زبان بین المللی که چند ماهه می توانید یاد بگیرید + جزئیات

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر جی پلاس؛ زبان اسپرانتو را یک چشم پزشک لهستانی به نام لودویگ لازاروس زامنهُف (Ludwig Lazarus Zamenhof) در سال 1887 ابداع کرد و آن را "زبان بین المللی" نامید. این زبان بعدها عنوان اسپرانتو به خود گرفت که به معنی "دکتر امیدوار" است.

شکل گیری ایده ابداع یک زبان جدید

زامنهف در شهر بیالیستوک لهستان متولد شد. مردم آن شهر به چندین زبان از جمله لهستانی، روسی، عبری، آلمانی و لیتوانیایی تکلم می کردند. وی معتقد بود که دلیل اصلی عدم اعتماد و فهم متقابل بین قومیت های مختلف این شهر، تفاوت زبانی آنها است. به این ترتیب وی تصمیم گرفت یک زبان بین المللی ابداع کند که موانع و مرز های زبانی را در هم شکسته و بین همه مشترک باشد.

زامنهُف در اولین کتاب خود به نام Unua Libro (کتاب اول)، 16 قاعده گرامری اولیه و 920 واژه ریشه ای که ده ها هزار واژه از آنها متولد می شوند را شرح داد.

ساختار اسپرانتو؟

اکثر ریشه های زبان اسپرانتو از لاتین گرفته شده اما زبان های انگلیسی، آلمانی، روسی و لهستانی نیز در آن دخیل هستند. ساختار اسپرانتو بسیار ساده است؛ در این زبان می توان با افزودن ضمیمه به واژه های ریشه ای، لغات جدید ایجاد کرد.

زبان اسپرانتو 23 حرف بی صدا، پنج صدا دار و دو حرف نیمه صدا دار دارد.

املای کلمات در این زبان بی شباهت به لهستانی نیست اما زامنهُف حروف جدیدی را نیز به آن افزوده است: Ĉĉ, Ĝĝ, Ĥĥ, Ĵĵ, Ŝŝ, Ŭŭ. البته این حروف که در هیچ زبان دیگری موجود نیستند اغلب به این شکل نیز نوشته می شوند: ch, gh, jh or cx, gx, jx, or c', g', j'.

زبانی که یونسکو آن را به رسمیت شناخت

اولین کنفرانس بین المللی زبان اسپرانتو (Universal Esperanto Congress) در سال 1905 برگزار شد. هرچند هیچ کشوری این زبان را به رسمیت نشناخته است اما یونسکو در سال 1945 آن را به رسمیت شناخت و در سال 1985 از نهاد های بین المللی درخواست کرد تا از این زبان بهره گیرند.

چند نفر و در کدام کشورها به زبان اسپرانتو حرف می زنند؟

سرویس ترجمه گوگل نیز در سال 2012 زبان اسپرانتو را به مجموعه زبان های خود افزود. زبان اسپرانتو امروزه پرکاربرد ترین زبان دوم بین المللی است و در کشورهای شرق اروپا و چین رواج بسیاری دارد. به علاوه در اکثر کشور ها از جمله ایران کتاب ها و نشریاتی به این زبان ساده نگاشته می شوند. علاوه بر این ترانه ها و پایگاه های رادیویی نیز به این زبان در سرتاسر جهان منتشر می شوند. بر اساس داده های موجود، در حال حاضر این زبان حدود هزار گوینده بومی، 10 هزار گوینده مسلط و 100 هزار گوینده غیر حرفه ای دارد.

علاوه بر این حدود یک میلیون نفر در سرتاسر جهان با این زبان آشنایی خوبی دارند و حدود 10 میلیون نفر نیز آن را تا حدی مطالعه کرده اند. دلیل اصلی محبوبیت زبان اسپرانتو این است که یادگیری آن از هر زبان دیگری ساده تر است. علاوه بر این ساختار زبان اسپرانتو به گونه ای است که کسانی که این زبان را فرا می گیرند، راحت تر می توانند زبان های دیگر را نیز یاد بگیرند. هرچند اسپرانتو تاکنون زبان رسمی هیچ کشوری نشده اما در بسیاری از نهاد های بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد. به علاوه اخیرا درخواست هایی برای تبدیل این زبان به زبان رسمی اتحادیه اروپا نیز مطرح شد و ارتش آمریکا نیز کتابچه هایی آموزشی به این زبان منتشر می کند.

یاد گرفتن اسپرانتو چقدر طول می کشد؟

علاقه مندان به زبان اسپرانتو اغلب آن را به صورت شخصی فرا می گیرند اما حدود 70 دانشگاه در سرتاسر جهان نیز دوره هایی آموزشی برای این زبان برگزار می کنند. اساتید زبان شناسی معتقدند اسپرانتو را می توان حداکثر در چند ماه آموخت و به آن تسلط پیدا کرد. در وب گاه زبان اسپرانتو وب سایت ویکیپدیا از ایران نیز به عنوان یکی از کشور های آسیایی فعال در زمینه این زبان یاد شده است.

