چند نکته مهم برای سلامت دهان و دندان

به درستی مسواک بزنید

مسواک شما و نوع مسواک زدن از اهمیت بالایی در حفظ سلامت دهان و دندان برخوردار است. عمل مکانیکی مسواک زدن پلاک‌های سخت و چسبنده دندان‌ها را که ترکیبی از باکتری‌ها، اسیدها و ضایعات چسبنده و بقایای مواد غذایی هستند، از بین می‌برد.

این پلاک‌ها بلافاصله پس از خوردن مواد غذایی روی دندان‌ها تشکیل می‌شوند اما تا زمانی که به مرحله خاصی نرسند نامطبوع نبوده و به دندان‌ها آسیب نمی‌رسانند. مقدار دقیق این زمان برای رسیدن به مرحله آسیب زدن به دندان مشخص نیست اما این زمان دست‌کم ۱۲ ساعت است.

باکتری‌ها قند مصرف می‌کنند و اسید را به عنوان محصول جانبی تولید می‌کنند که مواد معدنی دندان را از بین می‌برد و حفره‌های میکروسکوپی روی دندان ایجاد می‌کنند که قابل مشاهده نیستند. در صورتی که این روند متوقف نشود و دندان‌ها ترمیم نشوند، حفره‌ها بزرگ و قابل مشاهده و دردسرساز می‌شوند.

صرف دو دقیقه وقت برای مسواک زدن و انجام این عمل در شب‌ها و یک بار دیگر در طول روز برای از بین بردن پلاک‌های دندان‌ها عملی مناسب محسوب می‌شود. مسواک زدن مکرر از پیشرفت باکتری‌ها به مرحله‌ای که بیشترین میزان اسید را تولید کرده و می‌توانند روی دندان‌ها جا خوش کنند، جلوگیری می‌کند. 

مسواک‌های برقی می‌توانند بیش از مسواک‌های عادی موثر واقع شوند و مسواک‌هایی با سری‌های کوچک می‌توانند کمک کنند تا به نواحی انتهایی دهان راحت‌تر دسترسی پیدا کنید. هم‌چنین مسواک‌هایی با برس‌های متوسط باعث می‌شوند تا بدون آسیب‌ رساندن به لثه‌ها و دندان‌ها آن‌ها را به طور موثر تمیز کنید. اما در نهایت مهم‌ترین امر، عمل مسواک زدن به ویژه به روش صحیح است!

از خمیر دندان‌های مناسب و حاوی فلوراید استفاده کنید

بیشتر فایده مسواک زدن به خمیر دندان برمی‌گردد. عنصر کلیدی خمیر دندان نیز فلوراید است که مطالعات حاکی از خاصیت ضد پوسیدگی آن است. فلوراید جایگزین مواد معدنی از بین رفته در دندان و هم‌چنین استحکام بیشتر آن‌ها می‌شود. 

برای بهره بردن بیشتر از منافع خمیر دندان از انواع خمیر دندان با میزان ۱۳۵۰ تا ۱۵۰۰  ppmF (غلظت فلوراید در هر میلیون قسمت) فلوراید استفاده کنید تا از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری نمایید. همچنین می‌توانید با خواندن اطلاعات روی جعبه خمیر دندان‌ها از میزان غلظت فلوراید آن‌ها مطلع شوید. 

هم‌چنین لازم به ذکر است که همه انواع خمیر دندان‌های کودکان به اندازه کافی برای بهره بردن از حداکثر میزان منافع آن قوی نیستند و ممکن است دندانپزشک شما بر اساس میزان پوسیدگی، میزان خطر ایجاد پلاک و پوسیدگی و جنس دندان‌های کودکتان، خمیر دندانی خاص برای او تجویز کند.

مشاهده پلاک‌ها روی دندان‌ها به دلیل رنگ سفیدشان که هم‌رنگ دندان‌هاست، دشوار است. قرص‌هایی در داروخانه‌ها قابل دسترسی است که به مشاهده راحت‌تر پلاک‌ها کمک می‌کند تا بهتر متوجه نقاطی شوید که به هنگام مسواک زدن از دست‌تان در رفته است.

دهان را تخلیه کنید، آب‌کشی نکنید

در شب‌ها کمتر از طول روز بدن آب دهان تولید می‌کند. به همین دلیل حفاظت آب دهان از دندان‌ها در شب‌ها کمتر بوده و آسیب‌پذیری‌ آن‌ها در برابر اسیدها بیشتر است. به همین دلیل است که شستن بقایای مواد غذایی از دهان پیش از خواب حائز اهمیت است تا پلاک‌ها نتوانند در طول خواب به دندان‌ها آسیب برسانند. پس از مسواک زدن و پیش از خواب به جز آب هیچ چیزی ننوشید و نخورید. این امر به فلوراید زمان بیشتری برای تاثیرگذاری در طول شب می‌دهد. 

هم‌چنین زمانی که مسواک زدید، دهان خود را با آب یا دهان‌شویه آب‌کشی نکنید چرا که با این کار فلوراید را از دهان خود می‌شویید. عادت کردن به این کار می‌تواند دشوار باشد اما خطر پوسیدگی دندان‌ها را تا ۲۵ درصد کاهش می‌دهد. 

قند زیاد در طول روز مصرف نکنید

قندهای طبیعی به طور طبیعی در مواد غذایی هم‌چون میوه‌ها یافت می‌شوند و نسبت‌ به قندهای آزاد یا افزوده‌ شده کمتر باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند. قندهای آزاد به طور کلی به آن دسته از قندهایی اطلاق می‌شود که توسط تولید کنندگان به مواد غذایی افزوده می‌شود اما هم‌چنین شامل عسل، شیره و آبمیوه‌ها نیز می‌شود.

همه این قندها برای مصرف، سوخت و ساز و تولید اسید توسط باکتری‌ها آسان هستند. اگر چه گفتن این که کدام یک از این نوع قندها برای دندان‌ها مضرتر است، کاری دشوار است. برای مثال اگر چه مصرف میزان نرمال میوه خوب است اما آب‌میوه‌ها حاوی قندهای آزاد شده از سلول‌های گیاهی هستند که مصرف بالای آن‌ها موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت و سرویس سلامت عمومی انگلیس توصیه می‌کنند که قندهای افزوده‌ شده باید کمتر از پنج درصد از کل میزان کالری مصرفی روزانه شما را تشکیل دهند. این مقدار برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۱ سال حدود ۳۰ گرم یا هشت قاشق چایخوری از قند افزوده شده به طور روزانه است.

البته به جز میزان مصرف قند، تعداد دفعات مصرف آن نیز اهمیت دارد. کربوهیدرات‌های ساده مانند قند نسبت به پروتئین‌ها یا کربوهیدرات‌های پیچیده برای هضم توسط باکتری‌ها راحت‌تر هستند. باکتری‌ها بعد از متابولیسم قندها، اسید تولید می‌کنند که باعث از بین رفتن مواد معدنی دندان‌ها می‌شوند.

قندها در بیسکوییت‌ها، قهوه و چای شیرین و سایر غذاهای فرآوری شده با کربوهیدرات ها وجود دارند. از این رو مصرف هله و هوله‌ها را برای حفاظت از دندان‌هایتان کاهش دهید.

خوشبختانه استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و مسواک زدن منظم خطر پوسیدگی ناشی از مصرف قندها را در دندان‌ها از بین می‌برد.