سه گام برای کارکرد درست کارت سوخت

به گزارش جی پلاس، براساس آخرین تصمیم دولت از روز سه شنبه 22 مرداد ماه سال 98 عرضه بنزین در جایگاه ها فقط از طریق کارت سوخت شخصی امکان پذیر است؛ هرچند کارت سوخت جایگاه ها تا مدتی وجود دارد اما ظاهرا برای اینکه مصرف کنندگان ملزم به استفاده از کارت سوخت شخصی خود باشند عرضه بنزین از طریق کارت جایگاه ها محدود می شود.

احیای مجدد کارت سوخت توسط دولت دوازدهم در حالی صورت می گیرد که مسئولان فعلی وزارت نفت و دولت در سال 94 بنا به دلایلی که مشخص نیست تصمیم به حذف کارت سوخت از چرخه سوخت گیری کردند. اما امسال بعد از گذشت 4 سال تصمیم دارند این سامانه را دوباره راه اندازی کنند.

به همین منظور تصمیم به برگزاری نشستی کارشناسی با حضور مالک شریعتی، محمدجواد نوفرستی و مسعود صباغی از کارشناسان و اهل فن در حوزه کارت سوخت گرفت.

در این جلسه موضوعات حول سه محور اساسی مطرح شدد که اولین آن علت حذف کارت سوخت در سال 94 و تصمیم به احیای مجدد کارت سوخت بود. در گام بعدی کارشناسان به علت قاچاق و کمکی که میتواند کارت سوخت به کاهش و یا حذف قاچاق سوخت بگیرد گفت وگو کردند.

موضوع بعدی مراحل تکمیلی احیای کارت سوخت بود و اینکه باید از مرحله احیا عبور کرد و نظام توزیع یارانه ها را که یک نظام پر ایراد و اشکالی است را تغییر داد. 

در ادامه متن صحبت های مسعود صباغی را در این نشست کارشناسی ملاحظه می کنید:

* حذف کارت سوخت پایگاه‌ها داده مصرف سوخت را از بین برد

مسعود صباغی یکی از کارشناسان انرژی در مورد تصمیم سال 94 دولت مبنی بر حذف کارت سوخت گفت: این تصمیم  کاملا تصمیم اشتباهی بود چرا که مهمترین داده های اطلاعاتی که می توانستیم از میزان مصرف سوخت داشته باشیم به تفکیک تمام جایگاه های کل کشور وجود داشت از بین رفت.

وی ادامه داد: یک باب دیگری باز شد و محدودیت مصرف هم از بین رفت و مردم بیشتر مصرف می کردند و این در حالی بود که قیمت بنزین ثابت و تورم رو به بالا بود. 

صباغی تصریح کرد: در سال 97 وقتی شوک ارزی به اقتصاد کشور وارد شد دولت تقریبا به این نتیجه رسیده بود که کارت سوخت را دوباره احیا کند زیرا اختلاف قیمتی که قیمت بنزین داخلی با قیمت بنزین کشورهای همسایه ما وجود داشت باعث این شد که بنزین قاچاق شود و هرچه این زمان می گذشت این اختلاف قیمت بیشتر می شد و این جذابیت وجود داشت تا میزان قاچاق افزایش پیدا کند.

* دولت 8 ماه با ارزش را در احیای کارت سوخت از دست داد

این کارشناس انرژی ادامه داد: دولت متوجه این قضیه شد و به اجبار به این تصمیم درست رسید که کارت سوخت را احیا کند و من خنده ام میگیرد که این اقدام درست و به جایی که باید خیلی زودتر از اینها اتفاق می افتاد از همان اوایل سال 97 به تاخیر می افتد و اکنون که ما اواسط سال 98 هستیم این تصمیم اجرایی نشده است. من اطلاعیه شرکت ملی پخش را خاطر دارم که در سال 97 که این قضیه جدی شده بود اطلاعیه داد که مالکان خودرو و کسانی که کارت سوخت دارند و کسانی که کارت سوختشان مفقود شده از تاریخ 3 آذر تا 24 آذر درخواست بدهند که به اینها کارت سوخت بدهیم .

