عامل گرانی میوه چه کسانی هستند؟

به گزارش جی پلاس،  پیاز، سیب‌زمینی، گوجه فرنگی و ... یک به یک خبر روز رسانه ها می شوند. برای اطلاع از وضعیت این بازار با اسدالله کارگر، رییس اتحادیه فروشندگان میوه سبزی تهران مصاحبه کرده ایم که در ادامه می خوانید؛

سال ۱۳۹۸ در حالی آغاز شد که تورم، سبد هزینه خانوارها را دستخوش تغییرات جدی کرده بود، تحریم آجیل و کاهش فروش شیرینی در قنادی ها در نوروز، بی تردید وضعیت صنف شما را دستخوش تغییر کرده است، درست است؟ 
از چه نظر؟

به هر حال باید بازار شما پررونق تر از بازار صنف های موازی تان بوده باشد. 
بله دقیقا، چرا که کسی حرف از تحریم میوه نزد. در ضمن وقتی آجیل روی میز نیست، مجبورید حتما میوه مقابل مهمان بگذارید و در نتیجه وضعیت صنف ما وضعیت بسیار مناسب‌تری نسبت به سایر اصناف بوده است.

نسبت به وضعیت سال‌های گذشته چطور؟ می‌خواهم بدانم وضعیت صنف در قیاس با خودش نسبت به سال گذشته چطور بود؟ 
ما راضی بودیم. شرایط خوب بود. کاهش فروش نداشتیم و تا اندازه‌ای هم با رشد فروش مواجه بودیم.

پررونق ترین فصل کاری شما نوروز است، حجم مصرف میوه در نوروز و در کل سال چقدر است؟ 
عید امسال، حدود یک میلیارد و ۱۳۶ میلیون کیلو میوه در کشور به فروش رفت که رقم بسیار عجیبی محسوب می‌شود.  

سرانه مصرف میوه هر ایرانی چقدر است؟
سرانه مصرف میوه هر ایرانی سالانه برابر با ۱۲۰کیلوگرم است که به عبارت بهتر هر ایرانی ماهانه ۱۰کیلو میوه مصرف می‌کند که رقم مناسبی است.

گرانی میوه این آمار را تغییر نداده؟
تقریبا خیر. گرانی میوه مصرف را بهینه کرده و دورریز را به شدت کاهش داده است.  

اگر از میوه عبور کنیم، گرانی شدید پیاز و گوجه فرنگی و سیب زمینی و ... سفره خانوار و نه فقط سبد هزینه ای خانوار را تحت تاثیر قرار داده است.   
گرانی میوه و سبزیجات تقصیر ما نیست، اگر شرایط را از تولید تا مصرف کننده نهایی بررسی کنیم، متوجه می شوید ما و همکارانمان نقشی در این گرانی نداریم.

اما قیمت میوه از میدان مرکزی میوه و تره بار تا مغازه های سطح شهر افزایش چشمگیری را تجربه می کند، چطور شما نقش ندارید؟ 
اتفاقا قیمت تغییر چندانی نمی کند.طبق فاکتور می شود میزان سود را ردگیری کرد. بالاخره اسناد و مدارک در این حوزه وجود دارد.

مگر می شود، بالاخره پیاز در دوره بحرانی اش در برخی از مغازه های سطح شهر تا ۱۴ هزار تومان هم فروخته شد و در برخی نقاط ۱۲ هزار تومان، مگر می شود هر دو هم فاکتور معتبر داشته باشند؟ 
من توضیح می دهم چرا نمی شود. مشکل در همان میدان مرکزی میوه و تره بار است. چهل درصد از فروشندگان در میدان مرکزی میوه و تره بار اصلا به ما فاکتور نمی دهند.

خوب این دست همکاران شما را باز می گذارد که به هر قیمتی می خواهند بفروشند. 
نه این طور نیست. ما خودمان متقاضی دریافت فاکتور هستیم.

