هرچند ترس از اسانسور فوبیا محسوب نمی شود، اما در بین برخی افراد رایج است، علت و راه های غلبه بر آن در این مقاله آمده است.
به گزارش جی پلاس، ترس از آسانسور جزء ترس‌هایی است که به‌طور رسمی فوبیا به حساب نمی‌آید. امروزه استفاده از آسانسورها بسیار رایج است. تعداد زیادی از افراد هنگامی که به استفاده از آسانسور در مسیرهای طولانی می‌اندیشند، ترسی هرچند ناچیز را تجربه می‌کنند. اما علت آن چیست؟ در این مطلب درباره ترس از آسانسور و نحوه غلبه بر آن صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید.
علت ترس از آسانسور چیست؟
در بسیاری از افراد، ترس از آسانسور از فوبیای خاص دیگری نشئت می‌گیرد که فرد به آن مبتلاست، اما به‌تنهایی خود را نشان می‌دهد؛ به این معنا که شاید فکر کنید فقط از سوار شدن به آسانسور می‌ترسید، اما این ترس در یک فوبیای دیگر ریشه دارد. ترس از آسانسور، مثل سایر انواع فوبیا می‌تواند از معمولی تا شدید باشد.
۱. تنگناهراسی یا کلاستروفوبیا
کلاستروفوبیا به‌معنای ترس از محیط‌های بسته است. کابین کوچک و بستۀ آسانسور ممکن است باعث بروز واکنش‌های مربوط به تنگناهراسی شود.
۲. انزواطلبی یا آگورافوبیا
ترس از گرفتار شدن در وضعیتی است که فرار از آن مشکل یا غیرممکن باشد. افراد مبتلا به انزواطلبی معمولا از شلوغی دوری می‌کنند و بسیاری از این افراد هیچ مشکلی با آسانسور ندارند. بااین‌همه، چون فرار از شلوغی در آسانسور ممکن نیست، اکثر مبتلایان به انزواطلبی ترجیح می‌دهند که از آسانسور استفاده نکنند.
۳. تجارب گذشته
در بسیاری از موارد، فوبیا ناشی از تجاربی است که در گذشته موجب ترس ما شده‌اند. کسانی که تجربۀ گیر کردن در آسانسور حتی به‌مدت کوتاه را دارند، بیشتر از دیگران از سوار شدن به آسانسور می‌هراسند. البته شاید این تجربۀ تلخ برای خود شما اتفاق نیفتاده باشد و تجربۀ بد یکی از اطرافیان‌تان موجب بروز ترس در شما شود.
در بسیاری از فیلم‌های ترسناک، جشن‌های هالووین و مراسم ترسناک در فرهنگ برخی جوامع، آسانسورها نقش پررنگی دارند. زمانی که در زندگی واقعی، مشکلی در یک آسانسور به وجود می‌آید، تصاویر مربوط به آن اتقاق به‌طور گسترده از رسانه‌ها پخش می‌شود و تا مدت‌ها از طریق اینترنت قابل‌مشاهده است.مشاهدۀ حوادث ترسناک مربوط به آسانسور برای ایجاد ترس از آسانسور در بسیاری از افراد کافی است.
حقایقی درباره ی امنیت آسانسور
مثل بسیاری از کارهایی که در زندگی انجام می‌دهیم، در استفاده از آسانسور هم ممکن است احتمال خطر ناچیزی وجود داشته باشد. بسیاری از مردم تصور اشتباهی از نحوۀ کار آسانسور دارند.
روش کار آسانسور
الیجاه اوتیس در سال ۱۸۵۳ با ابداع سیستم ترمز، انقلابی در صنعت آسانسور به پا کرد. این سیستم برای مواقعی طراحی شده بود که طناب بالابرندۀ آسانسور دچار مشکل می‌شد. بعد از این ابداع، با پیشرفت تکنولوژی و قوانین امنیتیِ وضع‌شده، امنیت آسانسورها به‌طور چشمگیری افزایش یافت.
امروزه آسانسورها با مجموعه‌ای از کابل‌ها پشتیبانی می‌شوند. هریک از این کابل‌ها به‌تنهایی قدرتِ نگه داشتن یک ماشین پر از بار را دارند. درهای بیرونی آسانسور تا زمانی که کابین در محل اصلی خود مستقر نشود، باز نمی‌شوند و این سیستمْ خطر سقوط در چاه آسانسور را به حداقل می‌رساند. سیستم‌های کنترل سرعت و هدایت‌کننده، با نهایت دقت، آسانسور را به‌سمت مقصد موردنظر هدایت می‌کنند.
آسانسورهای مدرن «اتاق امن» نام گرفته‌اند، چون در مواقعی که سیستم آسانسور با مشکل مواجه شود، کابین آسانسور از هر لحاظ، امن‌ترین مکان است. کابین آسانسور به تلفن و سیستم هشدار اضطراری مجهز است تا در شرایط خاص، سرنشینان آسانسور بتوانند درخواست کمک کنند. سیستم تهویۀ هوا در داخل کابین‌ها، مشکل کمبود اکسیژن را در توقف‌‌های طولانی برطرف می‌کند.
حوادث مربوط به آسانسور
به هر حال، حوادث مربوط به آسانسور گاهی اتفاق می‌افتند. آسانسورها ممکن است گیر کنند و در مواقع نادری سرنشینان آسانسور ممکن است یک روز کامل را در آسانسور بمانند؛ اما در چنین مواردی جز گرسنگی، تشنگی و کمی خستگی مشکل دیگری محبوس‌شدگان را تهدید نمی‌کند.
