مجتبی اکرمی، کارشناس مذهبی و رایزن اسبق جمهوری اسلامی ایران در کرواسی، زیارت اربعین را امری مورد تاکید علما میداند.
به گزارش جی پلاس، بسیاری از بزرگان دین اسلام، امام حسین(ع) را عامل وحدتآفرین مسلمانان و پیادهروی اربعین حسینی را یک گام بزرگ در راستای ترویج فرهنگ اهل بیت (ع) و عامل ایجاد وحدت و محبت در بین امتهای اسلامی میدانند.
مجتبی اکرمی، کارشناس مذهبی و رایزن اسبق جمهوری اسلامی ایران در کرواسی هم معتقد است که اربعین محفلی برای وحدت بین فرقههای مختلف اسلامی است. وی میگوید زیارت اربعین موضوعی است که مورد تاکید بسیاری از علما است و در کتب دینی هم نسبت به آن اهتمام ویژهای شده است. گفتوگو با وی را درادامه میخوانید.
از سابقه تاریخی اربعین بگویید و اینکه چقدر به زیارت اربعین در کتب دینی ما سفارش شده است؟
اصل زیارت اربعین به عنوان یک زیارت منتشرشده از طرف معصومین در کتب روایی ما وارد شده است و مورد تاکید علماء هم بوده است. در طول سالهای مختلف بیشتر علما مخصوصا علمای حوزه علمیه نجف نسبت به این امر اهتمام ویژهای داشتهاند. در سالهای گذشته زمانیکه راه به سمت عراق هم باز بوده به همین ترتیب از طرف شیعیان سایر کشورها نسبت به این زیارت اهتمام وجود داشته است و همانطور که گفته شد در کتابهایمان هم به زیارت اربعین تاکید شده است.
در سالهای دیکتاتوری صدام به دلیل رویکرد ضد دینی که داشت این اتفاق نمیافتاد. غیر از عدهای از خواص و افرادی که به هر صورت این فریضه را انجام میدادند راه برای عموم مردم باز نبود و امکان بهرهمندی از این زیارت ارزشمند وجود نداشت اما بعد از از بین رفتن حکومت صدام ما در سالهای اخیر شاهد آن هستیم که نسبت به این زیارت توجه بیشتری شده و تبدیل به یکی از مناسک همیشگی و هر ساله عموم شیعیان از کل دنیا شده است.
اصل زیارت مبنای دینی دارد و از اهل بیت وارد شده است ام، راجع به این مراسم که با پیادهروی آغاز میشود بیشتر عمل علماء را داریم بدین معنا که علمای دینی این اهتمام را داشتهاند که با پیادهروی این زیارت به تاثیر از اولین زائران اربعین حرم امام حسین(ع)، حضرت زینب ،کاروان اسرا و جابربن عبدالله انصاری انجام پذیرد و در حال حاضر هم مردم نسبت به این موضوع توجه و اهتمام نشان میدهند و این حرکت تبدیل شده است به آنچه که ما در سالهای اخیر شاهد آن هستیم.
در سالهای دیکتاتوری صدام به دلیل رویکرد ضد دینی که داشت راهپیمایی اربعین اتفاق نمیافتاد. غیر از عدهای از خواص و افرادی که به هر صورت این فریضه را انجام میدادند راه برای عموم مردم باز نبود و امکان بهرهمندی از این زیارت ارزشمند وجود نداشت اما بعد از از بین رفتن حکومت صدام ما در سالهای اخیر شاهد آن هستیم که نسبت به این زیارت توجه بیشتری شده و تبدیل به یکی از مناسک همیشگی و هر ساله عموم شیعیان از کل دنیا شده است.
به نظر شما حضور گسترده مسلمانان در اربعین چقدر میتواند باعث وحدتآفرینی بین مسلمانان جهان شود؟
ما در وهله اول قیام امام حسین را یک قیام شیعی نمیبینیم. بلکه به فرمایش خود حضرت یک قیام برای اصل اسلام و اصلاح در امت پیغمبر برای اصل امر به معروف و نهی از منکر که مورد قبول همه مسلمانان است میبینیم. بنابراین اصل قیام امام حسین یک توجهی به اصلاح دین برای همه مسلمانان دارد و این منحصر در شیعه نیست بلکه خود شخصیت امام حسین (ع) به عنوان سبط پیغمبر یک شخصیت عالم اسلام است نه شخصیت منحصر در اندیشه و فکر شیعه، بنابراین امام حسین هم شخصیتش و هم قیامش برای عالم اسلام بوده است؛ یعنی هرچه که متعلق به عالم اسلام باشد مثل قرآن، قبله، اعمالی که مورد قبول همه فرقههای اسلامی است میتواند بهانهای برای وحدت باشد بنابراین زیارت امام حسین (ع) هم بهانهای میتواند برای وحدت همه فرقههای عالم اسلام باشد، البته همیشه در این میان یک اقلیتی هستند که بهانهجو و بهانهگیر هستند و با سایر فرقهها همکاری نمیکنند و نگاهشان نگاه تکفیری و افراطی است که اینها حسابشان جدا است اما عموم مسلمانان به اهل بیت (ع) علاقه دارند. بنابراین فقط کافی است بتوانیم در شناساندن شخصیت امام حسین (ع) و قیام آن حضرت تلاش کنیم.
