۵۴ ساختمان دانشگاه علوم تحقیقات روی گسل تهران

به گزارش جی پلاس، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و مهندسی زلزله با اشاره به زمین لغزش فعال بر روی گسل شمال تهران در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات گفت میلیاردها تومان برای ساخت این دانشگاه هزینه شده است اما مدیریت این دانشگاه باید مانع توسعه بیشتر در این مجتمع آموزشی شود.

مهدی زارع با اشاره به زمین‌لغزش فعال در محل دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات اظهار کرد: این مکان آموزشی بر روی پهنه گسل‌ زلزله ساخته شده که کار اشتباهی بوده است. در این منطقه ساخت‌وساز، زیاد صورت گرفته و در ارتفاعات خاک برداری کرده‌اند و در ارتفاع ۲۲۰۰ متری مجتمع ورزشی و تفریحی ساخته‌اند.

وی با اشاره به بازدید خود از این منطقه گفت: وضع مجتمع دانشگاهی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات با ٥٤ ساختمان بر روی فرادیواره گسل شمال تهران و در کاسه لغزش بزرگ حصارک در تهران استثنایی است. این مجموعه در محدوده‌ای خطرناک و بر روی دامنه لغزشی احداث شده که حتی اکنون اثرهای تخریبی زمین‌لغزشی که اکنون هم فعال است در محدوده مجتمع ورزشی فتح در کنار مجموعه ساختمان‌های دانشکده مهندسی واحد علوم و تحقیقات مشهود است. در بازدیدی که داشتم زمین لغزش فعال در این دانشگاه مشاهده شد و به دانشگاه آسیب زده است. در این منطقه هزینه‌های زیادی صرف شده است و قسمتی که اکنون دیده می‌شود همه ماجرا نیست؛ بخشی از یک ماجرای بزرگ است.

زمین لغزش فعال بر روی پهنه گسل شمال تهران؛ زمین دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و مهندسی زلزله افزود: تمامی محدوده هتل دانشگاه آزاد، محدوده دانشکده فنی مهندسی و مجتمع ورزشی فتح در کاسه لرزش بزرگ قرار می‌گیرد و بر روی گسل شمال تهران ساخته شده است. از طرفی تعداد ساختمان‌های غیرمتقارن و به شکل مثلث در آنجا زیاد است. در حالی که مهندس‌های سازه می‌گویند تاب‌آورترین ساختمان‌ها متقارن‌ترین ساختمان‌ها هستند، در این واحد دانشگاهی ساختمان‌هایی با معماری نامتقارن مثلثی درست بر روی گسل شمال تهران در حال احداث است که شاخص یک توسعه ناپایدار و در جهت افزایش ریسک است و در یک زمین‌لرزه مهم این دامنه‌های تحت خطر می‌تواند مشکلات مضاعفی تجربه کنند. من نمی‌گویم که همه این ساختمان‌ها فرو می‌ریزد اما آسیب‌پذیری بیشتری را باید از آنها انتظار داشت.

وی با اشاره به توسعه ساخت‌وساز در محدوده دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات گفت: استادان این دانشگاه که در حوزه مرتبط تخصص دارند باید حرف بزنند اگر حرفی زده نشده باعث تاسف است چون این همه توسعه بر روی یک زمین ناپایدار اتفاق افتاده است و ۵۴ ساختمان در آنجا احداث شده که برای آن میلیاردها تومان هزینه شده و بخش مهمی از آن در داخل کاسه لغزش است.

نمونه‌ای از ساخت‌وساز ساختمان‌های نامتقارن در دانشگاه آزاد

این مدرس دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا بحران به حدی رسیده است که مجتمع‌های دانشگاه آزاد در محدوده علوم و تحقیقات جابه‌جا شود؟ گفت: میلیاردها تومان برای ساخت این دانشگاه هزینه شده است. اکنون تنها کاری که می‌توانند انجام دهند این است که بیشتر از این ساختمان‌ها را توسعه ندهند. بعید می‌دانم کسی بتواند آنجا را جابه‌جا کند. دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات اولین خدمتی که می‌تواند انجام دهد این است که مانع توسعه بیشتر شود تا هر چه ممکن است، بار جمعیتی و استقرار در این مجموعه کمتر شود.

زارع با اشاره به پایدارسازی ساختمان‌های دانشگاه آزاد نیز توضیح داد: باید تا حد ممکن سعی شود اقدامات پایدارسازی صورت بگیرد. البتهمتاسفانه اقدامات پایدارسازی با این حجم از ساخت‌وسازهایی که انجام شده است، شاید کارایی بالایی نداشته باشد اما باید انجام شود و امیدوارم هیچ‌کس تحت هیچ عنوانی این امکان را نداشته باشد که چنین ساخت‌وسازی را در پهنه گسل انجام دهد.

این استاد زلزله‌شناسی تصریح کرد: در ساخت ساختمان بلندمرتبه و برج بر روی گسل باید توجه کرد که در این نواحی در هنگام یک زمین‌لرزه علاوه بر امکان گسیختگی مستقیم در سطح زمین، احتمال ایجاد تکان‌های بسیار شدید در اثر پالس‌های پریود بلند - در اثر پدیده جهت‌پذیری در هنگام رخداد زمین‌لرزه در نزدیکی گسل زمین‌لرزه، و پدیده «پله پرش» (فلینج) به ویژه روی صفحه گسیختگی وجود دارد. وجود تغییرات شدید توپوگرافی (پستی و بلندی) در این نواحی به احتمال تشدید امواج زمین‌لرزه احتمالی در این مرزهای توپوگرافی در پای دامنه‌ها می‌انجامد. همچنین تشدید امواج بر اثر تغییرات پستی و بلندی در مرزهای بین کوه و دشت که در شمال تهران مشخص‌کننده ناحیه گسل شمال تهران است، بدون شک تشدیدکننده خرابی‌ها خواهد بود.

وی ابراز امیدواری کرد که مدیریت دانشگاه آزاد با استفاده از نیروهای تخصصی دانشگاه آزاد و نیروهای ملی آسیب‌های ناشی از ساخت‌وساز و توسعه بی‌رویه در محدوده دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات کاهش یابد.