چرا به شما فاکتور نمی دهند؟ 
خوب مساله بر می گردد به مشکلات قدیمی ما در همین میدان مرکزی میوه و تره بار.

حدود دو سال قبل بحث دلالان در میادین میوه و تره بار خیلی داغ شد و هر روز گشت های نظارت و ... اما امروز باز از مشکل حرف می زنید. 
خوب بعد از رشد قیمت دلار بود که دیگر ماجرا به فراموشی سپرده شد و تمام ظرفیت ها معطوف بازارهای دیگر شد. کاش این بساط جمع نمی شد تا ما بتوانیم مشکلات را حل کنیم. مشکلات ما حل نشده باقی مانده است.

ممکن است درباره نقش دلالان در میدان مرکزی میوه و تره بار بیشتر توضیح بدهید؟ 
همان طور که گفتم و با وجود احترامی که برای اتحادیه بارفروشان و همکاران این بخش قایل هستم، باید بگویم متاسفانه ۴۰درصد بارفروشان میدان مرکزی میوه و تره‌بار حاضر نیستند برای فروش محصولات خود، فاکتور فروش صادر کنند که این مساله سبب بروز مشکلات فراوانی برای همکاران ما در سطح شهر می شود و مراجع قانونی به سبب همین موضوع بارها با اعضای اتحادیه برخوردهای قانونی کرده‌اند. همکاری نکردن بارفروشان در صدورفاکتور در میدان مرکزی میوه و تره بار سبب شده تا در برخی موارد سازمان تعزیرات همکاران ما را جریمه کنند. 

دلیل عدم صدور فاکتور چیست؟ 
بالاخره نمی خواهند مدرک مشخصی به ما بدهند. این ماجرا باید پیگیری شود و ما یکی از مدعیان موضوع هستیم.در ضمن برخی دلالان به شکل دیگری هم قیمت را بالا می برند. مثلا شما اجناس مورد نیاز خود را می خرید اما برای یک یا دو قلم مجبورید بهایی بسیار بالاتر پرداخت کنید چون این یک یا دو قلم انحصاری در اختیار یک عده خاص قرار می گیرد.

شفاف تر توضیح بدهید. این فرایند چطور اتفاق می‌افتد؟ 
شما فرض کنید من میوه و کاهو و سیب زمینی و خیار و بادمجان را می خرم اما کسی کدو و پیاز ندارد، به هر حال من به عنوان میوه فروش در سطح شهر باید این دو قلم را بخرم. این دو قلم با قیمت بالا در اختیار یک عده خاص است و ما مجبوریم با رقم بالایی آن را خریداری کنیم. همین سبب می‌شود قیمت بالا برود.

مشکل شما در میدان مرکزی میوه و تره بار همین است؟ 
خیر، در میدان مرکزی میوه و تره بار از ما ورودی می گیرند، مشکل فاکتور و جور نبودن جنس ها به جای خود، کارگران میدان مرکزی هم به ازای هر خرید ما تقاضای وجهی به نام " زیرچوبی" می کنند. این وجه در قدیم بابت وزن کردن با ترازوهای قدیمی به کارگری پرداخت می شد که چوب وزنه را روی شانه اش قرار می داد اما هنوز رایج است.

حالا برسیم به همکاران شما در سطح شهر، بالاخره وقتی تفاوت قیمت در شهر این قدر بالاست، نمی شود گفت همکاران صنفی شما در سطح شهر بدون مشکل هستند. 
ممکن است مشکل داشته باشند، حرف من این است که مقصر گرانی میوه و تره بار نیستند.

مقصر گرانی دلالان هستند؟ 
شاید از پاسخ من متعجب شوید، اما مقصر گرانی میوه از نظر من کشاورزان هستند.