الفبای زبان اسپرانتو

- صدای تلفظ

- پسوندها

پسوندهای دستوری

پسوندهای دستوری اسپرانتو، نقش ریشه را در ساختار جمله مشخص می ‌کنند و نیز معنی عبارت را تغییر می ‌دهند.

پسوندهای معنایی

در زبان اسپرانتو پسوندهای معنایی بسیاری وجود دارند. مانند in که پسوند  مونث بودن است و id که پسوند زادگی است.

مقابله با اسپرانتو

پس از فراگیر شدن این زبان، رژیم های تمامیت خواه قرن بیستم همچون آلمان نازی، ایتالیای فاشیست و روسیه کمونیستی به دلایل مختلف از جمله هویت یهودی سازنده این زبان، آن را ممنوع اعلام کرده و حتی گویندگان این زبان را مجازات کردند.

پرچم و نماد

پرچم اولیه این زبان که هم اکنون نیز مورد استفاده قرار می گیرد دارای زمینه سبز و یک ستاره سبز رنگ است که در گوشه بالای چپ بر روی زمینه ای سفید رنگ قرار می گیرد.

حضور اسپرانتو در دین و سیاست

پیش تر پیشنهادی برای تبدیل اسپرانتو به زبان اصلی اتحادیه اروپا برای کاهش هزینه های ترجمه مطرح شده بود که البته به جایی نرسید. اولین ترجمه کتاب مقدس به زبان اسپرانتو توسط خود زامنهُف صورت گرفته و به چاپ رسید. اولین ترجمه اسپرانتوی قرآن مجید نیز در کشورمان به چاپ رسیده است.

برخی انتقادها نسبت به زبان اسپرانتو:

• زبان اسپرانتو علی رغم ادعای علاقمندانش، به هدفی که داشته نرسیده است و امکان تبدیل آن به یک زبان جهانی وجود ندارد.
• واژه ها و گرامر اسپرانتو بر اساس زبان های اصلی اروپایی بوده و یادگیری واژه ها و تلفظ آنها برای بسیاری از آسیایی ها دشوار است.
• هرچند ادعا می شود اسپرانتو فرهنگ و ادبیات خاصی ندارد اما در واقع از فرهنگ اروپای مرکزی نشأت گرفته است.
• واژه ها ی زبان اسپرانتو اغلب جنسیت مذکر داشته و تنها در مواردی خاص مونث هستند.
• ریشه های بسیاری که برای واژه سازی به این زبان وارد شده است یادگیری آن را برای آسیایی ها دشوار می سازد.

اسپرانتو در ایران

یوسف اعتصامی، پدر پروین اعتصامی به عنوان وارد کننده زبان اسپرانتو به ایران شناخته می شود. احمد کسروی نیز از کسانی بوده که به گسترش اسپرانتو در ایران کمک کرده ‌است. در زمان افتتاح دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ خورشیدی، زبان اسپرانتو یکی از مطالب درسی این دانشگاه بود. در اولین اجلاس جامعه ملل در دهه 20 میلادی، نمایندگان ایران پیشنهاد تبدیل اسپرانتو به زبان مراودات بین المللی را نیز مطرح کرده بودند. البته فرانسه به دلیل ترس از خدشه وارد شدن به جایگاه بین المللی زبان فرانسوی، با این پیشنهاد مخالفت کرد.

یک سازمان موسوم به سازمان اسپرانتو دانان ایران در سال 1372 در ایران به ثبت رسیده و در سال  ۱۳۷۵ نیز موسسه سبزاندیشان به ثبت رسید که پوششی قانونی برای فعالیت های سازمان مذکور بود. این انجمن در سال ۱۳۸۳ رسماً اعلام موجودیت کرد و از سال ۱۳۸۴ به عنوان شاخه کشوری انجمن جهانی اسپرانتو رسماً پذیرفته شد. این مرکز اقدام به انتشار یک فصل نامه دو زبانه  کرد که نیمی از آن فارسی و نیمه دیگر به زبان اسپرانتو است.

اسپرانتو را چگونه یاد بگیریم؟

کاربران ایرانی می توانند برای آموزش این زبان از وب سایت رسمی آموزش آن به نام lernu بهره ببرند که زبان فارسی نیز دارد. علاوه بر این نسخه الکترونیک کتاب فارسی آموزش اسپرانتو نیز در فضای مجازی موجود است که می تواند در این راستا کارآمد باشد. البته موسسه سبزاندیشان نیز خود کلاس های آموزشی برای فراگیری این زبان برگزار می کند.