حوادث بسیار مخرب مربوط به آسانسور به‌ندرت پیش می‌آیند. مثلا در سال ۲۰۱۱ دو زن به فاصلۀ دو هفته در دو مکان متفاوت از آمریکا جان خود را از دست دادند. در حادثه‌ای که در کالیفرنیا به‌علت مشکل در ریل آسانسور روی داد، زنِ داخل کابین تصمیم می‌گیرد هنگام توقف کابین بین دو طبقه، از آسانسور بیرون بپرد.
بررسی آسانسور بعد از حادثه نشان داد که آسانسور مشکلی نداشته و به‌درستی کار می‌کرده است؛ اما مقصر اصلی حادثۀ نیویورک کارگرانی بودند که فراموش کرده بودند سیستم ایمنی آسانسور را به‌درستی کنترل کنند.
ترس از آسانسور و نکات ایمنی
وقوع برخی اتفاقاتِ خطرساز در وسیله‌هایی مثل آسانسور اجتناب‌ناپذیر است. ازاین‌رو، «سازمان ایمنی آسانسور و پله‌برقی» (EESFF) لیستی از تدابیر برای ایمنی کسانی وضع کرده است که از این وسایل استفاده می‌کنند. برخی از مواردی که در این لیست تدابیر ایمنی آمده، به شرح زیر است:
برای باز نگه داشتن درِ آسانسور به‌جای هل دادن درها، از کلید مخصوص باز کردنِ در استفاده کنید.
مراقب باشید که کیف یا لباس‌تان هنگام بسته شدن درها، لای درِ آسانسور گیر نکند.
در مواقع اضطراری، داخل کابین آسانسور بمانید.
درصورتی‌که آتش‌سوزی در ساختمان رخ داد، از پله‌ها به‌جای آسانسور استفاده کنید.
غلبه بر ترس از آسانسور
در بسیاری از افراد، یادگیری راهکارهای امنیتی و آشنایی اولیه با سازوکار آسانسور به غلبه بر ترس معمولی از آسانسور کمک می‌کند. همچنین تماشای چندساعتۀ آسانسور شیشه‌ای نیز می‌تواند در رفع ترس از آسانسور مفید باشد.
اگر ترس شما بسیار شدید و مداوم است، بهتر است از متخصص کمک بگیرید. ترس از آسانسور ممکن است باعث رد کردن یک پیشنهاد کاری خوب در طبقات بالای یک ساختمان، امتناع از ملاقات بیمارانی که در طبقات بالای بیمارستان بستری هستند و بالا رفتن از ده‌ها پله به‌جای استفاده از آسانسور شود.
این نکته را به خاطر بسپارید که با کمک مشاور و کمی تمرین، اجازه نخواهید داد که ترس از آسانسور، زندگی شما را مختل کند.
درمان دارویی هراس از آسانسور
معمولا افراد پس از مواجهه مکرر با سختی های ناشی از فوبیای آسانسور به دنبال راهی برای درمان آن می گر.دند. یکی از روش های سریع اما کوتاه اثر استفاده از دارو برای درمان انواع فوبیا است. داروهای ضد اضطرابی مانند بنزودیازپین‌ها، بتا بلاکرها و مهارکننده‌های مونو آمینو اکسیداز اغلب توسط متخصصان تجویز می شوند.
البته این داروها به درمان قطعی هراس از آسانسور کمک نمی‌کنند و تنها موجب کاهش علائم اضطرابی آن مانند حملات پانیک، تعریق و تپش قلب می شوند. توجه کنید که داروهای ضد اضطراب به دلیل عوارض شان باید زیرنظر پزشک مصرف شوند. برای اطلاع از عوارض و انواع داروها به مقاله داروهای ضد اضطراب مراجعه کنید.
درمان های غیر دارویی ترس از آسانسور
همان طور که گفتیم داروهای ضد اضطراب تنها به کاهش علائم کمک می‌کنند و بهترین راه این است که از مشاور روانشناس در زمینه‌ی درمان ترس‌های مرضی کمک بگیرید. درمان‌های شناختی رفتاری در اغلب موارد تاثیرگذارند و فرد را از هراس خود رها می‌سازند.
به علاوه‌ی داروها، نوروفیدبک و بیوفیدبک روش هایی موثر در ذرمان ترس از آسانسور هستند. در ادامه روش‌های رفتار درمانی و روان درمانی را برای ترس از آسانسور شرح داده‌ایم.
حساسیت زدایی منظم
روش حساسیت‌زدایی منظم به گونه‌ای است که از فرد خواسته می‌شود تا در مرحله‌ی اول طی چند جلسه در حالت مناسب و شرایط آرامی قرار بگیرد؛ سپس از او خواسته می‌شود تا به ترتیب خود را در حال سوار شدن بر آسانسور، حرکت به سمت بالا و پایین و هنگام پیاده شدن از آن، تجسم کند.
بعد از آن که فرد در تجسمات خود به آرامش رسید و حالت‌های اضطراب کاهش یافت به تدریج از او خواسته می شود تا کنار آسانسور بایستد و کم کم وارد شود. تمام این مراحل با حضور مشاور روانشناس صورت می‌گیرد.
غرقه سازی
در روش غرقه سازی فرد علارغم ترس ها و حملات پانیک، وارد محیط استرس زا می شود. در این روش مبنا بر این است که فرد با قرار گرفتن در این موقعیت ها بتواند بر ترس خود غلبه کند و آن را شکست دهد. در این روش فرد در مدت طولانی در موقیعت امن و کنترل شده قرار می‌گیرد و با ترس خود روبه‌رو می‌شود.
در ابتدا ممکن است فرد دچار اضطراب عمیق و وحشت‌زدگی می‌شود اما در نهایت خستگی غلبه می‌کند و سطح اضطراب کاهش می‌یابد. این روش به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد و عدم توجه و نظارت کافی می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
