکتر و تاثیر آن در ایجاد معده درد، تمام مشکلات معده را به استرس ربط می دادند.

گاهی عامل معده درد کمی دورتر از این ناحیه است و در اثر میگرن ایجاد می شود. در این صورت پای میگرن شکمی در میان است که بدون ایجاد سردرد فقط باعث ایجاد اختلالات گوارشی مانند حالت تهوع، استفراغ و معده درد می شود.

معده درد به علت انسداد روده

مشکل مربوط به روده نیز می تواند منجر به درد در ناحیه معده شود. اگر درد معده در ناحیه اثنی عشر احساس شود ممکن است در نتیجه انسداد روده باشد. البته این مشکل نادر است و باید به صورت اورژانسی درمان شود.

معده درد ناشی از میگرن

گاهی عامل معده درد کمی دورتر از این ناحیه است و در اثر میگرن ایجاد می شود. در این صورت پای میگرن شکمی در میان است که بدون ایجاد سردرد فقط باعث ایجاد اختلالات گوارشی مانند حالت تهوع، استفراغ و معده درد می شود. در این صورت باید سابقه خانوادگی میگرن بررسی شده و بعد از تشخیص درست، درمان های لازم آغاز شود.

معده درد می تواند به علت مسمومیت غذایی باشد

درمان معده درد با روش های خانگی

فرقی نمی‌کند که معده درد یا شکم درد داشته باشید. از حالت تهوع گرفته تا سوزش سر دل و سندروم روده تحریک پذیر و هر بیماری دیگر مربوط به معده، اغلب با درمان‌های خانگی و به صورت طبیعی تسکین می‌یابند.

درمان های خانگی معده درد

چای رووبیوس

همانطور که می‌دانید، مشکلات معده تا حد زیادی تحت تاثیر رژیم غذایی و غذاهایی که می‌خوریم، قرار دارند. چای رووبیوس با توجه به سطح بالایی از فلاونوئیدها باعث کاهش و درمان ناراحتی‌های معده می‌شود. این چای به بهبود اسهال، حالت تهوع، ناراحتی معده، سوء‌هاضمه و به کاهش التهاب کمک می‌کند. اگر کودک شما از کولیک رنج می‌برد، چای رووبیوس ماده‌ای فوق‌العاده برای تسکین درد کولیک است.

نوشابه

جالب است بدانید نوشابه در درمان معده موثر است. بی کربنات سدیم موجود در نوشابه به از بین بردن ریفلاکس اسید، سوزش سر دل و زخم معده کمک می‌کند. تولید بیش از حد اسید معده از مصرف غذاهای تند، خوردن بیش از حد الکل، استرس و عوامل دیگر به وجود می‌آید و موجب بازگشت اسید به مری، ریفلاکس و سوزش معده می‌شود.

اگر این اتفاق دائم رخ دهد می‌تواند به دیواره‌های روده آسیب رسانده و منجر به سرطان شود. اسیدیته اغلب همراه با مسائل دیگر مانند حالت تهوع، صرع، نفخ و یا استفراغ همراه است. نوشابه می‌تواند این اسید را خنثی کند.

دمنوش زنجبیل

زنجبیل به تسکین دهنده سیستم گوارش معروف است. بر اساس مطالعات زنجبیل اسید معده را مسدود کرده و باکتری‌های معده را سرکوب می‌کند. برای ساختن دمنوش زنجبیلی، دو فنجان آب جوش را با چند تکه ریشه زنجبیل دم کنید. در حالت ایده‌آل، بهتر است ۲۰ دقیقه قبل از ناهار یا شام دمنوش زنجبیل بنوشید.

میوه پاپایا

پاپایا میوه‌ای است با درخت بومی مناطق حاره‌ای قاره آمریکا که اکنون در بسیاری از مناطق حاره‌ای از جمله هند، آفریقای جنوبی، سری لانکا و فیلیپین کشت می‌شود. اگر زیاد دچار نفخ می‌شوید پاپایا بخورید. پاپایا حاوی آنزیمی به نام پاپائین است که به هضم غذا کمک کرده و مانع از تشکیل گاز در معده می‌شود.

برگ نعناع

برگ‌های نعناع دارای ماده‌ای به نام منتولهستند. ساختن دمنوشی با برگ‌های نعناع درمانی موثر برای پریشانی‌های گوارشی است. این گیاه به کاهش انقباضات معده و روده کمک می‌کند و باعث تسکین تهوع و درد معده می‌شود. آب نبات نعناع یا جویدن برگ‌های آن به خصوص برای کاهش احساس تهوع موثر است.

سرکه سیب

سرکه سیب، به طرز شگفت انگیزی برای درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات گوارشی موثر است. نوشیدن یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب و یک لیوان آب می‌تواند به سرعت سوزش سر دل را تسکین دهد. سرکه سیب هم‌چنین حاوی تعدادی از اسید های مهم و سالم است.

چای بابونه

چای بابونه ایده آل است نه تنها برای تسکین درد معده، بلکه برای آرام کردن اعصاب هم عالی است. چون یک معده عصبی هم به درد معده منجر می‌شود. چای بابونه خواب‌آور است. پیشنهاد می‌دهیم این چای را قبل از خواب دم کرده و بنوشید. مقداری لیمو عطر و طعم بی‌نظیری به این چای می‌دهد.