کشاورزان؟ آنها که می گویند میوه و صیفی و سبزی با قیمت‌های بسیار پایین از آنها خریداری می شود و سودی به آنان تعلق نمی‌گیرد. 
دروغ هم نمی‌گویند اما ماجرا این است که ما از مبدا مشکل داریم. کشاورزان ما متاسفانه آموزش ندیده و غیرماهر هستند. الان شما شیوه چیدمان میوه را در ترکیه، همین کشور همسایه را ببینید. این کشاورزان میوه ها را یک دست و هم سایز می چینند، خوب میوه های وارداتی در قبل را می دیدم. وقتی یک صندوق می خریدی مطمئن بودی تا انتهای صندوق مشکلی ندارد اما اینجا خود کشاورزان به این موضوع دقت ندارند.

جداسازی محصول و چیدمان دوباره خودش باعث رشد قیمت می‌شود. پس ببینید سرمنشا گرانی همان جاست و با اموزش ویژه کشاورزان می توان هزینه ها را به شدت کاهش داد.

پس دلال نقشی در این پروسه از نظر شما ندارد؟ 
شما چه سهمی برایش در نظر می‌گیرید؟

برخی می گویند قیمت از زمان خرید از کشاورز تا میدان مرکزی میوه و تره بار دویست درصد افزایش دارد و سودش به جیب دلال می‌رود. 
من این سهم دویست درصدی را رد می کنم اما می گویم در این پروسه نقش دارند اما نه این قدر سنگین. اصلاحاتی که گفتم در حوزه کاری کشاورزان، خود به خود بخشی از مشکل را رفع خواهد کرد.

گویا هر یکشنبه قیمت ها در جلسه ای در میدان مرکزی میوه و تره بار تعیین می شود، این فرآیند را توضیح می دهید و ایا الزامی به تبعیت از این قیمت ها وجود دارد؟ 
بله، یکشنبه هر هفته نمایندگانی از جهاد کشاورزی تهران، اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران، اتحادیه بارفروشان و مسول واحد بازرسی و نظارت اصناف میدان مرکزی میوه و تره بار تهران نسبت به کشف قیمت محصولات کشاورزی اقدام کرده و نرخنامه آن توسط اتحادیه برای قیمت گذاری به اعضا ابلاغ می شود. 

همان طور که ذکر شد قیمت ها در میدان میوه و تره به اصطلاح دارای کف و سقف می شود. این فرآیند تعیین قیمت نیست. کشف قیمت است و این قیمت ها نیز  ملاک تعیین نرخ ها در سطح شهر نیست بلکه ملاک اساسی و مهم، فاکتوری است که همکاران ما بر اساس آن در میدان میوه و تره بار خرید می کنند.

چه تعداد واحد صنفی زیر نظر این اتحادیه فعالیت دارد؟ ‌
۴ هزار واحد صنفی زیر نظر اتحادیه فعالیت دارند و دارای پروانه کسب هستند و غیر از این ۱۵۰۰ پرونده در دست اقدام وجود دارد بنابراین می توان گفت ۵۵۰۰ واحد صنفی میوه  وسبزی فروشی در شهر تهران وجود دارد که بر فعالیت این اعضا از ۳کانال اتاق اصناف، وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین اتحادیه نظارت می شود.

من می خواهم سئوال مشخصی در خصوص دلایل افزایش ناگهانی قیمت پیاز از شما بپرسم. چه شد پیاز به موضوع روز کشور تبدیل شد؟ 
چند عامل دست به دست هم داد.

و اما سهم سیل و سرمای بهاری؟ 
این موضوع اصلا صحت ندارد زیرا قبل از وقوع سیل نیز به دلیل صادرات و … قیمت پیاز در حال افزایش بود و باید گفت صادرات سبب شد تا نرخ پیاز در کشور افزایش یابد.

بنده یکی از مخالفان صادرات میوه و تره بار هستم زیرا اعتقاد دارم زمانی که کشور و مردم به یک محصول نیاز دارند، صادرات آن محصول اقدام درستی نیست. البته بنده با ارزآوری مخالف نیستم بلکه براین باورم باید به جایی برسیم که به جای نفت، کالا صادر کنیم. تامین نیاز بازار داخل باید اولویت نخست باشد و صادرات در سایر اولویت ها قرارگیرد. 

