حالا سه روز از اجرای طرح جدید فروش بنزین در ایران سپری شده است، طرحی که دلالت بر الزام استفاده از کارت سوخت برای خرید بنزین دارد.
به گزارش جی پلاس، بنزین در ایران به قیمتی برابر با هزار تومان عرضه می شود. ایران ارزان‌ترین قیمت بنزین را در منطقه و البته قاره آسیا داراست. تنها ونزوئلاست که بنزینی ارزان‌تر از ایران به فروش می‌رساند و البته آوازه مشکلات اقتصادی‌اش نیز سالهاست در رسانه‌های جهان پیچیده است.
ارزانی بنزین در ایران در قیاس با قیمت‌های کشورهای اطراف سبب شده است قاچاق سوخت در ایران رونق فراوانی داشته باشد. سود بالای قاچاق سوخت از ایران، بی تردید در سایه تفاوت عظیم قیمت آن قدر هست که عده‌ای سازمان یافته و جمعی دیگر سازمان نیافته، مشکلات را به جان بخرند و بنزین یارانه‌ای را راهی دیگر کشورها کنند، ترکیه و عراق و حتی افغانستان.
بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت بنزین در ترکیه قیمتی در محدوده ۱۶ هزار تومان را داراست. در دیگر کشورهای اطراف نیز قیمت‌ها حداقل به هفت هزار تومان می‌رسد. داستان بنزین اما داستان ناتمامی است که اقتصاد ایران را در خود فروبرده است. اقتصادی وابسته به نفت و گروگان بنزین.
مصرف بنزین در ایران
در سال‌های گذشته همواره مصرف بالای بنزین در ایران محل انتقاد کارشناسان اقتصادی و سیاستگذاران و مسئولان بوده است با این حال بوده است. این در حالی است که مصرف کننده ایرانی یا به عبارت دیگر سبک زندگی ایرانی تاثیر چندانی بر میزان مصرف سوخت را ندارد. بالا بودن مصرف سوخت در خودروهای ایرانی یکی از مهمترین دلایل بروز بحران در این بخش تلقی می‌شود.
در سال ۲۰۱۸، مصرف روزانه بنزین در جهان ۴۳۸ میلیون لیتر رسیده است. بالاترین مصرف بنزین در جهان متعلق به آمریکاست و کمترین مصرف نیز به کشور شیلی با ۱۳ هزار لیتر در روز اختصاص دارد.
میانگین مصرف بنزین در ایران در سال ۱۳۹۷ به ٨٧ میلیون لیتر در روز می رسد. میانگین تولید در بهمن ماه سال ۱۳۹۷، روزانه ١٠٣ میلیون لیتر بوده است که این ارقام به گفته مقامات وزارت نفت، نشان‌دهنده فاصله مطلوب تولید و مصرف است و به پایداری تولید و ذخیره‌سازی بنزین در کشور انجامیده است.
عدم گسترش حمل و نقل عمومی در ایران که موجبات افزایش استفاده از خودروی شخصی را فراهم کرده است و بالا بودن مصرف بنزین در خودروها مهمترین دلایل بالا بودن میزان مصرف بنزین در ایران است؛ در عین حال که کارشناسان معتقدند یارانه‌ای بودن بنزین خود عامل مهم عدم سرمایه‌گذاری لازم برای ارتقای تکنولوژی و استاندارد سازی در این حوزه است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در خوشبینانه‌ترین حالت قیمت تمام شده بنزین، با احتساب قیمت فوب خلیج فارس و حمل و نقل و ... بیش از سه هزار تومان است حال آنکه بنزین سالهاست به قیمت هزار تومان در ایران فروخته می شود.
مردم از کارت سوخت استفاده می‌کنند؟
در سومین روز از اجرای طرح الزام به استفاده از کارت سوخت، نائب رییس اتحادیه جایگاه داران به ایسنا گفته است که تا کنون ۵ درصد از مردم از کارت سوخت شخصی استفاده کرده‌اند.
هر چند پیش از این نیز سوختگیری با کارت سوخت در جایگاه‌ها صورت می گرفت اما این کارت سوخت جایگاه‌ها بود که در اختیار مردم قرار می گرفت و کارت سوخت شخصی از دور خارج شده بود.
در حال حاضر نیز همچنان کارت سوخت جایگاه‌ها در دسترس است، تنها تفاوت اینجاست که برخی جایگاه داران، کارت مذکور را در اختیار متصدی جایگاه قرار داده‌اند در حالی که پیش‌تر در کنار هر نازل، یک کارت در دسترس قرار داشت.
بازگشت کارت سوخت به گفته برخی جایگاه دارات، مدت زمان سوختگیری ازاندکی افزایش داده و برخی از فعالان این حوزه می گویند در اولین و دومین روز صف هایی طویل تر از قبل مقابل پمپ بنزین ها شکل گرفت اما به تدریج این وضعیت در حال عادی شدن است. در عین حال باید توجه داشت یک میلیون و صد هزار کارت سوخت در باجه های پست است. به نظر می رسد تا پایان مرداد اقدامات لازم برای دریافت کارت سوخت از سوی شهروندان انجام گیرد.
مزایای استفاده از کارت سوخت چیست؟
کارت سوخت در حالی بار دیگر به مجموعه مدارک شهروندان بازگشته است که دولت هنوز تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین اتخاذ نکرده است.
پیش از این سناریوهای متعددی در خصوص قیمت بنزین مورد بررسی قرار گرفت، از بازگشت سهمیه بندی تا افزایش قیمت در کنار تک نرخی بودن و عدم سهمیه بندی اما هنوز تصمیم قطعی در این زمینه اتخاذ نشده است.
بر اساس این گزارش برآوردها حاکی از آن است که الزام استفاده از کارت سوخت می‌تواند شرایط را برای کنترل دقیق‌تر میزان مصرف و پیشگیری از قاچاق سوخت از ایران مهیا نماید. قاچاق سوخت در حقیقت به معنای تخصیص یارانه انرژی به اتباع غیر ایرانی است، وضعیتی بغرنج که به هدررفت منابع ملی و ایجاد ثروت‌های بادآورده و کثیف منجر می‌شود.
شرکت ملی پالایش پخش فرآورده های نفتی اعلام کرده است به زودی محدودیت های تازه برای استفاده از کارت سوخت جایگاه‌ها ابلاغ می شود از این رو شهروندان لازم است هر چه زودتر با کارت سوخت شخصی نسبت به خریداری سوخت اقدام نمایند.
