زخم معده بیماری ای که اگر چه مرگ و میر بالایی ندارد، اما بسیار شایع و آزاردهنده است.
به گزارش جی پلاس، بیماری زخم معده به ضایعات مخاطی عود کننده معده، پیلور، مری و دوازدهه اطلاق می‌شود که عموماً با خونریزی و انسداد معده همراه است. اگر چه این بیماری مرگ و میر بالایی ندارد، اما با توجه به شیوع 11 تا 12 درصدی آن، پیامدهای روانی، اجتماعی و اقتصادی زیادی را به دنبال دارد.
علل بیماری زخم معده
عوامل زیر می‌توانند باعث ایجاد بیماری زخم معده شوند:
الگوهای غلط تغذیه‌ای
داشتن استرس و نگرانی مداوم
مصرف الکل
عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H.pylori)
گرسنگی مداوم و طولانی مدت
استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا NSAIDS، مانند آسپیرین، ناپروکسن و ایبوپروفن
ترشح بیش از حد اسید در معده که علت آن می‌تواند وراثت، شیوه نامناسب زندگی، داشتن استرس، سیگار کشیدن و تغذیه ناسالم باشد.
ابتلا به سندرم زولینگرالیسون، یک بیماری نادر که موجب می‌شود اسید معده بیش از اندازه ترشح شود.
سابقه خانوادگی ابتلا به زخم معده
داشتن سنی بالای 50 سال
ابتلا به بیماری‌هایی همچون بیماری‌های کبدی، کلویوی یا ریوی
شخصیت فرد
شخصیت فرد و الگوهای رفتاری وابسته به آن، نوع و شدت احساسات و روش مقابله با استرس‌های روزمره را تعیین می‌کند و برجسم فرد اثر می‌گذارند. برای مثال ارتباط تیپ شخصیتی A با خصوصیات پرخاشگری، سخت کوشی و خصومت بالا با بیماری زخم معده به اثبات رسیده است.
علائم ابتلا به زخم معده
نفخ
سوزش معده
تهوع یا استفراغ
غذا نخوردن به دلیل درد
کاهش وزن
دردهای شدید شکمی
گرفتگی عضلات به مدت طولانی
استفراغ خونی
تشخیص زخم معده
پزشکتان می‌تواند با پرسیدن سوالاتی از علائم بیماریتان، در مورد ابتلا به زخم معده نتیجه‌گیری کند. با وجود این، ممکن است در صورت نیاز، انجام اندوسکوپی برای شما تجویز شود. اندوسکوپی با وارد کردن ابزار کوچکی از راه حلق به درون معده انجام می‌شود. از این طریق می‌توان هر گونه ناهنجاری یا مشکل غیرطبیعی را مورد بررسی قرار داد.
درمان زخم معده
درمان بیماری زخم معده روش‌های متعددی دارد. می‌توانید سبک زندگی و رژیم غذایی‌تان را بهبود دهید. استرس‌های زندگی‌تان را کم کنید. از مصرف الکل و سیگار دوری کنید، از داروهای شیمیایی مناسب استفاده کنید یا درمان‌های طبیعی را امتحان کنید؛ در نهایت ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی پیدا کنید.
درمان زخم معده با دارو
داروهایی که برای درمان زخم معده تجویز می‌شوند عبارتند از:
PPI. داروهای PPI میزان ترشح اسید را کاهش می‌دهند و به بهبودی زخم معده کمک می‌کنند. از جمله این داروها می‌توان به Prevacid, Aciphex, Dexilant, Protonix, Prilosec, Zegerid, Nexium اشاره کرد.
آنتی‌بیوتیک‌ها. در صورتی که به عفونت مبتلا شده باشید برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. ترکیبات مختلفی از آنتی بیوتیک‌ها وجود دارند که به مدت یک یا دو هفته به همراه یکی از انواع داروهای PPI تجویز خواهند شد.
در بعضی مواقع زخم‌های معده‌ای که در حال خونریزی هستند، با انجام اندوسکوپی بهبود می‌یابند.
اگر زخم معده موجب ایجاد حفره‌ای در دیواره معده شده باشد و خونریزی زیادی داشته باشد که با اندوسکوپی درمان‌پذیر نباشد، به انجام عمل جراحی نیاز خواهد بود.
شیوه‌‌های طبیعی درمان بیماری زخم معده
بسیاری از تحقیقات علمی در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که درمان‌های طبیعی هم می‌توانند در بهبود زخم معده موثر باشند. مصرف خار شتر، بادرنجبویه، بومادران، کلم برگ و همچنین گنجاندن روغن ماهی و غذاهای حاوی پروبیوتیک‌ها در برنامه غذایی‌تان شما را در پیشگیری و درمان این بیماری یاری خواهد کرد.