دشمنی با اسلام باعث شده است این سوال ایجاد شود که مگر اسلام چیست که این همه گروههای فرهنگی، هنری یا سیاسی با او دشمنی میکنند؟ خود این دشمنیها ظرفیتهایی ایجاد کرده برای اینکه عده زیادی برای دانستن جواب این سوال کنجکاو شوند. در این میان حماسههایی که آفریده میشود، عشقهایی که طرفداران دین نسبت به خدای متعال و دینداری نشان میدهند، از خودشان ایثار میکنند و از جان و مالشان میگذرند، اینها باعث میشود که یک راه پاکی باز شود برای اینکه افراد بیشتری در این مسیر جذب شوند و به سمت خدای متعال حرکت کنند و در راه دین و دینداری قرار بگیرند.
آنچه که به نام دین امروز در اختیار ما است مدیون ایشان و قیامشان هستیم وگرنه معلوم نبود با آن اتفاقاتی که میافتاد چه چیزی از اسلام باقی میماند اگر این را بتوانیم در محافل علمی با سایر مسلمانان به گفتوگو بگذاریم به نظر میرسد یک محفل بسیار خوبی برای وحدت بین فرقههای مختلف اسلامی ایجاد میشود به دلیل اینکه عشق به اهل بیت و علاقهمندی به پیامبر اکرم در بین همه مسلمانان است و به تعبییر خود پیامبر هرکسی که اهل ایمان باشد در وجود خودش عشق به امام حسین را احساس میکند و اینجا جایی است که درست است که معشوق واحد است اما راه را برای همه عاشقهای خودش باز میکند و هیچ مانعی برای عاشقان متعدد نیست. این عشق و علاقه است که ما را در کنار هم قرار میدهد و ما را شبیه به یکدیگر میکند همانطور که ما در عزای امام حسین با پوشیدن لباس سیاه شبیه به هم میشویم این شباهت ما را به هم جذب میکند و نزدیکتر میکند و آن چیزی که تحت عنوان وحدت و اتحاد در حرکت به سمت هدف بیان میشود اینجا حاصل میشود و این همان ترجمه شعاری است که بسیار وحدتبخش و معنادار است با این عنوان که «حب الحسین یجمعنا» عشق به امام حسین ما را در کنار هم قرار میدهد. ما به سمت قبله قلبهایمان یعنی حرم امام حسین (ع) برای روز اربعین در کنار یکدیگر قرار بگیریم.
این اجتماع عظیم مسلمانان که نمایشی از قدرت اسلام است چقدر در معرفی جهان اسلام میتواند موثر باشد؟
اسلام به عنوان یکی از آیینهای آسمانی بزرگ با بیش از یک میلیارد پیرو در همه عالم محل توجه است. بالاخره مسلمان ها در همه کشورها حضور دارند و تاثیرگذار و نقشآفرین هستند و از آن طرف هم دشمنی با اسلام هم باعث شده است این سوال ایجاد شود که مگر اسلام چیست که این همه گروههای فرهنگی، هنری یا سیاسی با او دشمنی میکنند. خود این دشمنیها ظرفیتهایی را ایجاد کرده برای اینکه عده زیادی برای دانستن جواب این سوال کنجکاو شوند. در این میان حماسههایی که آفریده میشود، عشقهایی که طرفداران دین نسبت به خدای متعال و دینداری نشان میدهند، از خودشان ایثار میکنند و از جان و مالشان میگذرند، اینها باعث میشود که یک راه پاکی باز شود برای اینکه افراد بیشتری در این مسیر جذب شوند و به سمت خدای متعال حرکت کنند و در راه دین و دینداری قرار بگیرند.
امام حسین (ع) یک عناصر ارزشمندی برای حیات انسانی با حرکت خودشان ایجاد کردند مثل عزت، کمیت و کیفیت زندگی و اینکه بتواند از آزادی و آزادگی خودش دفاع کند اینها یک عناصر جهانی است که همه انسانها آن را درک میکنند و به آن اهمیت میدهند و برای آن ارزش قائل هستند که این باعث میشود که دلهای پاک و اندیشههای سالم با هر آئینی که باشند این راه را بپسندند و جذب این راه شوند فقط یک لازمهای اینجا احساس میشود و آن این است که ما که به عنوان شیعه خودمان را پیرو امام میدانیم بلد باشیم و بتوانیم این حرکت و فرمایشات ایشان را برای جهانیان ترجمه کنیم و بشناسانیم.
به فرمایش امام رضا (ع) زیبایی کلام اهل بیت را ما با کلام و عمل خودمان باید به سایر مردم دنیا بشناسانیم و برسانیم که این وظیفه مهم ما شیعیان است این کار بسیار دشواری است، چرا که ما باید هم در عمل خودمان دقت کنیم هم بیانمان باید شیوا و دقیق باشد تا بتوانیم زیباییهایی را که در کلام اهل بیت (ع) است را منتقل کنیم با این حال که عملکرد ما ضعیف بوده یا عمل ما به زیبایی که اهل بیت انتظار داشتهاند نبوده اما با این حال میزان اشتیاق و علاقهمندی را در دیگران میبینیم. هرچقدر این نزدیکتر به مقصود باشد ما بیشتر به هدف نزدیک میشویم و از خداوند هم طلب میکنیم که ما را در این مسیر قرار بدهد تا بتوانیم شامل این دعا باشیم که «یا لیتنا کنا معکم» کاش ما بودیم به همراه شما تا به آن فوز عظیمی که شما دست پیدا کردید ما هم دست پیدا کنیم که در صورتی که این موضوع در عمل ما خودش را نشان بدهد به نظر میرسد برای معرفی امام (ع) میتواند عامل مهم و موثری باشد.