«فردوسی» بعد از ۸۵ سال اکران شد

به گزارش جی پلاس؛ محمد تهامی نژاد پژوهشگر سینما که به عنوان کارشناس تاریخ سینما در مراسم نمایش نسخه مرمت شده فیلم سینمایی «فردوسی» در موزه سینمای ایران حضور داشت با تشکر از برگزارکنندگان این برنامه گفت: مهمترین نکته ای که امروز با نمایش فیلم مشخص می شود، اهمیت آرشیو فیلم ها است و ما امروز شاهد بخش گمشده ای از تاریخ سینما هستیم.

وی ادامه داد: پیدا شدن هر فیلمی بدین معنی است که تاریخ سینما از یک تاریخ شفاهی خارج و به یک تاریخ واقعی تبدیل می شود. تاریخ سینمای ما تا قبل از آنکه فیلم های دوره قاجار پیدا شود، شفاهی بود.

این پژوهشگر سینما با اشاره به اینکه پیداشدن فیلم «فردوسی» علاوه بر نشان دادن نقش مرحوم عبدالحسین سپنتا در سینما سوال هایی را ایجاد می کند، گفت: جواب دادن به این سوال ها برای شناخت همین ۲۰ دقیقه از فیلم می تواند مفید باشد. اینکه این فیلم کپی نگاتیو بوده و یا پزیتیو و بر روی آن چه چیزی نوشته شده است، مهم است. زیرا در بسیاری از فیلم هایی که در بخش نگاتیو فیلمخانه ملی موجود است، کاغذی وجود دارد که از طریق آن می توان بیشتر فیلم را شناخت.

تهامی نژاد ادامه داد: امروز در بسیاری از فیلمخانه های جهان روش های جدیدی برای نگهداری فیلم ها وجود دارد زیرا نگهداری فیلم ها به اندازه خود فیلم ها حائز اهمیت است و پیداشدن فیلم «فردوسی» این امید را در ما زنده می سازد که شاید روزی سایر فیلم های سپنتا و یا فیلم های دیگر تاریخ سینما همانند این فیلم پیدا شود.

وی با اشاره به اینکه تماشاگرانی که امشب در این سالن هستند جز معدود تماشاگران فیلم «فردوسی» در ۸۵ سال گذشته هستند، گفت: این فیلم تنها یکبار آن هم در جشن هزاره فردوسی به نمایش درآمد و فیلم «فردوسی» را فقط شما و پهلوی اول (رضاشاه) دیده اید. سپنتا به عنوان نماینده رسمی شرکت امپریال فیلم کمپانی علاقه داشت در هزارمین سالروز تولد فردوسی فیلمی را درباره زندگی وی بسازند و در طوس نمایش دهد به همین دلیل دست به ساخت این فیلم زد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: بنا به برخی اسناد این فیلم به سفارش وزارت معارف وقت ساخته شده است. فیلم «فردوسی» نخستین فیلم ایرانی است که با مشارکت و حمایت دولت ایران ساخته شده است. کارگردان اصلی این فیلم خان بابا اردشیر ایرانی بود و سپنتا  تنها به کارگران ایده می داد، در واقع فیلم دارای ۲ کارگردان بود. البته منظور از ایده مشخص نیست که آیا فیلمنامه بوده یا خیر.

تهامی نژاد ادامه داد: همچنین این فیلم جزو اولین فیلم هایی است که صدا در آن نقش مهمی دارد و دیالوگ ها با صدای بلند بیان شده است تا به خوبی ضبط شود و انصافا می توان گفت صدا عالی ضبط شده است.

وی همچنین با اشاره به شخصیت پردازی فردوسی در این فیلم گفت: به نظر می رسد در این فیلم شخصیت های ابومنصورمحمدبن رزاق و فردوسی باهم ادغام شده اند. این نسخه ۲۰ دقیقه ای نشان می دهد که شاهنامه فردوسی و چهارمقاله نظامی عروضی جزو منابع اصلی نگارش داستان فیلم بوده اند و روایت خطی فیلم از جوانی فردوسی شروع می شود تا به پیری می رسد. همانطور که در فیلم هم می بینیم فردوسی بر ایرانی بودنش بسیار تاکید داشت.

وی در پایان گفت: تا پیداشدن فیلم کامل «فردوسی» و اینکه سازندگان فیلم با چه هدفی این فیلم را ساختند باید منتظر ماند و ره یافت سازندگان فیلم به زندگی فردوسی بدون دیدن نسخه کامل همچنان نامکشوف است و شایسته نیست که با تنها بخشی از فیلم که بازسازی شده، فیلم اصلی را سنجید.

فیلم سینمایی «فردوسی» ساخته ابدالحسین سپنتا در سال های ۱۳-۱۳۱۲ ساخته شده است که مربوط به ۸۵ سال پیش است. ۲۰ دقیقه از این فیلم ۴۰ دقیقه ای توسط فیلمخانه ملی ایران مرمت شد و توسط موزه سینمای ایران برای  منتقدان، علاقمندان سینما، دانشجویان هنر، سینما، تاریخ و اهالی رسانه نمایش داده شد.