داروهای گیاهی با داشتن ترکیبات ضد التهابی و آنتی اکسیدان می‌توانند در بهبود بیماری‌های معده موثر باشند. این گیاهان در طب سنتی برای کنترل و درمان بسیاری از بیماری‌ها به کار می‌روند. امروزه بسیاری از گیاهان با خاصیت حفاظت معده شناخته شده‌اند. یکی از مزایای گیاهان دارویی در مقایسه با داروهای شیمیایی این است که در گیاهان دارویی ماده یا مواد موثر در کنار بسیاری از ترکیب‌های دیگر قرار گرفته که ممکن است موجب تشدید جذب گوارشی اثر درمانی دارو و باعث کاهش عوارض جانبی و سمیت آن شود.
گیاه خار شتر
در طب سنتی از ایـن گیـاه در درمـان اخـتلالات گوارشـی خصوصاً زخم معده و روماتیسم استفاده می‌شود. گاهی از دم کرده آن جهت درمان سوزش سر دل (heartburn) که ناشی از رفلاکس معدی است استفاده می‌شود. عصاره گیاه خار شتر دارای اثرات حفاظتی و ضد ترشحی اسید در معده است.
مطالعات نشان داده است که عصاره گیاه خار شتر ترشح اسید را مهار کرده و ایجاد ضایعات مخاطی در معده ناشی از اتانول و استرس را کاهش می دهد. مصرف عصاره گیاه خار شتر می‌تواند در پیشگیری و درمان بیماری زخم پپتیک مفید باشد.
مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها باکتری‌هایی هستند که به حفظ تعادل طبیعی ارگانیسم‌ها در روده کمک می‌کنند. مواد غذایی حاوی پروبیوتیک عبارتند از کفیر، ماست، پنیرهای پروبیوتیک، کلم رنده شده و آب‌پز شده با سرکه، کیمچی، خمیر سویا و ...
مطالعات انجام گرفته بر روی پروبیوتیک‌ها نشان داده‌اند که آن‌ها می‌توانند مانع توسعه بیماری زخم معده شوند .مصرف خوراکی پروبیوتیک‌ها در درمان اختلالات معدی - روده‌ای متعددی از قبیل زخم‌های گوارشی، اسهال، و سرطان‌های کولون سودمند بوده است.
در یک مطالعه آزمایشگاهی در سال 2007 نشان داده شد که پروبیوتیک‌ها قادر به تسریع ترمیم زخم معده هستند .آن‌ها بر عملکرد فیزیولوژیک غشاء مخاطی یک معده طبیعی اثری ندارد، اما بر روی معده‌هایی که در آن‌ها زخم گوارشی ایجاد شده اثر داشته و به ترمیم آن‌ها کمک می‌کند .
امروزه محصولات لبنی غنی شده با باکتری‌های پروبیوتیک به یکی از موفق‌ترین اقلام صنایع غذایی تبدیل شده است. روزانه میزان وسیعی از این محصولات پروبیوتیک از قبیل ماست‌ها و نوشیدنی‌های پروبیوتیک در اکثر نقاط دنیا تولید می‌شود.
بادرنجبویه
در طب سنتی دم کرده برگ‌های بادرنجبویه به عنوان معرق، محرک معده، ضد اسپاسم، ضد نفخ، ضد تشنج، ضدحملات هیستریک، ضد استفراغ مصرف می‌شود. نتایج تحقیقات مشخص کرده است که به دلیل وجود خواص آنتی اکسیدانی، این گیاه می‌تواند اثری ضد التهابی و ضد دردی داشته باشد و مانع گسترش زخم و باعث کاهش التهاب در زخم معده شود.
بومادران
عصاره این گیاه حاوی پروتئین و کربوهیدراتی است که قادر است به میزان 25 درصد التهاب را کاهش دهد. این گیاه در درمان ضد آرتریت روماتوئید و نقرس مفید است.
در تحقیقات روی این گیاه مشخص شد که در درمان زخم معده می‌تواند بسیار مفید باشد. بومادران خاصیت ضد اکسیداتیو و ضد میکروبی و فعالیت‌های ضد التهابی و ترمیمی مناسبی برای درمان زخم معده دارد.
کلم برگ
کلم اثر محرک ملایمی دارد. مصرف آن برای کاهش التهاب و ورم دستگاه گوارش اثربخش است. کلم ویتامین c زیادی دارد. مطالعات مختلف نشان داده است که برونشیت مزمن با مصرف کلم برگ از بین می‌رود. کلم برگ می‌تواند برای پیشگیری و درمان زخم معده مورد استفاده قرار گیرد.
روغن ماهی
روغن ماهی غنی از اسیدهای چرب امگا3 است و اثرات ضدالتهابی دارد. روغن ماهی باعث کاهش ترشح اسید معده می‌شود و در پیشگیری از ایجاد زخم معده موثر است.
