مقابله با ویروس HSV با استفاده از فناوری‌نانو

به گزارش جی پلاس، ویروس HSV یا هرپس سیمپلکس ویروسی است که موجب می‌شود. این ویروس‌ها بسیار شایع و مسری هستند و از طریق بزاق آلوده وخراش‌های پوستی به پوست منتقل می‌شوند. پوست سالم مانع نفوذ ویروس به بدن می‌شود. این ویروس‌ها، سلول‌های عصبی را آلوده می‌سازند و ممکن است به‌طور مخفی در سلول‌های عصبی به حالت خفته درآیند.

بر اثر تحریک مانند فشار‌های عصبی و احساسی، ویروس از حالت خفته به حالت فعال در می‌آید. ویروس از طریق آکسون‌های عصبی به پوست برمی‌گردد و در آنجا تکثیر پیدا کرده و ایجاد تب‌خال می‌کند. ویروس‌های هرپس سیمپلکس می‌توانند مناطق گوناگونی از بدن را مانند ایجاد ضایعات در دهان و گلو، التهاب قرنیه و ملتحمه چشم (کراتوکونژکتیویت)، آلوده سازند.

موج اخیر آنفلوانزا که موجب مرگ‌ومیر نسبتاً زیادی شد احتمالاً در راستای مقاوم‌شدن ویروس‌ها به درمان‌های فعلی و زنگ خطری است که گویای این حقیقت است که درمان‌های فعلی مؤثر نیستند و باید آن‌ها را ارتقا دهیم و ابزار لازم جهت مقابله با میکروب‌ها را در آینده فراهم کنیم.

همان‌طور که می‌دانیم در اثر مصرف بی‌رویه و زیاد دارو‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین سایر عوامل محیطی، میکروب‌ها (باکتری‌ها و ویروس‌ها) به‌سرعت در حال تکامل هستند. در نتیجه این تکامل، میکروب‌ها در برابر دارو‌ها و آنتی‌بیوتیک‌های موجود مقاوم شده‌اند و دیگر درمان‌های کنونی برای برطرف کردن بیماری‌های عفونی کارساز نیستند. این مسئله یکی از مهم‌ترین چالش‌های درمانی و یکی از بزرگ‌ترین خطر‌هایی است که سلامت بشر را در آینده تهدید می‌کند. پیش‌بینی می‌شود در آینده به عصر پیش از آنتی‌بیوتیک برگردیم که در آن دیگر دارو‌های فعلی کارایی خود را در از بین بردن میکروب‌ها از دست می‌دهند؛ بنابراین ساخت و کشف مواد جدید که در از بین بردن میکروب‌های مقاوم به دارو مؤثر باشند از اهمیت زیادی برخوردار است.

اما به تازگی مقاله‌ای در مجله Nanoscale با ضریب تأثیر ۶٫۹۷ (سال ۲۰۱۹) به چاپ رسید که حاصل تلاش محسن عادلی، عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان و پژوهشگرانی از دانشگاه برلین آلمان است.

این گروه توانستند با استفاده از نانومواد گرافنی راهکاری برای مقابله با ویروس HSV بدون استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها ارائه دهند.

 عادلی گفت: در این پروژه تحقیقاتی، گروه ما به همراه چند تیم دیگر از کشور آلمان ابزار جدیدی را بر پایه گرافن تهیه کرده است که در از بین بردن نوع خاصی از ویروس (HSV) بسیار مؤثر هستند. در این کار ما با ترکیب برهم‌کنش‌های آبگریز و قطبی، کارایی مواد را برای از بین بردن ویروس‌ها بسیار بالا برده‌ایم به‌طوری‌که هر نانوماده یک ویروس را از بین می‌برد.

این پژوهشگر ایرانی اجرای این طرح را نویدبخش درمان‌های مؤثر و جدید در آینده دانست و گفت: در این کار تحقیقاتی سعی شده است تا با استفاده از نانومواد گرافنی ساختار‌هایی تهیه شوند که به طور مؤثر قادر به از بین بردن نوع خاصی از ویروس‌ها هستند. گرافن به عنوان یک نانوماده دوبعدی با نسبت سطح به حجم بسیار بالا به عنوان بستری برای اتصال گروه‌های آبگریز و قطبی مورداستفاده قرار گرفت که نتیجه آن ایجاد مواد عامل‌دار با برهم‌کنش‌های هم‌زمان زیاد (Multivalent interactions) با ویروس‌ها هستند.

عادلی گفت: این مواد می‌توانند در مقیاس بالا (گرم و بالاتر) تهیه شوند و با توجه به کارایی بسیار بالای آن‌ها در غلظت‌های بسیار پایین (زیر محدوده پیکو مولار)، تهیه آن‌ها در حتی مقیاس گِرم می‌تواند نیاز‌ها را در سطح وسیعی پوشش دهد، ضمن اینکه در این غلظت پایین سمیت قابل توجهی را در برابر سلول‌های انسانی از خود نشان نمی‌دهند. این مواد می‌توانند در درمان‌های نوین بیماری‌های عفونی و همچنین میکروب‌زدایی آب و محیط زندگی مورداستفاده قرار گیرند.