چه عملی در ماه رجب مطابق با عمره مفرده است؟

به گزارش خبرنگار جی پلاس، ماه رجب از ماه های برتر نزد خداوند و ائمه (ع) است، به گونه ای که پیامبر اکرم(ص) فرموده اند: "فَضلُ رَجَبٍ عَلَی سَائِرِ الشُهُورِ کَفَضلِ القُرآنِ عَلَی سَائِرِ الکَلاَمِ. یعنی فضیلت ماه رجب نسبت به ماه های دیگر همانند فضیلت قرآن است نسبت به کلام های دیگر".

از امام صادق(ع) نقل است که از قول رسول اکرم(ص) فرمودند: "هر که از رجب سه روز روزه دارد خدای تعالی وی را به هر روزی روزه سالی بنویسد و هر که هفت روز روزه دارد، هفت در دوزخ ازو در بندند و هر که هشت روز روزه دارد هشت درِ بهشت از برای او بگشایند و هر که پانزده روز روزه دارد خدای تعالی حساب وی آسان کند و هر که همه ماه رجب روزه دارد خدای تعالی وی را خشنود کند و خشنودی خود بنویسد و از هر که خشنود باشد، وی را عذاب نبود".

اما در باب فضلیت این ماه باید گفت: از دلایل عظمت و فضیلت این ماه آن است که خداوند در قرآن چهار ماه را حرام معرفی می کند که یکی از آنها ماه رجب است.

باید توجه داشت که حرمت ماه رجب تنها به مسلمانان اختصاص ندارد، بلکه پیش از ظهور اسلام نیز ماه رجب در میان ساکنان جزیرة العرب دارای حرمت و قداست بوده است. در روایتی آمده است که اهل جاهلیت این ماه را بزرگ می شمردند که این احترام و تکریم پس از اسلام افزایش یافت. این در حالی است که در دوران جاهلیت بسیاری از مسائل مهم و محترم شمرده نمی شد.

مردم در دوران جاهلیت در ایام ماه رجب در امنیت کامل به سر می بردند. بنا بر روایتی از امام صادق(ع) که توسط شیخ کلینی نقل شده خداوند رجب را ماه حرام قرار داده تا مردم عمره به جای آورند چراکه خداوند هیچ بقعه ای را در زمین محبوب تر از کعبه خلق نکرده است. از این رو رجب در کنار ماه های محرم، ذی القعده و ذی الحجه حرام قرار داده شد تا عمره کعبه به جای آورده شود.
علاوه بر عمره به جای آوردن، روزه داری کل یا بخشی از این ماه نیز از مستحبات موکد است. در برخی روایات آمده که اگر کسی توان روزه داری کل این ماه را ندارد روزهای نخست، میانی و پایانی ماه رجب را روزه بگیرد که روزه داری این سه روز همان پاداش روزه داری کل ماه رجب را دارد.

باید توجه داشت که رجب ماه بزرگی است که برای آن حسنات بسیار وجود دارد و باب رحمت و مغفرت الهی برای آمرزش گناه بندگان در آن گشوده می شود. هر کس یک روز از رجب روزه بدارد آتش از او به اندازه یک سال راه رفتن دور می شود و هر کس سه روز را روزه بدارد آتش دوزخ از او دور می شود.

البته در این میان روزه داری در برخی از ایام این ماه در مقایسه با دیگر ایام از فضیلت بیشتری برخوردار است همچون ایام البیض یعنی روزهای 13، 14 و 15 رجب که همزمان با آیین اعتکاف در مساجد است و نیز روزه داری روز بیست و هفتم که همزمان است با مبعث پیامبر اکرم (ص) حسنه 60 سال روزه داری را دارد. در این میان استغفار و طلب آمرزش گناهان از دیگر اعمال موکد در ماه رجب است؛ چراکه پیامبر اکرم (ص) فرموده اند: "رجب ماه استغفار امت من است که خداوند غفور و رحیم است و از خدا بخواهید در باقی عمر از گناه مصون بمانید. شعبان نیز ماه من است و در این ماه صلوات بسیار بفرستید".

اما برای آنان که استطاعت عمره در این ماه را ندارند زیارت ثامن الحجج(ع) نیز به عنوان اعمال افضل در ماه رجب نام برده شده است، چراکه زیارت امام رضا (ع) از اعمال موکد در این ماه است به گونه ای که حتی برای زیارت مزار ایشان در مشهد مقدس ثواب عمره کعبه بیان شده است آنچنان که امام جواد ـ علیه السلام ـ نقل کرده اند:

«زیارت امام رضا - علیه السلام - در همه زمان ها خوب است، ولى با فضیلت ترین زمان زیارت آن حضرت ماه رجب است".

در میان تمام شب ها و روزهای ماه رجب، شب اول این ماه از فضیلتی خاص برخوردار است به گونه ای که امام صادق(ع) به نقل از امیرالمومنین(ع) می فرمایند: دوست دارم که مرد مسلمان چهار شب از سال را برای عبادت خالی بگذارد. شب عید فطر، عید قربان، نیمه شعبان و اول رجب؛ این تاکید نشان می دهد که نخستین شب از ماه رجب از چنان جایگاهی برخوردار است که در نگاه ائمه(ع) در کنار سه عید بزرگ قرار گرفته است.

علاوه بر شب نخست مناسبت های متعددی در ماه رجب قرار دارد که بر فضایل آن می افزاید. شب جمعه نخست که لیلة الرغائب نام گرفته و اعمال خاص خود را دارد. میلاد امامان باقر(ع)، جواد(ع) و امیرالمومنین(ع)، آیین اعتکاف و مبعث رسول اکرم (ص) که همگی بر شأن این ماه به عنوان یکی از ماه های پرفضیلت افزوده است.

باید توجه داشت این ماه و فضایل آن دریچه ای است برای درک ماه شعبان المعظم و پس از آن ورود به ماه مبارک رمضان به عنوان ماه میهمانی خدا؛ استغفار و روزه داری ماه رجب موقعیتی را فراهم می کند تا از فضای مستعد رمضان برای رسیدن به چنین مرتبه ای استفاده شود.

در پایان باید توجه داشت که با مرور روایات برجای مانده از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) می توان دریافت که منبع اصلی این احادیث پیامبر اکرم(ص) است. از این رو این روایات در منابع اهل سنت نیز دیده می شود. بنابراین ماه رجب و روایات مرتبط با آن می تواند یکی از محورهای مشترک میان مذاهب اسلامی باشد.


منبع:قدس آنلاین