لیمو ترش و زنجبیل

به خواص زنجبیل و فواید آن برای معده اشاره کردیم. لیمو حاوی مقدار زیادی ویتامین C است که عملکرد سیستم ایمنی سالم و هضم را بهبود می‌بخشد. ترکیب لیمو و زنجبیل یکی از بهترین روش‌های طبیعی برای مبارزه با آنفولانزا و بیماری‌های ناحیه شکم است. مقداری زنجبیل داخل آبمیوه‌گیری ریخته و آب آن را بگیرید. آب لیمو ترش و آب زنجبیل را با مقدار آب مخلوط کرده و بنوشید.

زغال فعال

ممکن است شنیده باشید که خوردن نان سوخته می‌تواند باعث تسکین ناراحتی معده شود. این موضوع درست است اما بهترین گزینه نیست چون حاوی مواد سرطان‌زا است. در عوض پیشنهاد می‌دهیم زغال فعال را امتحان کرده و معده خود را در عرض چند دقیقه آرام کنید. این ماده باکتری‌ها و میکروب‌های بد را جذب خود کرده و مسائل مربوط به معده را حل می‌کند.

رازیانه

رازیانه هم موجب تسریع فرایند هضم و کاهش گاز و التهاب و درد معده می‌شود. طعم رازیانه کمی شبیه شیرین بیان است. اگر شما طعم شیرین بیان را دوست داشته باشید، احتمالا رازیانه را هم دوست خواهید داشت.

آب برنج

اگر از اسهال رنج می‌برید یا ناراحتی معده دارید، آب برنج می‌تواند به حل آن کمک کند. برای تهیه آب برنج، نصف فنجان برنج را در شش فنجان آب به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. مقداری عسل اضافه کنید و سعی کنید تا وقتی که داغ است آن را بخورید.

درمان معده درد با تمرین یوگا

مواد غذایی و نوشیدنی‌ها تنها چیزهایی نیستند که به شما کمک کنند. حرکات یوگا هم می‌توانند کمک‌کننده باشند. تعدادی از حرکات یوگا برای بهبود فرایند هضم و کاهش نفخ طراحی شده‌اند.

درمان معده درد با گرما

می‌توانید از یک بطری آب داغ یا کیسه آب گرم هم کمک بگیرید. گرما نه تنها آرامش بخش است، بلکه حس آن در ناحیه شکم می‌تواند به از بین بردن درد و ناراحتی کمک کند. هم‌چنین حالت تهوع را هم کاهش ‌دهد.

درمان معده درد با آب آلوئه ورا

بسیاری از افراد از آب آلوئه ورا برای تسکین انواع مسائل روده کمک گرفتند. این افراد نتایج خوبی برای درمان پوکی استخوان، گرفتگی، گاز، اسهال و بسیاری از بیماری‌های دیگر کسب کردند.

درمان معده درد با رفلکسولوژی

رفلکسولوژی یا انعکاس درمانیبه از بین بردن بیماری‌های زیادی ‌از جمله درد‌های معده و سایر مشکلات گوارشی، کمک می‌کند. هزاران عصب در پا و دست وجود دارند که وقتی تکنیک‌های خاصی روی آن‌ها اعمال ‌شود، می‌توانند کل بدن را آرام کنند.

منطقه شکمی مربوط به قوس مرکز پای چپ است. با استفاده از تکنیک رفلکسولوژی، پای چپ خود را با کف دست راست خود نگه دارید، و سپس دست چپ خود را زیر سینه پای خود قرار دهید و یک فشار پایدار ایجاد کنید.

درمان ساده معده درد با روش های خانگی

چه زمانی باید برای درمان معده درد به پزشک مراجعه کنید

گاهی مشکلات شکمی نشان‌دهنده‌ی یک مشکل جدی هستند. استفراغ‌های طولانی‌ مدت شما را در معرض کم آبی قرار می‌دهد. نوشیدن جرعه‌های کوچک آب کمک می‌کند بدن‌تان دچار کم آبی نشود. اگر تهوع و معده‌ درد بیشتر از ۴۸ ساعت طول کشید به پزشک مراجعه کنید. اگر متوجه شدید بعد از خوردن غذاهای خاصی یا انجام کارهای خاصی مدام دچار ناراحتی معده می‌شوید، درمورد علائم‌تان با پزشک صحبت کنید. ممکن است چیزی نباشد اما مراجعه به پزشک می‌تواند احتمال بیماری کرون، یک آلرژی غذایی و یا سایر بیماری‌ها را مورد بررسی قرار دهد.

درمان معده درد با مراجعه به پزشک

راه‌های پیشگیری از معده درد

• یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.

• به جای آن که در یک وعده پرخوری کنید تعداد وعده‌ها را بیشتر و حجم غذا را کم تر کنید.

• مواد غذایی را به درستی بجوید.

• از مصرف الکل و نوشیدنی‌های کافئین دار اجتناب کنید.

• از مصرف بیش از حد غذاهای ادویه دار و سرخ شده اجتناب کنید.

• مقدار زیادی آب بنوشید.

• ورزش تنفسی و یوگا انجام دهید.

• آب کافی بنوشید.

• بعد از خوردن غذا، به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه راه بروید.

• پس از صرف یک وعده‌ی غذای بلافاصله به رختخواب نروید.