روزهای پاریس به روایت صادق طباطبایی-۲۱

شرط پذیرش رئیس شورای سلطنت از سوی امام چه بود؟/ آیا او موفق به دیدار امام شد؟

از قول سید جلال تهرانی نقل شده بود که چنانچه امام بر دستور قبلی خود مبنی بر غیرقانونی بودن شورای سلطنت تاکید کنند او احتمالا از سمت خود استعفا خواهد داد.

لینک کوتاه کپی شد

 

جی پلاس: پس از آنکه آقای‌ سید جلال‌ تهرانی‌ به‌ عنوان‌ رئیس‌ شورای سلطنت‌ معرفی‌‎ ‎‌شده‌ بود، عازم‌ پاریس‌ شد. در مورد علت‌ مسافرت‌ او از سوی‌ خبرگزاریها و تحلیلگران‌‎ ‎‌سیاسی‌ چند مساله‌ عنوان‌ می‌شد. یک اینکه‌ او به‌ درخواست‌ بختیار آمده‌ تا از امام‌‎ ‎‌کسب‌ تکلیف‌ کند و آمادگی بختیار را برای‌ اجرای‌ نظرات‌ امام‌ اعلام‌ کند که مثلاً چه‎ ‎‌کسانی از افراد مورد نظر امام‌ وارد کابینه‌ او شوند. دیگر اینکه‌ او بدون ماموریتی‌ از‎ ‎‌طرف بختیار فقط‌ شخصاً می‌خواهد برای خود کسب‌ تکلیف‌ کرده برگردد ببیند چه کار‎ ‎‌می‌تواند بکند. از قول‌ او نقل‌ شده‌ بود چنانچه‌ امام بر دستور قبلی خود مبنی بر‎ ‎‌غیرقانونی بودن‌ شورای‌ سلطنت‌ تاکید کنند، او احتمالاً از سِمَت خود استعفا خواهد داد.‌

‌‌در روز 30 دی‌ سید جلال‌ تهرانی‌ به نوفل‌لوشاتو آمده‌ و درخواست ملاقات با امام‌‎ ‎‌کرد. من‌ از حاج‌ احمد آقا شنیدم که‌ ایشان‌ آمده‌ است. به او گفتیم که‌ باید استعفا بدهی‌‎ ‎‌تا امام‌ تو را بپذیرند. او هم‌ متن استعفایش را نوشت و فرستاد منتها اشکالش‌ این‌ بود که‌‎ ‎‌اشاره‌ای‌ به‌ غیرقانونی بودن شورای سلطنت‌ نکرده‌ بود. گویا احمد آقا به‌ ایشان‌ پیغام‎ ‎‌داده‌ بود این متن کافی‌ نیست‌ و نظر امام‌ را تامین‌ نمی‌کند. ایشان‌ گفته بود من اگر‎ ‎‌بنویسم‌ «علت‌ استفعای‌ من‌ این‌ است‌ که‌ شورای‌ سلطنت غیرقانونی‌ و غیرشرعی‌ است‌‎ ‎‌آیا کسی‌ به‌ من‌ نمی‌گوید که‌ پیرمرد احمق‌ با این‌ سن و سال‌ نمی‌دانستی‌ شورای‌‎ ‎‌سلطنت‌ غیرقانونی‌ و غیرشرعی‌ است؟ چطور از اول‌ متوجه‌ این‌ امر نشدی؟! همین‌ که‌‎ ‎‌پایت‌ به‌ پاریس‌ رسید و رنگ عمامه و قیافه‌ آقای‌ خمینی را دیدی، یاد دین‌ و مذهب‌‎ ‎‌افتادی؟! سید احمد آقا پشت‌ تلفن‌ خنده‌اش گرفته‌ بود، و به‌ آقا جلال‌ گفته‌ بود اجازه‎ ‎‌بدهید روی‌ مساله‌ فکر کنم‌ و بعد به‌ شما پاسخ دهم.‌

‌‌وقتی‌ سید احمد آقا این را برای من‌ تعریف کرد من گفتم‌ ایشان می‌تواند چنین‎ ‎‌توجیه‌ کند که درست‌ است که‌ امام غیرشرعی و غیرقانونی بودن شورای‌ سلطنت‌ را‎ ‎‌اعلام‌ کرده‌ ولی‌ تصور من‌ این‌ بود که‌ پیشنهاد اخیر شورای‌ سلطنت‌ و هم‌ چنین‌ آقای‌‎ ‎‌بختیار مبنی‌ بر عضویت‌ افراد مورد نظر امام‌ در کابینه‌ او، نظر امام‌ را تا حدودی‌ تعدیل‌ ‎‌کرده‌ باشد. ولی‌ حال که‌ ایشان‌ همچنان‌ به‌ فتوای‌ قبلی‌ خود مصرّ هستند، من‌ نیز به‌ ‎‌تبعیت‌ از ایشان‌ شورای‌ مذکور را غیرشرعی‌ و غیرقانونی‌ دانسته‌ و به‌ همین دلیل‌‎ ‎‌استعفای‌ خود را بدین‌ وسیله‌ اعلام می‌کنم. آقای‌ تهرانی‌ بعد از اصلاح‌ بیانیه دیدار‎ ‎‌کوتاهی‌ با امام‌ داشت. (اول‌ بهمن) بعد از همین دیدار بود که ایشان‌ متن استعفانامه‌‎ ‎‌خود را بلافاصله‌ به‌ اطلاع خبرنگاران رساند و به‌ بلژیک‌ رفت و دیگر به‌ ایران‌ نیز‎ ‎‌بازنگشت. انعکاس دیدار او با امام‌ و خصوصاً استعفای‌ او از ریاست‌ شورای سلطنت و‎ ‎‌تبعات آن‌ در مطبوعات آن روز بسیار گسترده‌ بود.‌‎[1]‎

 

1. متن استعفای سید جلال تهرانی به شرح زیر بود:

یکشنبه اول بهمن 1357 هجری شمسی مطابق با 22 صفرالمظفر 1399 هجری شمسی قبول ریاست شورای سلطنت ایران از طرف اینجانب فقط برای حفظ مصالح مملکت و امکان تامین آرامش احتمالی آن بود، ولی شورای سلطنت به سبب مسافرت اینجانب به پاریس، که برای نیل به هدف اصلی بود تشکیل نگردید. در این فاصله اوضاع داخلی ایران سریعاً تغییر یافت، طوری که برای احترام به افکار عمومی باتوجه به فتوای حضرت آیت الله العظمی خمینی دامت برکاته مبنی بر غیرقانونی بودن آن شورا، آن را غیرقانونی دانسته و کناره گیری کردم. از خداوند و اجداد طاهرین و ارواح مقدسه اولیاء اسلام مسالت دارم که مملکت و ملت مسلمان ایران را در ظل عنایات حضرت امام عصر عجل الله تعالی فرجه، از هرگونه گزندی مصون داشته و استقلال وطن عزیز ما را محفوظ فرمایند. محمدالحسینی سیدجلال الدین تهرانی

 

 

برشی از کتاب خاطرات سیاسی اجتماعی دکتر صادق طباطبایی؛ ج 3، ص 147-148؛ چاپ سوم (1392)؛ ناشر: چاپ و نشر عروج.

دیدگاه تان را بنویسید