وی گفت: دولت می بایست در همان موقع کارت سوخت را احیا می کرد و قبل از عید این کار را انجام می داد اما الان 5 ماه از سال هم گذشته و ما 8 ماه را از دست دادیم و مصرف بالای سوخت را شاهدیم که میتوانستیم جلوی آن را بگیریم اما این کار را انجام نمی دهیم. این میزان مصرف قابلیت صادرات را داشت و قبل از اینکه ستاره خلیج فارس را بیاوریم ما بنزین وارد می کردیم و میزان ضرری که داشت به کشور وارد می شد مضاعف بود تا قبل از افتتاح ستاره خلیج فارس تمام این شواهد نشان می دهد که دولت هنوز بحران را درک نکرده است.

وی گفت: باید تاکید کرد که در کنار استفاده از کارت سوخت شخصی باید کارت سوخت جایگاه ها کنار گذاشته شود.

این کارشناس انرژی گفت: من تا حالا  نشنیده‌ام که می توان در خروجی جلوی قاچاق را بگیریم همیشه شنیده ام که پیشگیری بهتر از درمان است.  مثل این  که به مریض بگوییم برو مریض شو و بعد هر بحث درمانی که داشتی بیا پیش من و تو را درمان می کنم. اما راه کار عاقلانه تر و کم هزینه تر این است که ما جلوی مریض شدن این فرد را بگیریم و یا اینکه بعد از مریض شدن برویم به فکر درمانش باشیم.

وی ادامه داد: در خصوص فسادهای اقتصادی هم همین گونه است.  ما باید کاری کنیم که فساد رخ ندهد تا اینکه بعدا بیاییم دنبال مفسد بگردیم و بخواهیم مجازاتش کنیم و در مورد بنزین هم همین گونه است ما باید  کاری کنیم که قاچاق سوختی نداشته باشیم و به حد اقل برسانیم تا اینکه برویم در خروجی ها بگردیم و دنبال قاچاق چی باشیم و بخواهیم جلوی آن را بگیریم و چه هزینه و چه نیروی انسانی می خواهد که جلوی آن را بگیرد.

* چند گام‌ برای توزیع عادلانه انرژی

وی ادامه داد: به نظرم چند گام می توانیم برای کارت سوخت و یا توزیع عادلانه انرژی داشته باشیم که گام  صفر این است که همین اتفاق که  قرار است رخ دهد و و کارت سوخت جایگاه حذف و کارت سوخت شخصی استفاده شود و یا کارت جایگاه را با شرایط خاصی داشته باشیم تا این طرح موثر واقع شود یا از تفاوت قیمت برخوردار باشد یا کارمزد داشته باشد تا کسی که کارت سوخت ندارد ملزم شود تا از کارت سوخت شخصی خود استفاده کند در صورتی که نه سهمیه بندی وجود دارد و نه تفاوت قیمتی در ان وجود دارد و صرف می خواهیم شهروندان را ملزم کنیم که از کارت سوخت شخصی خود استفاده کنند.

وی ادامه داد: یک کاهش مصرف در این گام خواهیم داشت اما گام بعدی که باید برداشته شود باید یک سهمیه معتنابهی به خودروهای شخصی بدهیم مثلا 80 تا 100 لیتر به خودرو های شخصی بدهیم  و برای خودروهای مسافر بر سهمیه 200 لیتری در نظر بگیریم و برای آنهایی که سی ان جی ندارند عدد سهمیه را بالاتر ببریم در کنار این، وقتی سهمیه بندی کردیم باید یک تفاوت قیمت اعمال شود 

صباغی گفت: گام بعد باید این باشد که این سهمیه هایی که دادیم موقت باشد مثلا 200 لیتر سهمیه برای خودروهای مسافربر را کم  کنیم و به سمت استفاده از سی ان جی سوق دهیم تا آنها از سی ان جی استفاده کنندو اینجا هزینه وارد می کنیم به خودروهای شخصی و تاکسی ها که باید خودروی خود را سی ان جی سوز کنند در دو مرحله قبل ما ذخیره سازی سوخت داشتیم و این بنزین قابلیت صادرات دارد   و درآمد دارد برای دولت؛ ودولت می تواند از درآمدی که قبلا داشت  در این بخش یارانه بدهد تا حتی هزینه های این گام را صفر کند و هزینه ای برای سی ان جی سوز کردن خودروها دریافت نکنند.