پس متهم ردیف اول،صادرات است. 
بله.

اما ممنوعیت صادرات هم قیمت ها را برنگرداند. 
الان پیاز در سطح شهر بین 5 تا 6 هزار تومان است .خوب بخشی از رشد قیمت هم تحت تاثیر تورم اتفاق افتاده.

به نظر شما امسال وضعیت تولید میوه در کشور چگونه خواهد بود؟ 
سال خوبی در پیش است. فکر می کنم حجم تولیدات افزایش یابد. صادرات اما رد این شرایط بسیار سودآور است و این نکته مدیریت جدی را می‌طلبد.

مهمترین محصولات کشاورزی وارداتی را چه مواردی تشکیل می‌دهند، ‌ آیا واردات میوه به کشور قانونی است؟  
چند سالی است که برای حمایت از تولید داخل واردات پرتقال ممنوع شده که به نظرم تصمیم بسیار خوبی بود زیرا با این کار از تولیدکننده و کشاورز داخالی حمایت شد که امیدواریم در سایر اقلام کشاورزی نیز این کار انجام شود. با واردات محصولات و میوه های خارجی به شدت مخالفم زیرا در کشورمان توانایی تولید انواع میوه را داریم. 

میوه های وارداتی شامل موز، آناناس، نارگیل و انبه می شود و باید گفت در کشور موز تولید می شود اما آنچنان که باید طرفدار ندارد در حالی که باید این محصول کشاورزی را وارد بازار کرد تا مصرف کننده برای خرید ترغیب شود. 

لازم به ذکر است که واردات هرگونه میوه به جز موارد ذکر شده ممنوع است و اگر محصول کشاورزی و میوه های استوایی در برخی مراکز و میادین خاص به فروش می رسد، حتم بدانید از مبادی قاچاق وارد کشور شده است.

یکی از بحث‌هایی که معمولا در بهار مورد توجه قرار می گیرد، موضوع نوبرانه‌ها و قیمت‌های عجیب و غریب و بسیار بالای آنهاست. برای نمونه چرا قیمت این میوه در سطح شهر بسیار بالاتر از میدان مرکزی میوه و تره بار است؟ ‌
اینکه گفته شود واحدهای صنفی سطح شهر، گوجه سبز را با قیمت های بالا و به اصطلاح گران می فروشند، اصلا صحیح نیست زیرا بسیاری از همکاران ما تا زمانی که قیمت این نوبرانه ها در میدان مرکزی میوه و تره بار ارزان نشود، اقدام به فروش آن در واحد صنفی خود نمی کنند زیرا مشتریان قدر به خرید نیستند. 

البته باید توجه کرد که به جز واحدهای صنفی، دستفروشان نیز اقدام به عرضه نوبرانه های بهاری می کنند که قیمت آنها بسیار بالاتر از میدان مرکزی میوه و تره بار و هچنین میوه فروشی هاست. 

البته سال گذشته در برخی مراکز خرید و بعضی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای نوبرانه‌ها با قیمت‌های نجومی عرضه می شد که شکایت‌هایی نیز دریافت کردیم که با پیگیری‌ها مشخص شد در مراکز خرید خاص عرضه شده که اصلا زیر نظر اتحادیه نبوده و واحد صنفی میوه و سبزی فروشی محسوب نمی‌شوند. حتی دیده شده در این مراکز، میوه‌های خارجی که واردات آنها ممنوع است نیز فروخته می‌شود. 

قیمت منطقی گوجه سبز به عنوان نوبرانه پرطرفدار بهاری چقدر باید باشد؟  
بر اساس آخرین کشف قیمت انجام شده گوجه سبز کیلویی بین ۱۰ تا ۳۵هزار در میدان مرکزی میوه و تره بار نرخ گذاری شده است و همکاران ما در سطح پایتخت موظف هستند پس از اعمال سود قانونی نسبت به فروش گوجه سبز اقدام کنند.