وی تصریح کرد: دولت این را هم باید در نظر بگیرد که هزینه جایگاه های سی ان جی در کلانشهر ها بالاتر از بخش های دیگر است  و کارمزد جایگاه های سی ان جی را بدون اینکه افزایش قیمتی در سی ان جی داشته باشد افزایش دهد تا درآمد آنها افزایش یابد و از طرف دیگر هم مصرف بالا می رود و هم درآمد جایگاه بالا می رود 

وی تصریح کرد: بعد از این بازه زمانی می توانیم این سهمیه را کاهش دهیم تا مازاد سهمیه بنزین که قبلا می گرفتند را بتوانند از سی ان جی استفاده کنند و گام نهایی این باشد که بعد از تمامی این مراحل باید به این سمت برویم که یارانه انرژی باید عادلانه انجام شود و تا زمانی که این قدم ها را برنداشتیم اینکه برویم به سمت پرداخت عادلانه یارانه انرژی کمی سخت و دشوار است که البته در ظرف مدت یک سال میتوان تمام این گام ها را برداشت.

وی خاطر نشان کرد: بحثی که در مورد یارانه پنهان انرژی گفته شد من حقیقتا مخالف ترویج این اعداد بزرگی که گفته شد هستم اعدادی مثل همین 100 میلیارد دلار و بزرگی که به نظرم محاسباتش دقیق نیست از این جهت که به نظرم محاسباتی که برای این ها مطرح شده است محاسبات صادراتی است  و لزوما برای مردم ایران نباید چنین چیزی را در نظر بگیریم .

* اعداد بزرگی که درباره میزان یارانه انرژی گفته می‌شود دقیق نیست

وی ادامه داد: برای مردم کشورمان  در مرحله نخست اگر بخواهیم هزینه بالا را در نظر بگیریم ماکزیمم حالتش این است که قیمت تمام شده را محاسبه کنیم و نباید هزینه های بالایی را برای مردم تحمیل کنیم و در درجه بعد اگر بخواهیم هزینه صادراتی را محاسبه کنیم باید ببینیم که چه مقدر از این هزینه های صادراتی محقق شده و با ضریب وزنی ان را اعمال کنیم. مثلا در حوزه گاز 20 میلیون متر مکعب به ترکیه می دهیم و همین حدود ها به عراق می دهیم در مقایسه با تولید گاز که 700 میلیون متر مکعب است باید ضریب وزنی بدهیم تا ببینیم حجم صادراتی ما چه مقدار است که این عدد خیلی کاهش می یابد از این میزان درآمدی که داریم از گاز می بریم.

وی ادامه داد: این عدد 100 میلیارد دلار که در گاز  برق  و سوخت است را من فکر می کنم این شیوه محاسبه خیلی کاهش می دهد اما من چرا تاکید دارم که این عدد را باید اصلاح کنیم؟ زیرا بزرگ بودن این عدد چند گرا می دهد به خارج از کشور که یکی از دلایلش مثلا در بحث توافق نامه پاریس است که عمده یارانه‌ای که می دهیم از منابع نفت و گازی است که می دهیم و خارجی ها دست می گذارند روی ان و می گویند شما 100 میلیارد دلار دارید یارانه انرژی می دهید و یارانه را  کم کنید و هزینه کاهش گازهای گلخانه ای را از همین جا دربیاورید که این اصلا واقعی نیست و محقق نشده و موهومی است.

 صباغی در پایان تصریح کرد: من امیدوارم کسانی که کارت سوخت را حذف کردند و امروز نیز در احیای ان تعلل می کنند جوابی در پیشگاه خداوند داشته باشند که چگونه موجب این هدر رفت انرژی را داده اند.